Aínda que quizais nos pareza esaxerado dicir que o mundo está en guerra, sen dúbida as cousas equivocáronse moito este verán”. Enric Juliana, un dos xornalistas e analistas máis prestixiosos de Cataluña, foi o encargado de escribir a xira de vacacións nA Vangarda. Ademais dos problemas rexionais próximos á Xeopolítica (a destrución de Gaza, a terrible guerra civil en Siria e Iraq, o virus do Ébola a través de África...) O conflito de Ucraína agravouse até o punto de causar desfeitas non vistas desde os tempos das guerras de Iugoslavia.

Segundo fontes fiables, 2.200 civís morreron até agora en catro meses de guerra no leste de Ucraína, no leste do país. A eles súmanse os 1.800 militares e milicianos mortos, case a metade dos partidarios do goberno de Kiev. Máis a asombrosa masa de fugitivos: Nacións Unidas sinalou que 207.000 persoas viaxaron a Rusia –outras fontes elevaron o número a 700.000– e 190.000 máis se refuxiaron noutras rexións de Ucraína. Trátase dun gran número de vítimas nun país en vías de afiliación á Unión Europea e á OTAN.

No caso de que se elixan algunhas imaxes para mostrar derívaa do conflito, poderían ser útiles as fotografías dos gudaris chegados desde Chechenia. Está documentado que os chechenos están entre os milicianos que están a favor do goberno de Kiev e os que queren formar unha república independente en Donbass. Si a finais do século XX houbo unha guerra desapiadada, foi a de Chechenia. Agora chegaron a Ucraína para axudar aos separatistas rusos que apoiaron ao ditador Ramzam Kadínov, e loitaron contra os rusos en Chechenia entre outros membros anticomunistas e fascistas que loitan a man coas tropas do Goberno de Kiev. Algunha vez aclararase cantos dos soldados estranxeiros eran voluntarios e cantos mercenarios.

Coma se a comunicación de espectáculos que fan os principais medios de comunicación non tivese máis que as estampas sanguentas que ofreceu a masacre de Gaza durante 50 días, o sufrimento dos simples habitantes da rexión de Donbass non foi suficientemente importante en Europa. Pero os danos son terribles.

Ademais dos mortos e feridos, contabilizáronse centos de vivendas, edificios públicos e infraestruturas destruídas por morteiro e artillaría, entre outras medidas. Aplicouse a fame á poboación, evitando a axuda humanitaria.

É demasiado pronto para contar os danos económicos, hai máis todos os días. Un dato: 30 dos 35 xacementos de carbón do Leste de Ucraína están parados e comezaron a encherse de auga por falta de electricidade.

O alto prezo da guerra comezou a pagar non só polo leste, senón por toda Ucraína. Os plans de axuda do Fondo Monetario Internacional están conxelados, porque o Goberno de Kiev non pode devolver as sumas que cobra. O Produto Interior Bruto (PIB) prevese que caia entre un 5% e un 8% en 2014.

Gabriel Sterne escribe en Oxford Economics que o Estado de Ucraína pode suspender pagos a curto prazo, sen poder facer fronte ás débedas contraídas até agora con Estados Unidos, o Fondo Monetario Internacional e Rusia. Aínda que pareza paradoxal, as sancións comerciais impostas a Rusia por Estados Unidos e a Unión Europea, aínda que estratexicamente sirvan para axudar a Ucraína, danan a súa economía en diñeiro a curto prazo.

Os albaricoques da nova guerra fría

O pasado agosto facíase estraño que os grandes periódicos falasen tan a miúdo de Ucraína nos recunchos que ofrecen ás bolsas. O diñeiro ten medo á inseguridade e citar a Ucraína é lembrar a inseguridade europea nos mercados de compravenda de accións.

Xa se comentaba o dano que a sanción de Estados Unidos e a Unión Europea ás relacións comerciais con Rusia causaba entre os rusos: Os millonarios rusos teñen conxeladas as sumas de diñeiro gardadas en bancos de fóra de Rusia, as exportacións sufriron un duro golpe e, á fin e ao cabo, o crecemento de Rusia quedou conxelado.

En agosto, con todo, os danos causados pola nova Guerra Fría en Occidente foron destacados. As televisións ensináronnos os pexegos e outros froitos perdidos que volvían de Rusia polo embargo de Estados Unidos e a UE. A música das sancións económicas tamén influíu no resto da economía occidental e desatou as poucas esperanzas que podían ter para saír da crise de 2008.

Iso explica que a chanceler alemá, Angela Merkel, vexa que o primeiro ministro de Ucraína está a buscar unha solución negociada para o seu país. Non é ningún segredo que a revolta contra o Goberno de Kiev promoveuna especialmente Alemaña no inverno de 2013, cando Viktor Ianukovich negouse a asinar un tratado de asociación coa Unión Europea. Agora, os extravíos daquel conflito (Rusia conquistou Crimea, a guerra violenta nas rexións de Donetsk e Lugansk...) Cando puxo en perigo o crecemento de Alemaña, Merkel mollouse persoalmente no intento de reconducir a situación, sen medo aos celos das autoridades e organismos comunitarios.

Ninguén debería soñar cun final rápido e tenro da guerra de Ucraína. Xa as augas chegaron demasiado lonxe. A Unión Europea e Estados Unidos apostaron duramente por levar á UE e OTAN até as fronteiras de Rusia. Vladimir Putin demostrou que esta vez non o vai a admitir. Só vía como se apoderou de Crimea. E si a Xeorxia separáronselle Transnistria ou Abjasia... por que non distínguese Donbass de Ucraína?

Pero... Si non pensasen que o conflito de Ucraína do Leste estendeu os problemas económicos, que é a propia crise de 2008 a que os multiplica? O responsable económico da televisión británica Channel 4, Paul Mason, así o suxeriu na crónica “Como os pexegos e a propaganda axudan a organizar a nova orde do mundo” de The Guardian.

Di Mason: “A pesar de ter un impacto social menor que o de 1930, a crise iniciada en 2008 foi máis longa no tempo e máis profunda nalgúns aspectos.En consecuencia, aos poucos entramos na fase de ‘saída’ que os historiadores da economía advertíronnos: a dura competencia pola seguridade, liderada polo nacionalismo económico. Os primeiros movementos realizáronse en Ucraína a través dos asistentes”.

Por iso, os concursantes non teñen por agora espazo para negociar e si teñen ganas de abrir novas frontes.