Inglaterra 1849. O inventor e escritor Samuel Birley Rowbotham (1816–1884) Zetetic Astronomy: Earth Not a Globe (Astronomía Cetética: A Terra non é un globo). O que ao principio era un panfleto de dezaseis páxinas alcanzou as 200, quince anos despois, e a última versión de 1881 consta de 430 páxinas. Como di o título, Rowbotham deduciu, utilizando o método inventado por el mesmo, a astronomía cetética, que a Terra era chan.

Segundo Parallax, os continentes flotan no océano, o océano está rodeado por un deserto de neve e xeo e a Terra termina en enormes cantiis tras o deserto xeado. Os continentes e o océano fundido existen grazas ao lume baixo a superficie terrestre. Pero esta fogata non é suficiente para derretir, ao parecer, os xeos ao redor do Polo norte, que está no centro da Terra.

Sempre seguindo as súas teorías, o Sol, a Lúa e as estrelas están a poucos quilómetros de nós. O Sol vira en torno ao Polo norte, sempre á mesma velocidade e a Lúa, coma se dunha lámpada tratásese, ten un brillo natural e é semi-transparente. E as eclipses? As eclipses, segundo Rowbotham, tiñan explicación de que aínda non o descubriu. Pola contra, podería recorrer á Biblia para as súas teorías. Á fin e ao cabo, a Biblia explicaba a constitución da Terra: arriba o ceo e abaixo o lume do Inferno. Entón, si o lume do inferno ha derretido o océano e fixo posible a vida en terra, non será tan malo... Naturalmente, as teorías de Parallax carecían de cabeza e de cola, e para entón xa se comprobou hai tempo que a Terra é esférica. Pero Rowbotham non se opuxo a que as súas teorías fosen defendidas en debates públicos durante vinte anos por case toda Inglaterra. E gañaba a maior parte das disputas.

Un día de 1864 apareceu na praia de Plymouth, en resposta ao desafío do astrónomo Richard Proctor. Os opositores de Parallax aseguraban que só se vería a lanterna do faro de Eddystone, a catorce millas do telescopio colocado na praia, aínda que desde o outeiro situado un pouco máis arriba pódese ver o faro completo. Pero aquel día non se vía máis que a media lanterna porque a refracción do aire era máis baixa do habitual. Era evidente que a superficie non é plana, pero Parallax proclamou con vehemencia que a diferenza co que se esperaba era unha proba contraria ao que dicían os seus rivais. Convenceu a moitos dos asistentes.

Parallax era un experto en retórica, pero o seu principal aliado era unha voz forte que sobresaía dos seus rivais. O público tamén quería crelo. O éxito dos sonoros trapelos, hoxe tan corrente, non foi o único que lle deixou na sucesión. Fundou antes de morrer a Flat Earth Society (Asociación da Terra Chan), unha asociación que segue viva e con miles de seguidores en Estados Unidos, o mellor sementeiro das correntes anticientíficas.