Río Uribe
O botánico Leandro Aristeguieta (1923-2012) non era a última raíz do aliso no seu país, Venezuela. Promoveu a universidade, creou escolas e xardíns botánicos, impulsou a Sociedade Botánica de Venezuela... traballou polo coñecemento da vexetación autóctona. Grazas a el, coñecemos centos de novas plantas, entre as que destacan Espeletia, Coespeletia e Espeletiopsis.
O seu apelido, en encomios, leva o nome de todo un xénero de plantas. Este xénero de Aristeguieta comprende 22 especies. Un deles é Aristeguieta Uribei. Cando coñecín esa planta, pensei: “Si hai plantas euskaldunes, iso será Aristeguieta aos prados”. Sei de onde vén Aristeguieta, pero aos diaños? A que outro veciño de Uribe faralle honra? E velaquí a sorpresa: En Sudamérica hai moitas plantas que levan o apelido Uribei. Si está a lerse de pé sentir, todos estes levan o apelido Uribei: Paragynoxys, Ida, Sudamerlycaste, Salvia, Clidemia, Espeletia, Machaerium, Stelia, Sobralia, Berberis, Lepanthes, Epipendrum, Calliandra, Aphelandra, Croton, Matalea, Dicliptera, Monochaetum e Heteropterys. Seguro que haberá máis. Na procura de atopar algo máis sobre este tema, aquí onde atopei que Uribe tamén ten un xénero: O Uribe. A única planta deste xénero é Uribea tamarindoides. Árbore que vive en Colombia e Costa Rica: unha gran árbore de madeira difícil pero bo, que crece até 40 metros. Debe ser espectacular, para distinguirse das árbores contiguas, cando vístese cun pano de flores rosetudas.
Pero diso que se chama Uribe non hai nin rastro! E excitábame a curiosidade. Pensei que o máis correcto é escribir en busca de información a todos os Xardíns Botánicos da zona. E, mire, a sorpresa: O Xardín Botánico de Medellín chámase Joaquín Antonio Uribe. Hei omitido todo o demais e escribinlles unha carta pedindo que ese home sexa a razón do seu vínculo. Si hai resposta, saberédelo. Este Uribe de Ditxoso! En América do Sur ouzo un cheiro que será o garfio para coñecer unha chea de plantas que levan o nome vasco. Hai espectáculo.
O día excede a noite co equinoccio de primavera. Este ano ocorreu o 20 de marzo, ás 22:59 horas, abrindo a porta da primavera. O prefixo Eki significa o mesmo. Até entón a noite fora máis longa. O día e a noite tiveron doce horas. Desde entón o día alárgase e a noite... [+]
Hai moito tempo que o tempo está na nosa liña, pero o clima é relativamente recente. Non hai que aclarar demasiado o que é o cambio climático. Explicar que é a paisaxe si é unha necesidade máis vermella. Está en plena actualidade organizar conferencias, mesas redondas... [+]
É o momento de recoller os froitos e polos en camiño ao lagar. Pera (Pyrus communis), mazá (Malus x domestica), uva (Vitis vinifera)... Parece un camiño curto e rápido, pero hai que traballar unha chea de rodeos e as súas variantes ata que o froito se converta en mosto e... [+]
No País Vasco a agricultura é a historia da colonización permanente. Como en todas partes. Antes non se cultivaba a terra; antes non se sementaba a colleita; gozábase do que antes non se comía. Trouxérano todo doutra parte. Moitas destas historias foron escritas polos... [+]
Volvendo aos viños que se elaboran cos cultivos, a madreselva esquerda (Humulus lupulus) é conservadora e agregadora de cata amarga. A unión de cultivos e madreselvas produce moitos sucios chorros, especialmente nos países da cervexa. Un amigo acábame de explicar as... [+]
Na nosa casa coñecémolo co nome de madreselva (Humulus lupulus). De feito, traballouse a torto e a dereito nas ribeiras do río do noso país, coincidindo coa expansión da cervexa. Aprendemos que se lle chama tamén lagosta, cervexa, cervexa, verruga e herba á esquerda... [+]
A primavera tróuxome o tema ao nariz. C. traballaba en diversos centros de investigación de Nova York. Bushdid, M. Oh! Magnasco, L.B. Vosshall e A. Un artigo publicado polos científicos Keller en marzo de 2014 no prestixioso “Science Magazine” produciu un gran balbordo. O... [+]
Terminan os curiosos días interanuais, os que se comen e beben das emanaciones da terra. Comerei do mellor ao mellor. Supostamente. Botellas de cava e champaña pesadas son fáciles de bailar. Aínda que hoxe en día son de todo tipo, antes era a sidra do outro barril. Cando a... [+]
