En Arrasate/Mondragón, tomar o camiño cara ao porto de Kanpanzar e á dereita atópase o barrio de Meatzerreka. Trátase dunha poboación duns 50 veciños que, ao longo dos anos, desenvolveu diversas actividades económicas. Entre os asistentes atopábanse tres canteiras, o vertedoiro onde se construíu a variante de Arrasate, o vertedoiro de residuos urbanos e a incineradora. O esqueleto da fábrica de Civasa aínda está en pé no arroio Meatzerreka. Co obxectivo de recuperar o patrimonio natural e dar a volta ao dano causado por todos eles, os responsables municipais han decidido protexer o barrio.

O concelleiro de Medio Ambiente, Josu Pereda, sinalou que “nas últimas décadas en Arrasate todas as forzas dirixíronse á actividade industrial, á creación de redes de estradas e comunicacións e á construción de vivendas. O medio ambiente estivo totalmente esquecido”. Por iso, o Concello preparou un plan especial, xunto ao grupo de montaña Besaide, a asociación Naturtzainak, Arrasate Zientzia Elkartea e a asociación de coñecemento e ciencia Oinatzak do pasado. Varias zonas da localidade foron declaradas de protección especial, e unha das zonas de actuación é o barrio de Meatzerreka. Os veciños pedírono moitas veces.

O Concello reduciu a superficie de solo destinado a actividade económica e adquiriu unha parcela de tres hectáreas que anteriormente pertencía ao vertedoiro de Akei, xunto á ermida de San Baleixo. Pereda dinos que queren crear un espazo respiratorio con mesas e paneis informativos. “A zona estará en paz, non haberá actividade económica e será un espazo para os veciños e para todos os mondragoneses”.

O 21 de febreiro celebrouse o Día da Árbore para axudar a rexenerar o bosque na parcela adquirida polo Concello e plantáronse varias nogueiras e castiñeiros. Outra das citas para o auzolan é o próximo 28 de febreiro, convocado por Naturtzainak, a asociación Sustrai Berri e a asociación de montañeiros Besaide, para plantar uns 500 carballos, xa que o carballo é a árbore natural do río Meatzerreka.

Falta de auga de alta calidade e saneamento

Dentro do patrimonio natural do río Meatzerreka atópase o manancial de Bernardas. Trátase dun dos mananciais de Udalatx, e o 10% do consumo de auga de Arrasate abastécese dela. O Concelleiro de Medio Ambiente destacou que, a pesar da presenza desta auga, os caseríos do río Meatzerreka non teñen saneamento, o que será outro proxecto de face ao barrio: “A maioría dos caseríos da zona mineira, ou non teñen pozo séptico, ou teñen de fai 30 anos”.

Pereda explicou que esta falta de saneamento contamina o manancial de Beneras: “De seu, a auga é de moi boa calidade, pero está chea de bacterias. Para ser bebible hai que botarlle cloro”.

Camiño real a Elorrio

Os primeiros pasos para a implantación do saneamento na regata mineira realizaranse coa recuperación do camiño real. Este camiño, antigamente, era a primeira parte do camiño principal de Arrasate a Elorrio, e antigamente o terreo neste tramo foi facilitado polo Concello para facilitar o acceso á fábrica Civasa. Josu Pereda infórmanos da recuperación do camiño e da incorporación do colector de saneamento.

O camiño que se recuperará formaba parte do camiño real que unía Gipuzkoa e Bizkaia. De feito, crese que a palabra “estrada” vén da vía real, e fai 200 anos eran as principais vías, de gran anchura. Os veciños e a asociación de montañeiros pediron en numerosas ocasións que se recupere este camiño de 150 metros de altitude. De feito, agora non hai posibilidade de ir andando desde o centro de Arrasate até o río Meatzerreka: “Para ir andando ao barrio tes que ir por estrada e é moi perigoso”.