Eledun
1
Bat-batean josten ditut
hitzak silabaz silaba
idatziz, bertso berritan
jarri ohi dut bihozkada
egunkaritan, blogetan
asteroko zertzelada
hitzak, eleak jolasgai
kezka ororen balada.
Baina, ez nabil alferrik
asanbladaz asanblada
bertsulari bat, Aitzinan
bihar eledun gisara?
Gazte erakundearen
hitzen kargu, beharbada...
hor hasi zen barne-galde
bihurrion sigi-saga.
2
Proposamena izan dut
ezusteko, itsumustu
erran zidaten: “Pertsona
egokia haiz hain justu
komunikatzaile ona,
mihirik ez zaik kamustu...
harremanetan abila
hori behar huke mustu”.
Nik haatik, bertsugintza
baitut geroko apustu
bi bizien paradigma
gaur jantzi, bihar biluztu:
– Bertsutan behar ote dut
“nia” xume-xume hustu?
– Ta eledun gisa aldiz,
“gua” hitz potoloz puztu?
3
Zaila zait ordenatzea
erraietako enbata,
areago erakunde
baten haritik tiraka
nola atera ikasi
nahi dut sartu aitzin hanka.
Iritziak agertzeko
horra dilema galanta:
– Prentsaurreko jendetsua,
elkarrizketako txapa
estrategiez eginik
irmotasunez kalaka
– Edo sotilki gaindituz
gai labainkorren ataka,
ideia printzak azalduz
bertsu-saiotan tantaka?
4
Ahotsa politikaren
lurra iraultzeko tresna
nola zuritu daiteke
egin gabeko hobena?
Hain bat-batekoa ez den
langintzan eleen dema
galdera existentzialen
nabardura nabarmena:
– Lokatzetako bardoak,
kantuz husten du barrena
ertzeko iritziekin,
subjektiboa den lema.
– Eledun gisa zalantzan
jarri nahi badut sistema
beti izan behar al dut
politikoki zuzena?
5
Amuriza, ordezkatuz
HBren pentsakera,
behin, Juan Carlos aurrera
kantuz ez al zen atera?
Onintza Enbeita sartu zen
Madrilen lehoi artera
Gorteeetan hartu die
txistuei txalo tankera.
Bertsulari, politiko,
biak izaki batera
eskizofrenikoa ez
ote dute izakera?
Eleduna izatea
enetzat aski arte da
baina, iritsiko al naiz
diputatu izatera?
6
Ezinikusien kinkak,
jendearen maliziak,
ostatuetan sortu ohi
ditu kalaka bitxiak:
bertzeren ideiei buruz
erdeinuzko iritziak
ene kasuan, batzoki
ertzeraino iritsiak
herri txit jator honetan,
hegan doaz notiziak
arrisku poxi bat dakar
eledunaren biziak
ez bitez izan pasata
ideien talkak, krisiak
gaurko ate irekiak
biharko ate itxiak.
7
Adierazi berri dut
non dakusadan zemaia,
aurreko azken puntua,
ez da zinezko epaia,
bai ordea, baieztapen
erretoriko deslaia
saiora nor ekarriko?
Delarik hizketagaia
bertsutan, Sarri, Barcina,
zakurra, amatxi guaya
eledun gisa zorrotza,
ekintzailea, lasaia
jendeak hautemanen du
ene nihaur izan nahia
edota ikusiko du
bi kasutan pertsonaia?
8
Sorta serioa baina,
5. bertsuan burla
diputatu izatera
ez naiz helduko sekula
eledun izatera bai,
erantzunkizun mardula
jadanik entzun dezaket,
anitzen ahuntz eztula
bertsularion kritikan
hain estakuru ahula,
euskal sasi-intelektual
bekaiztienen fabula,
hitza izkilutzat nahi dut
eta eleak xuxurla
erran ez dezaten denok
berdin pentsatzen dugula.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.
Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]
Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.
Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]
Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]
Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]
Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]
Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]
Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]
Desgaitasun fisikoa duen arkitekto baten alabaren etxea bisitatu ondoren idazten dut honako hau.
Desgaitasun fisikoa duten pertsonen taldeek ez dute arkitektoa maite, beraien bizitza zailtzen duen gaizkile bat kontsideratzen baitute. Gorrotoa ulerkorra da: arkitektoaren lanak... [+]
Ortutik itzuli berritan erabaki nuen Twitterretik alde egitea, oraindik Twitter zenean. Auzolan batera joan nintzen, brokoliak eta azaloreak landatzera, eta mindfulness efektua zapuztu zidan algoritmoak, idazle feminista transgorrotatzaile baten txioak jaurtitzearekin... [+]
Martxoaren 8a hurbiltzen ari zaigu, eta urtero bezala, instituzioek haien diskurtsoak berdintasun politika eta feminismoz josten dituzte, eta enpresek borroka egun hau “emazteen egunera” murrizten dute, emakumeei bideratutako merkatu estereotipatu oso bati bidea... [+]
Batzuendako, dirutza izatea ez da nahikoa, eta euren ego hauskorrek diruaren txintxina ez ezik, protagonismoa ere eskatzen dute. Aberats okituak izatea nahikoa izango ez balitz bezala. Beti gehiago behar dute, anbizioa deritzote antsia horri, baina botere gosea eta nabarmendu... [+]
Bi neska komisarian, urduri, hiru urtetik gora luzatu den jazarpen egoera salatzen. Izendatzen. Tipo berbera agertzen zaielako nonahi. Presentzia arraro berbera neskek parte hartzen duten ekitaldi kulturaletako atarietan, bietako baten amaren etxepean, bestea korrika egitera... [+]
Iragan urtarrilaren hondarrean, Bretainiako lurraldeko bi hizkuntza gutxituei buruzko azken inkesta soziolinguistikoaren emaitzak publiko egin zituzten bertako arduradunek. Haiek berek aitortu zuten harriturik gertatu zirela emaitzak ikustean. Hain zuzen ere, egoerak eta... [+]