Auzitegi Konstituzional bat, Konstituzioa betetzen den begiratu beharrean, Konstituzioa bortxatzeari ekiten diona, ekimen demokratikoak krimentzat jotzeko. Alderdi sistema bat, Konstituzioaren aurrean demokratikoki kritiko agertzen direnak satanizatzen dituena, baina Konstituzioa ez betetzea bere helburu nagusi aldarrikatuz jaio zen alderdi bat (UPN) gozo-gozo babesten duena alderdi konstituzionalista gisa.
Merezi du, merezi duenez, UPNren anti-konstituzionalismoa nabarmentzea, testu-liburuen inguruko afera berrian, alegia, gure Iribas inefableak erabakirikoaren harira. Askok hitz egin dute kultura-astakeria honetaz, baina inon ez dut ikusi espainiar konstituzioaren aldeko argumenturik. Badakit tabu bat dela, guztiz heterodoxo, mundu abertzalean konstituzio horretan oinarritzea NFE-EAEren artean harreman berezietarako eskubideen defentsan. Are gehiago, jakina, Auzitegi Konstituzionalak bere egin duen misio bitxia, goian aipaturikoa, kontuan harturik.
Ba, espainiar konstituzioak –oso eztabaidagarria, zer erranik ez, demokrazia kontzeptu sano baten aldetik– onartzen du bere testuan eta espresuki zerbait berezia dagoela NFE eta EAE artean, noraino eta bide bat diseinatzeraino egunen batean, nafarrok horrela nahi izanen bagenu (“geure burutik joanak” suertatuko bagina), erkidego autonomo bakarra osatzeko bion artean. Eta EAErekin bakarrik, ezen ez, demagun, Errioxarekin edo Aragoirekin edo Gaztela-Leonekin. Hau da, babes konstituzional zehatza du nafar gizartean badagoela zerbait berezia ikustarazteko nahiak, kritiko agertu ahal izateko gaurko euskaldunon zatiketa autonomikoan.
Aitortza horrekin batera, badakigu, konstituziogileek diseinatu zuten bidea oztopoz bete egin zuten, nahita, jorratu ezina geldi dadin. Baina aitortza berezia hor dago, Konstituzioan. Guztiz konstituzionala da, hortaz, NFEko hezkuntza sisteman EAE eta NFEren arteko lotura kultural, historiko eta politiko-instituzionalak agertzea, hezkuntzaren helburuetako bat herritar kritiko, autonomo eta ongi informatuak sortzea baldin bada, eta ez dut uste hezkuntza-helburu honi Iribasek uko eginen dionik, bere itsukeria inefablea gorabehera.
Lotura eta aitortza berezi hau, UPNk aitortu nahi ala ez, nafar errealitate instituzionalaren parte da, eta espainiar konstituzioaren aurka doa Iribasen agindua, horratx! Baina badakigu, konstituzioaren aurka sortu zen alderdi konstituzionalista hau.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
O 25 de novembro, Día Internacional contra a Violencia Machista, a Secretaría Feminista do sindicato Steilas publicou un cartel: O noso corpo é un campo de batalla, e todos os centros educativos de Hego Euskal Herria recibírono. Queremos denunciar a violencia que sofren as... [+]
Vivimos nun contexto no que os discursos de odio antifeministas e racistas a nivel mundial están a aumentar gravemente. As narrativas de extrema dereita insérense en todo o mundo tanto polas
redes sociais como polas axendas políticas. O racismo e o antifeminismo... [+]
Moitas veces, despois de mirar as brumas desde a miña casa, ocorreume non coller paraugas, aínda que saiba que vou acabar de empapar. Por que será? Talvez non lle apetece coller o paraugas? Quizá coa esperanza de que non me molle? A pesar de todo, a conclusión foi sempre a... [+]
Recordo que con 16 anos, a Ertzaintza identificoume por primeira vez nunha concentración a favor do eúscaro ante os xulgados de Bergara. Criamos que en Euskal Herria era lexítimo o clamor pola euskaldunización dos tribunais, pero tamén entón faltaría algún permiso,... [+]
O desastre provocado pola pinga fría en Valencia deixounos imaxes dramáticas, tanto polas consecuencias inmediatas que tivo, como porque nos adiantou o futuro que nos espera: que este tipo de fenómenos climáticos extremos van ser cada vez máis numerosos e graves. Isto... [+]
A actualización do Plan Enerxético de Navarra pasa desapercibida. O Goberno de Navarra fíxoo público e, finalizado o prazo de presentación de alegacións, ningún responsable do Goberno explicounos en que consisten as súas propostas á cidadanía.
Na lectura da... [+]
Desde a desaparición da Unión Soviética, a rusofobia foi crecendo. O concepto de seguridade do Consello de Seguridade da ONU de 2002 é moi claro e indica que a seguridade e estabilidade do planeta deben depender dos Estados que non teñen intención de desafiar a Estados... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal naceu na localidade de Araia o 16 de xullo de 1902 e faleceu en Vitoria o 21 de novembro de 1993. Xa se cumpriron 31 anos e creo que é o momento de recoñecer o seu nome e ser, xa que non se coñece ben o legado que deixou. Umandi utilizou o nome... [+]
A escritura de autobiografía é, segundo din, a ferramenta máis eficaz para o desenvolvemento persoal, a máis liberadora. Tirar das cousas do pasado e lembralas, parece que axuda a desatar os nós do presente. Si, axuda a entender o presente e a debuxar un futuro que nos... [+]
Fixen un repaso desde o anuncio da pandemia até a traxedia de Valencia e concluín que a nefasta xestión institucional que ten a mentira e o forupe como devasa é constante da clase gobernante.
Non temos un gobernante substituto válido mentres este sistema pendular non se... [+]
O 19 de novembro é o día mundial do baño. Aínda hoxe, no século XXI, moitos traballadores e traballadoras, aquí, no País Vasco, non teñen dereito a usar o baño nas súas xornadas laborais. Exemplo diso son moitos os traballadores do transporte.
Os aseos son a clave da... [+]
“Apréndese andando e cantando”. Esta foi unha das materias desta semana nos grupos de C2. Non se trataba de aprender a cantar ou a pé, senón de utilizar correctamente o futuro. A actividade deume que pensar e pregunteime como aprendemos a ensinar. Ouvín a moitos que... [+]
Sabemos que a intelixencia artificial está a representar moitos campos no ser humano: confort, velocidade, eficiencia... Fixéronnos crer que o esforzo humano é un obstáculo nas necesidades de velocidade deste mundo capitalista. As agresións para reducir as nosas... [+]
Nas últimas semanas non foi posible para os que traballamos en arquitectura que o fenómeno climático de Valencia non se traduciu no noso discurso de traballo. Porque debemos pensar e deseñar a percorrido da auga en cubertas, sumidoiros, prazas e parques de edificios. Sabemos... [+]
A autoestima ás veces parece algo íntimo. Pero se a autoestima ten que ver coa imaxe que un ten de si mesmo, co valor que se dá a si mesmo, tamén terán que ver as decisións que poida tomar. Que valor ten alguén que non pode decidir? Entón pómonos a mirar á nosa nai. E... [+]