“Quixeron humillar a Cataluña”, afirmaba o recoñecido catedrático español Javier Pérez Royo cando o Goberno español impugnou por segunda vez a consulta do 9 de novembro. E a resposta dos humillados foi a seguinte: Uns 2,25 millóns de cataláns participaron na consulta, que foi prohibida polo Tribunal Constitucional. Por encima de calquera prohibición. Nesas condicións, poucas persoas esperaban tanto, nin sequera o soberanismo.

En 2012, CIU, ERC, ICV e a Cup lograron 2,1 millóns de votos (57% dos votos), o que supuxo o 67% da participación. Con estes datos de participación do 9 de novembro (aproximadamente o 43% do censo electoral habitual), nunhas eleccións de alta participación (máis do 70%), os partidos independentistas lograrían unha porcentaxe superior ao 50%. E o do domingo volveu a acender a alarma en Madrid, a fábrica máis eficaz até o momento dos independentistas cataláns.

Con diferentes altibaixos, pero en bloque, partidos e movementos sociais soberanistas, liderados polo lehendakari, Artur Mas, percorreron este camiño. Despois da prohibición, eran serias dúbidas sobre si Mais era capaz de levar o proceso até o final, pero foi, e sobre todo, como. Saíu reforzado, cando esa forza lle vén mellor que nunca ao seu partido. Pero a marcaxe de ANC e ERC segue aí, pídense eleccións anticipadas para xaneiro ou febreiro e o vento empuxa a Mais a facelo, máis forte que antes. Con estes resultados, a ruptura de CIU tamén deu un paso máis. Como crer na ruptura cando nos últimos 30 anos o fío estivo a piques de romperse e a relación sempre volveu a revivir?

Mais non perdeu ningunha ocasión na noite do 9N: “A mensaxe é que cando imos xuntos adiantamos máis e mellor. Unha mensaxe importante para as próximas semanas e meses”. Horas antes abrazouse estreitamente con David Fernández, da Cup, seguramente un home fiucego, cunha imaxe de primeira, un deses abrazos que o pai dá ao seu fillo, pero tamén como mostra da unidade do bloque que el dirixiu. Mais continúa gañando posicións. "Atreverase?", díxose constantemente del, e si, de momento estase atrevendo.

Agora vai enviar a Mariano Rajoy a petición dun referendo real, pero nese sentido, prevese pouco percorrido para a investidura. Madrid segue pecha e Mais non pode aceptar menos que o referendo, e moito menos cando os seus rivais máis próximos vanlle a pedir que declare a independencia de Cataluña. Mais deberá decidir agora a data dun adianto electoral, xa que el saíu reforzado, pero o seu goberno volve entrar nun cru inverno, non só porque, tras perder o apoio de ERC, teña que prorrogar os orzamentos. A débeda pública de Cataluña rolda os 62.000 millóns de euros –o 32% do seu PIB– e anunciouse que para 2015 terá que facer recortes de 4.000 millóns de euros. Esta situación permítelle actuar en solitario? Non parece.

Vale, as eleccións, pode dicir Mais, pero coa lista unitaria, é dicir, sumando as listas de CIU e ERC. E non parece que o partido de Oriol junqueras estea disposto á xogada, cando se cre que o seu pode ser o primeiro partido e, ademais, cre que poden conseguir máis votos por separado. No caso de que se vaia da man, Mais terá que aceptar un programa atrevido e claro sobre a independencia. Talvez a declaración de independencia non, pero si o anuncio de empezar a facer un estado independente: Anunciar á ONU que comeza a creación do novo Estado, á UE, ao Goberno español... E empeza a dar os primeiros pasos para empezar a controlar o diñeiro, como a creación dunha Axencia Tributaria catalá absolutamente fundamental.

E para Euskal Herria, hai algunha mensaxe? Si, sen dúbida. Como tantas veces cita o lehendakari Iñigo Urkullu como freo, son dous procesos distintos, pero o mesmo arraiga tamén o soberanismo vasco e volve pór sobre a mesa dúas ideas básicas que non son novas: unha, o soberanismo necesita a colaboración das tradicións políticas que creen niso, primeiro na sociedade civil e logo no ámbito dos partidos; dous, cando se cre firmemente nunha idea, pódese gañar e avanzar unha ampla maioría. E crese isto aquí? Aínda pouco, pero cada vez máis”.