sentaron á mesa. Josebe Iturrioz (técnica de igualdade), Saioa Iraola (Bilgune Feminista), Ainhoa Etxaide (secretaria xeral de LAB), Jule Goikoetxea (profesora da UPV/EHU), Ana Murcia e Jeanne Roland (integrantes do grupo Garaipen), e Idurre Eskisabel (profesora da UPV/EHU). A mesa estivo conducida por Miren Aranguren, membro de Bilgune Feminista.

O estado feminista vasco como obxectivo

Jule Goikoetxea: Estado feminista, ese é o obxectivo. Si o obxectivo da Transición Nacional Catalá é a independencia, nós tamén debemos conformar a nosa, especificando obxectivos concretos. Que vai ser o estado feminista vasco e como o imos a conseguir? Pero non en 20 anos, senón en 5 anos? Temos que pór prazos e cumprilos. É hora de pasar da resistencia ao contraataque. Farei unha proposta detallada: Creación do Consello de Estado de Feministas.

Josebe Iturrioz: O feminismo non é só para as mulleres, é unha proposta olística e non é un apéndice. A proposta máis interesante que houbo no mundo é a que fixo o feminismo. Tocamos todos os ámbitos, desenvolvemos unha chea de pensamentos, prácticas… Os límites dos estados cáusanme un problema: queremos un estado, pero imos máis aló das fronteiras a desenvolver estratexias feministas.

J. Goikoetxea: O feminismo busca a igualdade. E esa igualdade imponse a través da potestade do Estado. Por exemplo, a igualdade socioeconómica. Por iso dou importancia ás estruturas de estado. Queremos poder para facer algo. Hoxe en día o que máis recursos nos achega é o Estado, por iso non falo da sociedade feminista, da comunidade feminista… falo do Estado feminista.

Que é a democracia para as feministas? Ou que non é? Non aceptaremos os significados patriarcais da democracia. Nós temos que socializar o que é a democracia, pola contra dinnos o que é a democracia e a nós ese significado non nos vale. Temos que conseguir autoridade, é dicir, si dicimos que isto é democracia, isto é democracia. Nós temos que redefinir os conceptos, temos que construír a verdade. Hoxe en día a democracia significa benestar, dentro de cinco anos a democracia ten que dicir feminismo. Iso pódese e débese facer.

A construción feminista do Estado quere dicir pensar a idea do Estado desde o feminismo. Por que do feminismo? O feminismo é a única ideoloxía que está a facer propostas integradoras. O feminismo non é para un sector, o feminismo é outra forma de construír todo o pobo.

Que é o Estado feminista? E que é a democracia feminista? Non hai democracia sen Estado. Que é? Quen fai política pública feminista, quen fai leis feministas… sempre debe haber movemento ou contrapoder feminista. Sempre se necesitan as dúas áreas. As demandas do movemento deben ser asumidas e postas en marcha polo Estado. Pero todo o que se institucionaliza vaise corrompendo, por iso sempre fai falta movemento, contrapoder. Isto é clave. Son necesarios os dous eixos, até agora sempre estivemos democratizando os sistemas, pero imos moi lentos, porque o contravalor sempre ten menos recursos, por iso o contrapoder é o contrapoder.

J. Iturrioz: Inventemos outros termos. En canto empezamos a falar de “Estado feminista”, caeunos o feminismo, centrámonos no Estado. Imos utilizar o “transfeminismo”.

Ainhoa Etxaide: Parabén, nos encontros anteriores sacastes unha chea de técnicos de igualdade do armario (todos dicían “eu tamén son técnico”) e hoxe estaredes a sacar do armario aos estatalistas. Pero cunha condición: o Estado si, si é feminista.

Ana Murcia: É posible que teña medo do Estado? Eu, polo menos, teño dúbidas de que o estado ten que existir. Reivindico o dereito á non conformidade. Si eu vexo a prioridade noutros ámbitos, vou centrarme niso. Como facer que as mulleres se convertan en suxeitos transformadores?

Influír nas decisións e nas políticas

J. Goikoetxea: O obxectivo sería converter ás feministas en interlocutoras a nivel estatal. No estado de benestar, os sindicatos son interlocutores oficiais. Temos que conseguir que as feministas sexan interlocutoras e que todas as leis teñan que pasar polo feminismo.
Saioa Iraola: É necesario que o movemento feminista teña un recoñecemento político. Temos que conseguir a capacidade de interlocución co resto de partidos e axentes.

Jeanne Roland: Como conseguir que os políticos constrúan unha axenda política compartida cos grupos feministas?

A. Etxaide: Temos que ser suxeitos políticos e determinantes. Están a decidir cousas e non decidímolas nós. Sexamos sinceros: en cantas decisións políticas pediuse ao movemento feminista? Esa é a forza, a capacidade de condicionar.

J. Iturrioz: Sentados no público vexo moitas caras coñecidas que se dedican aos partidos políticos, e aínda que son moi simpáticos, até onde tiveron en conta as vosas propostas feministas? Non lles deamos gratuitamente os nosos discursos para que logo eles sígannos pisando. Xa dixemos á hora de decidir que ás feministas non nos chaman dos partidos políticos, por favor, chamádenos vostedes!

Interseccións: clase social, raza...

A. Murcia: Os cambios estruturais han chegado agora a este lugar do mundo, pero as feministas doutros lugares do mundo levamos moitos anos discutindo sobre iso e esa é a situación de moitas persoas inmigrantes feministas. O obxectivo é que a sociedade transfeminista sexa multicultural e non que sexa unha única vangarda, homoxénea, branca e das clases sociais de clase media.

A. Etxaide: Non coñezo suxeitos políticos vangardistas afogados na pobreza. Canseime de escoitar que “en Euskal Herria vivimos moi ben”: nesta mesa estamos sentados oito persoas e temos unhas condicións moi diferentes. Fai 6-7 anos falábase do teito de cristal. Agora estamos a falar de que nos rouban dereitos básicos e condicións de vida, a cuestión é como recuperar as antigas condicións, subliñando que non eran boas.

J. Roland: As relacións internacionais constrúense no poder e na dominación. Fanse conscientes e ponse encima da mesa. Nós vimos a un país que pasou anos pisando os nosos países, e as mulleres autóctonas aproveitáronse indirectamente dos beneficios desa opresión. Como traballar o discurso político para situalo como muller e inmigrante, cando o racismo está en vigor? Como mostrar que as mulleres de fóra son unha ameaza para as mulleres de aquí, para o eúscaro, para as oportunidades laborais… Nós somos euskaltzales e abertzales!

Idurre Eskisabel: Necesitamos unha nova Amaiur. Esquéceche da épica militar debuxada con homes con espadas e completa un Amaiur con traballadores precarios e migrantes.