A crise económica, a soberanía, a pacificación e as eleccións serán os alicerces do novo curso político que arrincará o próximo ano. As autoridades españolas están a vender o milagre dun débil crecemento económico –previsión do 1,5% do PIB para 2014–, que sería consecuencia das reformas económicas do PP e que tería continuidade en 2015, cun crecemento do 2%. E máis que un cheiro económico, estes datos cheiran a eleccións, polo menos no que se refire aos datos económicos de España e Europa.

Ninguén sabe o que fará a economía, pero os estragos que se produciron nos últimos sete anos de crises son irreversibles a curto prazo: os enormes recortes que se fixeron non se van a recuperar con fartura, o retroceso no estado de benestar foi grande, o descenso dos salarios e o desemprego segue sendo o maior da historia en España. No caso do paro, as declaracións realizadas a semana pasada polo catedrático español Juan Ramón Cuadrado tiveron eco: haberá crecemento, o desemprego reducirase, pero dos 5 millóns de parados que hai en España, 2 millóns xa non terán emprego.

O vento que vén da Unión Europea é, ademais, que provoca un estremecimiento: As previsións de crecemento de Alemaña, Francia e Italia para 2014 son negativas, polo que o lóxico é pensar que iso tamén terá un gran impacto na economía española, entre outras cousas cando a maior parte das súas exportacións diríxanse a Europa. A crise iniciada en 2007 na UE viuse rebatida cunha recoñecida austeridade e non parece que vaia haber grandes cambios neste sentido. Pola contra, a capacidade dese vórtice vaise reforzando e xa tragou ao propio Goberno francés, que non quixo verllas o. Segundo o economista catalán Vicenç Navarro, no seu blog oficial (A recuperación? Estamos a entrar na terceira recesión. 27 de agosto), en caso de non saír, a UE entra na terceira recesión do inicio da crise

En canto á autosuficiencia, esta vez tócanos mirar aos demais. En Escocia –o 18 de setembro– e en Cataluña –o 9 de novembro– celebraranse referendos sobre a independencia e a súa influencia tamén será importante no noso país. Independentemente de que se logre a independencia, o de Escocia é unha vitoria para calquera país que busque un estado: que máis luxo que un referendo por acordo?

A guerra de Ucraína é o extremo oposto. A pesar de situacións e contextos moi diferentes, a esencia do problema é case a mesma: por que non negocian Kiev e os afeccionados rusos unha solución como a de Escocia? Hai moitas razóns, pero polo menos dúas son de primeira liña: Unha, porque o Goberno de Kiev tras o golpe de estado non quere ouvir nada das posibles separacións; dous, sabendo que detrás están as forzas rusas, porque os rebeldes do leste de Ucraína quixeron usar a Txanpa de Crimea para unirse a Nai Rusia. Cataluña pode estar entre Escocia e Ucraína, sen cheiro a guerra, pero nas portas dun gran conflito con España. España ten a forza da Constitución, entre outras as forzas armadas; Cataluña a da maioría dos seus cidadáns, iso só, pero o máis importante para o núcleo da democracia. Haberá suficiente nivel democrático en España?

Se miramos a Euskal Herria, non podemos ser optimistas. En lugar de profundar na solución para todos tras o cesamento das armas de ETA, non podemos ter moitas esperanzas co goberno do PP que se enmarcaba nas políticas de vinganza e conflito. Fai falta moitos anos para que a dor de décadas canalícese na convivencia, pero non para empezar a sentar as bases da paz. Na situación do proceso de paz en Euskal Herria poderíanse adoptar moitas medidas en temas clave, como as armas, os presos ou as vítimas.

Todos os anos danse algúns pasos e este ano tamén o serán, pero todo sería diferente si Madrid colaborase neste proceso. De momento, con todo, a política de vinganza vénlle mellor ao PP que a solución, sobre todo de face ás eleccións municipais de maio de 2015: as políticas duras tradicionais en España danlle votos; as medidas de resolución fortalecerían o clima de paz na sociedade vasca, pero en España talvez con menos votos.