Bill Gates promete a Revolución Verde 2.0 aos campesiños pobres de África e Asia. Coa propaganda dos seus logros e proxectos varias veces ao ano, os principais medios de comunicación consolan á xente preocupada pola fame no planeta: nada imposible para o home máis exitoso e rico do mundo, como foi capaz de meter Windows nas vidas da maioría dos mundanos, inventará saciar cada día os pratos de todos os pobres.

Si chegas a Agricultural Development clicando en Bill&Melinda Gates Foundation, un agricultor negro riseiro farache chegar a alma da fundación: “O noso obxectivo: Aliviar a fame e a pobreza de millóns de familias campesiñas do Sur de Asia e do África subsahariana, aumentando de forma sostida a produtividade da agricultura”.

Máis adiante, a Fundación di: “Preguntamos aos agricultores que cultivos queren sementar e comer, que grandes retos teñen. Colaboramos coas institucións que teñen a organización para comprender e afrontar estes retos, e incorporamos diñeiro na investigación para atopar e establecer solucións importantes e factibles que os agricultores queiran e vaian utilizar”.

GRAIN investigou a realidade que se esconde tras as intencións verbais. En defensa dos intereses dos pequenos agricultores e asociacións que traballan pola soberanía alimentaria, esta Organización Non Gobernamental, con sede en Barcelona, difunde informacións moi importantes sobre o roubo de terra, a agro-industria, o control de sementes, a crise climática, etc. Entre os fundadores atópase o histórico dirixente de EHNE en Bizkaia, Paul Nicholson, falecido en 2008.

GRAIN acaba de publicar Como utiliza a Fundación Gates o diñeiro para satisfacer ao mundo? informe dispoñible, ademais de en inglés, en castelán e francés. Analizáronse detalladamente os principais usos dos patrocinadores, beneficiarios e cantidades de diñeiro da Fundación.

A fundación dos Gates é a maior fundación dos que se coñecen as contas de hoxe en día. Recadou máis de 40.000 millóns de dólares 2.000.etik desde agora, na súa maioría doados polo matrimonio Gates e o multimillonario Warren Buffet, que ten un amigo. O ano pasado, a recadación por impostos públicos foi de 3.600 millóns de dólares. Este diñeiro é o que xestiona a gran estrutura de 1.200 empregados.

O diñeiro da Fundación aínda se gasta en Estados Unidos, nos seus proxectos educativos e sanitarios. Pero desde 2006, os Gates comezaron a dar grandes soldos a proxectos agrícolas, na súa maioría en África, pero tamén no leste de Asia.

Para canalizar estes investimentos crearon Alliance for a Green Revolution in Africa (AGRA), que reivindica a Revolución Verde en África. Outras moitas doazóns son canalizadas a través do organismo de investigación CGIAR, as fundacións de Bill e Melinda. En 2007 incluíronse 500 millóns de dólares en proxectos de agricultura, co obxectivo de amplialos no futuro. Con estes fondos revolucionou a axenda africana de proxectos de investigación e desenvolvemento no campo da agricultura.

A nova servidume dos africanos

Xunto á influencia da fundación dos Gates aumentaron as críticas cara a si mesmos. Grupos anti-multinacionais denuncian que as corporacións estadounidenses promoven sementes e químicos baseados na tecnoloxía ao mercado desde a fundación, que están obsesionados cos científicos dos laboratorios centralizados desprezando os coñecementos e redes creados polos agricultores locais durante xeracións, e que tamén participan na axenda política, impulsando leis sobre sementes e transxénicos.

GRAIN analizou pola súa banda a axuda e investimentos da Fundación durante estes anos. Na súa páxina web ha desollado minuciosamente as accións de filantropía dos Gates. Con gran deportividade, GRAIN uniu as respostas de Bill Gates e AGRA ao comunicado. Aquí resumimos as principais conclusións de GRAIN.

Un: Gates loita a fame do Sur dando diñeiro aos do Norte. O 80% das doazóns corresponden a asociacións de Estados Unidos, mentres que aos africanos apenas representan o 10%. Moitos dos fondos corresponden a universidades e centros de investigación. Nas doazóns a ONG, a marxe é aínda máis pronunciado.

Dous: Gates dá diñeiro aos científicos, non aos campesiños. Chama a atención o apoio que dá á rede de centros de investigación CGIAR. Nas décadas de 1960-70, CGIA tivo un gran protagonismo na primeira Revolución Verde baseada no cultivo industrial, e máis tarde demostrouse que esta posible revolución aumentou a influencia dos investigadores máis aló de solucionar a fame, ademais dos grandes problemas económicos, sociais e ecolóxicos. Agora, grazas a Gates, anuncia a segunda Revolución Verde.

En dez anos, Gates regalou máis de 700 millóns de dólares a CGIA, principalmente aos centros europeos e americanos da rede. AGRA está a complementar o seu labor de investigación e desenvolvemento en África, realizando un traballo básico de promoción das tecnoloxías importadas desde o norte e os seus resultados (ferramentas, químicos, sementes...) entre os baserritarras. Mentres tanto, os baserritarras de África, onde aínda se producen o 90% das sementes utilizadas na agricultura, non viron o diñeiro de Gates.

Tres: Gates compra influencia política. Para iso creou a rede Alliance for a Green Revolution in Africa (AGRA) en 2006 e desde entón pastou 414 millóns de euros. AGRA ten unha gran influencia cando os estados africanos deciden as súas políticas de cultivo, do mesmo xeito que a xestión de terras.

Traballa a través dos puntos de encontro para a acción política (policy action nodes) en cada país, con expertos nomeados directamente por AGRA. Co impulso destes grupos, Ghana e Mozambique cambiaron as leis para preservar as sementes e a biodiversidade, Tanzania cambiou as que regulaban a propiedade das terras...

O traballo complétase cun lobby a través da Fundación Africana para as Tecnoloxías de Cultivos (AATF) para que os cidadáns e as autoridades poidan cambiar a súa opinión sobre os transxénicos.

GRAIN termina a análise da seguinte maneira: “Os agricultores africanos queren ser meros receptores, consumidores de coñecementos e tecnoloxías creados por outros. Diríase que a Fundación Gates réxese basicamente polos seguintes principios: é un exercicio de comercialización das súas tecnoloxías para vendelas aos agricultores. Nisto parécese moito a Microsoft”.