O grupo folk Adarrots está formado por 7 persoas de Ibarrezkerra. Iñigo Espiña (violín), Iñigo Carballo (alboka) e sendoa Gil (percusión) foron os encargados de facer un repaso ao décimo aniversario da banda e ao disco-libro que editou , Adarraren Hotsa, ao redor deste tema.

Reuníronse por primeira vez en 2004 para amenizar unha comida en Ortuella, e desde entón, a pesar dos cambios que experimentaron os membros do grupo, Adarrots conseguiu que a súa música perdure. “Nestes 10 anos pasáronnos moitas cousas”, lembra Sendoa Gil. Entre outros, publicaron unha maqueta e dous discos, Haizekada (2009), Zazpi dut (2012) e o máis recente, Adarraren Hotsa (2014), todos eles autoproducidos polo propio grupo.

Utilizan instrumentos da música tradicional vasca (alboka, txirula ou kaxoia), combinándoos con outros instrumentos (violín, clarinete ou guitarra). Pero “adaptámolos á nosa maneira” dinos Iñigo Carballo, albokaris do grupo. “Empezamos facendo versións, tocando cancións de música tradicional vasca ou de músicos coñecidos vascos, pero nun momento dado decidimos empezar a facer as nosas propias cancións”, continuou o albokari. “E demos un paso máis aló, de bares e pequenos concertos a grandes escenarios” dinos Iñigo Espiña, violinista.

En 2009, os amigos de Adarrots gañaron o premio aos grupos noveis no coñecido Festival de Folk Mendebala e grazas ao premio gravaron o seu primeiro CD: Vendaval. Tamén no Festival Eurofolk de Córdoba (España) outorgóuselle o premio e abriuse a porta á proxección internacional. En Portugal, Italia e Irlanda tamén se ofreceron en directo. “Para nós foi moi importante, porque tivemos a oportunidade de sacar a música vasca fose. Pero sorprendeunos que nun festival como o de España premiásese a un grupo que canta en eúscaro”.

Aposta pola autoproducción

Aínda que o primeiro disco foi producido polo festival Mendebala, que era o seu premio, os dous seguintes discos foron autoproducidos por eles mesmos. “Co disco Haizekada gravado falamos con varias discográficas, pero vendo como estaban as cousas, decidimos facer o próximo disco pola nosa conta”, di Carballo. “Non hai máis que ver a situación na que se atopan grupos como nós, para darse conta de que o papel da discográfica non é tan necesario. Para nós é importante empezar pola creatividade e controlar todo o proceso”, precisou Espiña.

Partiron da música tradicional vasca, pero Adarrots apostou pola actualización das vellas melodías. “Tocamos cancións e ritmos tradicionais de Euskal Herria pero ao mesmo tempo tentamos crear as nosas propias cancións” di Sendoa Gil. “É unha música que creamos nós mesmos. Con todo, como utilizamos os instrumentos da música tradicional vasca, a alboka, etc., dános ese toque tradicional. As cancións do último disco, por exemplo, son todas creadas por nós mesmos. Con todo, a maioría das veces utilizamos ritmos tradicionais (arin-arin ou danzas), esas estruturas están na base das cancións”, explica Iñigo Carballo. En canto á creación, “Iñigo parte da melodía de alboka, á que cada un achega, engadindo capas”, continúa o violinista.

Música vasca da marxe esquerda

“Desde o principio decidimos crear en eúscaro. Na nosa comarca, á esquerda, cantar en eúscaro non é algo habitual. É difícil e non chegamos a moita xente de alí. Con todo, na Marxe Esquerda cada vez hai máis euskaldunes e cada vez escóitase máis euskera. Grazas á militancia de moita xente”, explicou o albokari. “O noso equipo é reflexo desta situación. Na marxe esquerda hai euskaldunzaharras, euskaldunberris, en proceso de euskaldunización e xente que non sabe eúscaro. No noso grupo ocorre o mesmo”.

O último disco de Adarrots, Adarraren Hotsa, non é só un disco, senón un libro-disco que conmemora o 10º aniversario da banda. “Queriamos contar a nosa historia” di Iñigo Carballo. Este traballo consta de tres formatos: DVD co documental que explica a traxectoria do grupo; CD con 10 cancións dos últimos anos, un por cada ano, máis 4 cancións novas nas que se mostra o desenvolvemento do grupo; e, por último, un libreto de 40 páxinas, con fotos do grupo e algunhas reflexións. Nos directos de Adarrots móstranse o tres formatos, xa que no concerto tamén se poden ver o documental e as fotos.

Entre os amigos e compañeiros máis importantes que fixo Adarrots nestes anos están Asier Erzilla e Unai González, técnicos de son habituais de Kepa Junkera, entre outros. Todos os discos que gravaron desde o primeiro disco, Haizekada, graváronse nos estudos Balea. “Nos seus inicios, sobre todo, a axuda de Asier foi fundamental. El ensinounos como producir e gravar o disco”, segundo Sendoa Gil. “A súa acollida e complicidade sempre foi total” di Espiña. O propio Unai González colabora nos directos como técnico, “e iso é moi importante porque coñece ben cal é o son do grupo”, segundo o violinista.

“O novo disco Adarraren Hotsa reflicte moi ben o carácter e desenvolvemento do grupo. Fixemos realidade o desexo. Con este disco quixemos pechar un período de 10 anos, e quixemos levar á práctica todo aprender neste camiño” dixo Iñigo Albokaria. Será a xira por Euskal Herria a que será testemuña das principais noticias da xornada.