“A nai que deu a luz non coñecerá esta caixa ” dixo Enrique Goñi á súa chegada á presidencia da can no ano 2002. Miguel Sanz, entón presidente do Goberno de Navarra e presidente do consello de administración da can, foi quen trouxo a Goñi, un dos homes máis poderosos de Navarra durante oito anos. Yolanda Barcina tamén foi clave neste proceso, xa que, tras ser nomeada alcaldesa de Pamplona, presidiu a comisión de control da can e, ao chegar á presidencia do Goberno, presidiu o consello de administración. Con eles desapareceu Caixa Navarra.

Non desapareceu, dixo Goñi nunha comparecencia no Parlamento Vasco, pero a día de hoxe só representa o 1% das accións de Caixabank. Cando Caixabank adquiriu en 2012 Banca Cívica, que formaba parte deste grupo xunto a CAN Caixa Burgos, Caixa Canarias e Caixa Soa, o seu valor oscilaba entre os 200 e os 300 millóns de euros. En 2010, a can valorábase en 1.300 millóns de euros, pero en 2012 unha auditoría de repartición de poder realizada no seo de Banca cívica valoroulle en 408 millóns de euros. E ao final vendeuse por entre 200 e 300 millóns de euros. Na actualidade é a fundación bancaria que orienta a acción social deste grupo de accións do 1% que ten en Caixabank. Antes de unirse a Banca Cívica, recadaba o 50% dos aforros de Navarra. “Dicir que existe como entidade financeira é un eufemismo”, respondeu Lorenzo Riezu, que foi director da CAN antes de Goñi.

Os ex dirixentes da can e UPN defenden que a situación da caixa é consecuencia do tsunami financeiro no que se viu inmersa. Con todo, na súa xestión dos últimos 10 anos acumúlanse demasiados indicios de vaidade, corrupción e mala xestión, até chegar a medidas incribles.

AN CAN contaba con 240 oficinas e en 2010 con 510. Enrique Goñi iniciou unha tola expansión de oficinas na que se investiron, polo menos, 400 millóns de euros. Estas oficinas abríronse en Navarra, na CAV, en España e no estranxeiro. Un dos casos máis especiais foi a sucursal de Washington en EEUU, onde se investiron millóns para a súa ampliación e finalmente non conseguiu a autorización da autoridade bancaria estadounidense.

Tamén se perderon moitos millóns de euros na xestión das empresas nas que participaba a can. Tras a chegada de Goñi á dirección realizáronse unhas 300 prexubilacións –cun custo de 180 millóns de euros-, pero realizáronse unhas 1.000 novas contratacións. En cargos políticos e directivos gastáronse millóns de euros en dietas, agasallos e salarios extraordinarios. A Audiencia Nacional española continúa investigando a posible implicación de Goñi e Miguel Sanz na trama de bens de propiedade intelectual. Goñi cobrou 10,15 millóns de euros en salarios en 8 anos e outros 2 millóns nun fondo de pensións... A lista de escándalos na CAN entre os anos 2002-2012 é interminable.

Todo iso é o que ten que investigar agora a comisión de investigación do Parlamento de Navarra. Ten de prazo até mediados de marzo e poida que o seu traballo prolónguese até finais dese mes. Primeiro analizarase o monte de informes solicitado polos grupos parlamentarios e a continuación celebrarase o desfile de comparecencia de autoridades e responsables da can. É difícil pensar que neste tempo de investigación todo póidase esclarecer e, por iso, o lóxico sería que na próxima lexislatura o Parlamento seguise investigando. Os resultados das eleccións forais de maio decidirán se iso é posible ou non.

Boa parte da investigación, con todo, xa está realizada e é pública, xa que en 2013 está publicada no libro O Banquete, baseado nas denuncias e investigacións de Kontuz. Aquí están a maioría dos datos publicados neste artigo. Alberto Gil, Aritz Intxusta e Patxi Zamora son os autores da investigación. Nesas denuncias baseouse a xuíza Mari Paz Benito á hora de investigar a cuestión das dietas da can. Si na sesión actual o Parlamento de Navarra conseguise demostrar a cuarta parte que aí aparece, sería un auténtico desastre. Non será fácil. Si ante a sociedade navarra quedase clara a responsabilidade política de UPN na desaparición da can... Sería o comezo do fin da impunidade.