Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Escribiuse un crime


19 de febreiro de 2015
Antton Olariaga
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Haberá máis casos. Non chegou moito. Aínda que Siinio Puddre, cidadán romano do século II despois de Cristo, viviu preto de Cartago, conquistado desde tempo atrás, onde agora está a cidade de Trípoli, non quixo utilizar o latín nun xuízo ante un xuíz romano, o procónsul Claudio Máximo. O acusado negouse a utilizar o idioma no que se celebraba o xuízo, a pesar de que el, sen o acusado, era o acusador.

O rexeitamento foi considerado polo contraparte e o xuíz (e a posterior historiografía) como proba da brutalidade do mozo e da mala educación recibida en casa. Non facer latín significa ser tímido na aprendizaxe. O que non aprende está entregado ás malas compañías, busca á compañía de delincuentes e putas.

O acusado fixo un uso dilixente destes argumentos. O acusado, pola súa banda, utilizaba admirablemente os coñecementos de retórica adquiridos en Grecia, así como a lingua ateniense e romana. O acusado considerábase un filósofo, aínda que se lle coñece como escritor. O burro de ouro, que aínda non foi escrito, é o autor da única novela latina que temos intacta, Lucio Apuleio.

Apuleyo, no traxecto de Cartago a Alexandría, detívose na cidade de Oea, fatigado pola viaxe, medio enfermo, excitado polo inverno. Alí atópase con Sizinio Ponziano, un compañeiro máis novo que coñeceu en Atenas. Este ofreceulle a casa da súa familia para instalarse nela. En casa de Ponciano acolleron a Apuleyo á perfección. Na casa vivían a nai viúva Emilia Pudentila, de entre 40 e 50 anos, e o irmán menor de Ponziano, Sizinio Pudente.

Ademais da cortesía, a invitación a quedar tiña un sentido desolado: O sogro de Pudentila (Sizinio Amiko) xestionaba os efectos do seu fillo morto en nome dos seus netos. Este quere que a viúva case con outro dos seus fillos. Trátase do veterano Sizinio Klaro. O pudddéril, polo ben dos seus fillos, admitiuno ao principio, pero, ao morrer o seu sogro, negouse. Con todo, estaba obsesionada coa idea de volver casar, o que preocupaba aos seus fillos.

Tras un exitoso discurso do famoso hóspede na basílica de Oea, os principais personaxes da cidade pedíronlle que quedase a vivir na cidade. Pensando niso e embriagado polo éxito, Ponciano propuxo a Apuleyo que casase coa súa nai. Arrepentiuse da oferta pero tarde; a nai xa se namorou e ambos casarán con toda a familia en contra.

Deica pouco, Ponziano foi achado morto en Cartago. Foi alí, grazas aos contactos de Apuleyo, para exercer de avogado. O seu fillo pequeno, Pudor, acusoulle de enfeitizar ao seu irmán e á súa nai a través da maxia.

Apuleyo era inocente no xuízo, e ordenara e publicado a alegación do seu defensa, orgulloso da súa habilidade na retórica. Como se dixo, moitos anos máis tarde publicou o Burro de Ouro, no que a maxia ten un gran espazo.

O que máis me chama a atención desta historia é a actitude de Pudente, que trata de falar só de cartagón, coma se a forza máxica do seu rival estivese no propio idioma. O caso transmitíusenos en latín e a inocencia de Apuleyo. Se Puddre escribise a súa versión no seu idioma, ou si, moitos anos despois, no Burro de Ouro, Apuleyo fixese o recoñecemento, o de ler en clave, non habería –non o teriamos– nada que facer.


ASTEKARIA
2015eko otsailaren 22a
Máis leídos
Usando Matomo
Azoka
Últimas
Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


2025-03-07 | Aiaraldea
Ferosca I zentral eolikoaren kontrako alegazioak zabaldu ditu Aiaraldeko Mendiak Bizirik plataformak

Laudion, Aiaran eta Okondon izango du eragina energia azpiegiturak eta plataformaren aburuz, proiektuak eta ingurumen-inpaktuaren azterketak gabezia garrantzitsuak dituzte.


2025-03-07 | Euskal Irratiak
Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak bere 90 urteak ospatuko ditu

"Entseatzen gira arnas gune bat sortzen Donibane Lohizunen, hain turistikoa den herri honetan". 250 kiderekin Donibane Lohizuneko Begiraleak kultur elkarteak 90 urte bete ditu aurten. Lau emaztek sortu zuten talde hauetan eramaile izan zen Madeleine de Jauregiberri... [+]


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentua birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Bi eskumen berri bere gain hartu ditu Jaurlaritzak: atzerritarren lan-baimena eta meteorologia-zerbitzua

2025 amaitu baino lehen Gernikako Estatutuan jasotzen diren eskumen guztiak izatea espero du Jaurlaritzak. Oraindik 25 eskumen falta dira. Transferentzia Batzordea aurreko astean biltzekoa zen baina "agenda arazoak" zirela eta atzeratu zuten. 


Duplak egin du aurtengo Herri Urratseko abestia

Elgarrekin izena du Duplak egin duen aurtengo abestiak eta Senpereko lakuan grabatu zuten bideoklipa. Dantzari, guraso zein umeen artean azaldu ziren Pantxoa eta Peio ere. Bideoklipa laugarrengo saiakeran egin zen. 


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Eskuin muturrarekin lotura duen alemaniar batek egin zuen Manheim hiriko auto harrapaketa, ez etorkin batek

Alemaniako Poliziak asteleheneko gertakariaren arrazoiak "politikoak" zirela baztertu duen arren, 35 urteko Alexander Scheuermann Ring Bund talde neonaziko kide zen. Bi hildako eta hamar zauritu utzi dituen atentatuaren egileak sare sozialetan "gorroto mezuak"... [+]


2025-03-06 | Mara Altuna Díaz
Mary Kim Laragan-Uranga, AEB-etako euskalduna eta AEK-ko ikaslea
“Euskara ikasten dut AEBetara emigratu zuten nire aitona-amonen ahalegina eta sustraiak ohoratzeko”

“Bi pertsona mota daude munduan: euskaldunak, batetik, eta euskaldunak izan nahiko luketenak, bestetik”. Gaztea zela, Mary Kim Laragan-Urangak maiz entzuten omen zuen horrelako zerbait, Idahon (AEBak), hain zuzen. Ameriketan jaio, hazi, hezi eta bizi izandakoak 70... [+]


Feminismo antimilitarista: ezinbesteko borroka Martxoaren 8an eta beti

Martxoaren 8a, Emakumeen Nazioarteko Eguna, munduan zehar milioika emakumeontzat berdintasuna, eskubideak eta justizia eskatzeko borroka eguna da. Hala ere, gerrek, gatazkek eta politika militaristen hazkundeak markatutako testuinguru global batean, inoiz baino premiazkoagoa da... [+]


Manu Ayerdiren kontrako auzia behin betiko artxibatu dute, instrukzioa epez kanpo luzatu zelako

Geroa Baiko lehendakari eta Nafarroako lehendakariorde izandakoa enpresa bati 2,6 milioi euroko diru-laguntzak ustez modu irregularrean emateagatik zegoen auzipetuta, Davalor auzia deiturikoan. Nafarroako Probintzia Auzitegiak erabaki du auzia behin betiko artxibatzea, legalki... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


Eguneraketa berriak daude