Imanol Ordorika Bengoetxea (Lekeitio, 1931 – Cidade de México 1988) era o maior dos seus tres fillos. Os seus parentes eran Nile e Jokin. En canto aos pais, Joseba Ordorika Asua (Lekeitio, 1896 – México 1973) e Balbina Bengoetxea Alzola (Boisse, Estados Unidos, 1906 – México 1999).

O seu pai, capitán de barcos mercantes de Lekeitio, chegou a México en 1939, onde dirixiu a Vita, o veleiro que levou os bens do goberno da II República a México.

Tras o bombardeo de Lekeitio, primeiro a nai e os seus fillos refuxiáronse no caserío de Bedarona, logo tiveron que fuxir a San Juan de Luz (Lauaxeta acompañoulles, xa que Nile era filla dos seus brazos). Pouco despois dirixíronse tamén a México, partindo de Bordeus. Chegaron o 22 de novembro de 1939. Imanol Ordorika tiña 8 anos.

Nunca rompeu os lazos con Euskal Herria. Era habitual ver á familia na Euskal Etxea de México, xa que o seu pai foi o director da mesma. Imanol, Jokin e Nil estudaron arquitectura na Escola de Arquitectura da Universidade Autónoma Nacional de México.

Iniciou os seus estudos aos 17 anos, e distinguiuse rapidamente coa axuda de grandes mestres da zona.

En 1956, outro vasco afincado en México, o empresario Antón Elorriaga, e dono do Hotel Majestic da Cidade de México, encargan ao mozo Imanol Ordorika a construción do Hotel Elcano en Acapulco. Constrúe un edificio moderno e funcional. Outros lle seguiron. Casa A Lagartija, Hospital de México, Edificio do Banco Mexicano de Occidente de Hermosillo, Honeywell de Cidade de México, e outro edificio de oficinas en Avenidas Insurxentes.

Realizou principalmente hoteis, edificios de educación e granxas. Segundo explica Ibai Gandiaga, responsable da exposición, “Nestes tempos a vangarda europea abriu novos camiños utilizando cemento e aceiro. Estas técnicas desenvolvéronse despois da Segunda Guerra Mundial. A pesar de que a linguaxe de Ordorika era máis silencioso, máis tarde adquiriu a expresión desa vangarda ”.

Vínculo cos creadores vascos

Tamén foi pintor, escultor e deseñador industrial. “Era unha persoa viva, que buscaba arte. Non deberiamos considerar a Ordorika como un arquitecto, senón como un creador completo, xa que buscaba por diferentes vías a espiritualidade da arte”, explica o arquitecto Ibai Gandiaga.

Tras a ditadura de Franco, Imanol Ordorika volvía a Lekeitio sempre que podía. Koldo San Sebastián, xornalista e sobriño de Ordorika, explícanos que “aquilo era vasco, pero sen deixar de ser mexicano, e tamén era mexicano, sen deixar de ser vasco. Era agradecido polo pobo que a acolleu no exilio”.

Cada vez que volvía a Euskal Herria reuníase cos creadores e arquitectos vascos. Oteiza, Chillida, Basterretxea, Larrea... Jorge Oteiza viviu na súa casa de México durante un tempo, “en disputa ininterrompidamente, pero ambos llo pasaban ben”, lembra Koldo San Sebastián.

En Euskal Herria non temos ningún edificio de Imanol Ordorika, pero si hai algúns cadros que se poden lucir nel. Un, o cadro encargado por Santi Brouard para a ikastola de Lekeitio. A outra podería ser a que se atopa no Museo de Belas Artes de Bilbao.

Durante 32 anos foi profesor na Escola de Arquitectura de México DF e dirixiu unha das oficinas de arquitectura máis importantes da Cidade de México. Doutra banda, foi catedrático da Academia de Arquitectura de México. Era o único da academia que non era mexicana.