Segundo Max Weber é o poder, a probabilidade de impor algo a alguén, mesmo contra a súa vontade. O poder pode liberalo, pero tamén pisalo. O uso dunha lingua está directamente relacionado co poder. O poder fai unha lingua hexemónica ou minorizada. Por tanto, é inevitable vincular a situación do eúscaro coa falta de poder.

Velaquí o que di Pako Aristi no seu último libro, xunto a outras moitas verdades: “A situación do eúscaro non mellorará ata que Euskal Herria consiga a independencia. O seu uso non aumentará. Non se crearán inundacións ilusionantes ao seu favor. Non se van a incrementar os orzamentos porque, entre outras cousas, unha lingua minoritaria deixa automaticamente de ser un obxectivo estratéxico”. A arma máis poderosa que ten o poder de construír ou desconstruir a identidade dun pobo é a lingua.

Todos os días recibimos demasiadas mensaxes confusas ao redor da posible normalización do eúscaro, mensaxes que, segundo din, fanse para non insultar a ninguén e atraer ao maior número de xente posible ao universo do eúscaro. Estas mensaxes, que non serviron máis que para aumentar a situación de dependencia, provocaron, na miña opinión, a perda de norte da maioría. Dous termos que Aristi define moi ben no seu libro –a “amnesia” e a “naturalidade”– sérvennos para comprender a confusa situación actual. Esquecéusenos que o camiño da desaparición do eúscaro foi consecuencia da dominación e o acoso durante anos. Esta deshistorización provocou a perda da memoria histórica, facéndonos crer que chegamos á situación actual debido a factores naturais.

Din que temos que seducir á xente para que veña ao eúscaro, temos que facela atractiva, e aos que non aprenden eúscaro debemos facerlles crer que perden un tesouro. Tamén falamos da convivencia nas linguas, con frecuencia escoitamos aos diferentes axentes e políticos vascos. Como pode ser a convivencia equilibrada das linguas cando una é hexemónica e só quere a destrución da outra? Todo isto é o resultado dun longo proceso de colonización levado a cabo polos dous estados imperialistas. Entender isto é imprescindible para que, nestes supostos tempos políticos, poidamos tomar conciencia e afrontar a trama e o drama da hospitalidade coa outra, que está a voar.