Edertasuna bai
Esan zaion zerbaiti entzuleak ameto ematen diola edo egokia dela iruditzen zaionean bai beharrean beleza, hau da, “edertasuna” erantzuten duen herrian ibili naiz. Telefonoak medio gure artean nagusitu den “ok” motzaren aldean ederra. Edertasuna, alajaina. Baietzaren edertasuna, ahoa neurri, ahoz aho, bolo-bolo guztien aho mihietan darabilen herria, bai. Ez da harritzekoa, tximeleta urdin-urdin eta berde bizi eta txori gorri artean bizi dira. Beleza.
Natura ederra da han, gure amonak “eder” hitzari ematen dizkion zentzu guztietan: ikusgarria eta handia, polita eta galanta. Paisaia ikaragarriak bizitzen dituzte. Baso gehienak oihanak dira, landugabeak, “primarioak” deitzen direnak: eraitsi eta landatu gabeak, alegia. Landare erraldoiak nonahi, batez ere zuhaitzak.
Fruituak soilik hartuta, ilargialdi eta erdian ezagutu ditudanen formak eta dastak memorian txertatzeko bizitza oso bat beharko litzateke, izenak gogoan ditut, ordea: palmondoetako koko, patoa, buruti, açai, abacaba, tucuma eta pupunha, eta naja, pitomba, inga de macaco, jarina, jenipapo, tapereba, mamao edo papaia, castanha do Para, cajú eta castanha do cajú, amendoim, banana cumprida, inanjá, mucajá, jupati, patowa, paxiúba, morototo, abacaxi, manga, acerola, goiaba, maracujá, cupuaçu, graviola, ameixa, cambucá, figo, guarana, limao, marmelo, pitanga, abacate, amendoa, caqui, framboesa, murici, jabuticaba, maça, melancia, roma, amora, fruta do conde, melao, sapoti, abiu, araça, cereja, kiwi, morango, tamarindo, banana, laranja, mangaba, pera, tangerina, damasco, grunixama, lima, pessego, uva, jaca, murupi, carambola, quiabo, maxixe, chuchu, kino, eta abar...
Haserrea bai, hango lurra. Oparotasuna eta aberastasuna. Alexander von Humboldt naturazale prusiarrak esan zuen bai, XIX. mendearen hasieran: “Amazonas humanitate berri baten sorlekua izango da”. Beleza, Brasil. Bai.
Azken mendean Etiopiak galdu ditu antzinako oihanik gehienak, nekazaritzaren, artzaintzaren eta herrialdean laborantza industrial neokolonialak eragindako goseteen presiopean. Alabaina, biodibertsitatez betetako azken baso zatiak geratu dira, fosil gisa, zientoka eliza eta... [+]
Alguén diría que a selva amazónica é un bosque abandonado? Ou que as zonas protexidas de Costa Rica e Borneo están abandonadas? Declaramos parques naturais porque Pagoeta e Aiako Harria son bosques abandonados? En todas estas zonas atópase o bosque natural ou se está... [+]
Florece o dente de león (Taraxacum officinale). A maioría floreceron cara a marzo, e algúns poucos florecen aínda máis. E aquí e alá atoparás a súa atractiva flor amarela durante case todo o ano. A súa flor aberta é un sinal de bo tempo. Estendeuse de día e volveuse... [+]
O día da presentación do libro 111 Hostoz eta Orriz tivemos a oportunidade de coñecer a cultura de Duzunaritz. Un día delicioso para redondear unha serie de celebracións que enchen o século de Argia. Non podo imaxinar un camiño máis bonito que o de ensuciar o calzado... [+]
Esta mañá o paxaro carpinteiro ha gritado no carballo da casa (Quercus robur). Estivera moito intre e parecía enfadado. A mañá é fermosa, fresca pero alegre, moi clara. Achegámonos aos días máis longos do ano e nótase na luminosidade da mañá. Pero o paxaro... [+]
De todos os xeitos, de boas e de malas formas, dixéronnos que afiamos todas as ameazas, pero a nós dixéronnos cinco. O mundo, o noso mundo está a morrer. O noso estilo de vida é insosteible e insosteible para todos os demais seres vivos aos que lles tocou vivir connosco... [+]
A polinización é importante no modo de vida da maioría das plantas. Imprescindible para crear unha semente que constrúa o futuro de cada especie e variedade. A polinización é unha viaxe do Pole Aleño da Flor cara á Femia. Esta viaxe pode realizarse sobre o corpo, a... [+]