Nun extremo do pan os municipios máis euskaldunes e no outro os castellanoparlantes. O rato está a comerse os dous vultos.

Iñaki Iurrebaso presentou os 30 anos de evolución sociolingüística dos municipios de UEMA nas II Xornadas Territorio e Lingua, Ferramentas e Retos. Detallou a capacidade de eúscaro, a primeira lingua e os datos de uso do fogar destes municipios. O eúscaro retrocedeu, si temos en conta o tres variables, sobre todo nos últimos dez anos. Utilizando as palabras de Iurrebaso, “os municipios vascos, hoxe en día non son tan euskaldunes, o lugar do castelán non é marxinal”.

O outro extremo tamén se erosiona, nos municipios máis castellanohablantes cada vez hai máis proporción de vascoparlantes.

Por tanto, nos municipios castellanohablantes o eúscaro está a coller forza, mentres que nos euskaldunes está a perderse.

Os dous panecillos están en camiño de desaparecer, é dicir, a tendencia é evidente á converxencia. A perda dun vulto é unha alegría, a zona máis castellanohablante está a empezar a euskaldunizarse. Non hai máis remedio que perder a cambio o outro vulto do pan? En canto ao número de habitantes, é o grupo de municipios castellanohablantes o que máis poboación vive. O número de habitantes dos municipios euskaldunes é inferior. Pola contra, os municipios vascos son considerados centros respiratorios, fortalezas do eúscaro, corazóns. A perda destes espazos tamén se mide cualitativamente.

A metáfora do pan serve tanto para a CAV como para Navarra. Segundo o mapa sociolingüístico que se acaba de publicar, alí tamén se están esgotando os dous vultos. Unha das claves sería reducir a velocidade de perdas dun destes extremos.