Os pais do catro nenos afectados polo cancro realizaron un xaxún de 15 días de duración a partir do 26 de xuño en París. Aínda que a Policía os sacou pola forza da capela do hospital Raymond Poincaré, os actos de protesta non se acougaron. Solicitan manter aberta a clínica Garches, pequena sección deste hospital, co seu equipo humano. Coa súa acción puxeron sobre a mesa dos medios de comunicación o debate sobre a famosa guerra contra o chanceler de Iraq.

Dicir clínica Garches é dicir que no Estado francés Nicole Delepine é médico oncolóxico. Nicole e o seu marido, o cirurxián Gerard, son famosos por ser oncólogos moi críticos co camiño que o sistema sanitario ha emprendido nas últimas décadas na estratexia contra o cancro. Nin unha nin outra son “alternativas”, de feito, utilizan quimioterapia, pero moitas das novas terapias que se puxeron no mercado durante estes anos e xeneralizáronse para o cancro non as aceptan porque, ao seu xuízo, non mostraron resultados e até agora causaron máis dano que ben aos pacientes.

Fundada na década de 1980 para o cancro infantil, Garches foi directora do equipo Nicole Delepine desde 1998. En particular, tiñan o encargo de atender a nenos e adolescentes que padecían tumores sólidos, polo impulso dos máis famosos cancerólogos franceses da época.

Delepine lembra que naquela época os nenos que tiñan cancro de ósos tiñan esperanzas de sobrevivir nun 40% en cinco anos. Entón descubriuse que en Estados Unidos o oncólogo de Gerald Rosen alcanzaba o 80% de éxito e comezaron a utilizar os seus tratamentos en París.

En febreiro deste ano, Delepin confesou á revista Enquêtes de santé, que ofrece interesantes investigacións sobre temas médicos:“Nós aplicamos aquí o que Rosen fixo e ensinou en EE.UU., a pesar de que algunhas colegas de aquí puñan en dúbida o sistema. Entón convertémonos nas ovellas negras do rabaño, aínda que non nos demos conta diso inmediatamente”.

Con todo, ían en contra da corrente principal de Oncoloxía, e pronto sufriron as súas consecuencias. Para empezar, trasladaron a clínica Garches da residencia dun hospital á doutro. Complicáronse as negociacións orzamentarias, complicáronse os recortes de persoal. Como contrapartida, os pais que crían que facían un bo traballo cos seus fillos crearon a asociación Ametist para manter vivo a Garches.

Foron os membros de Ametist e os seus achegados os que se mobilizaron en xuño, os pais dos nenos que nestes momentos teñen cancro, doutros que xa foron atendidos alí, así como os pais dalgúns nenos falecidos que non conseguiron salvarse en Garches. A ministra de Sanidade, Marisol Touraine, non acepta que Delepine chegue á idade da retroactividad e que o persoal se disperse noutras clínicas e servizos como os enfermos.

Pacientes oncolóxicos, non arrendatarios

A traxectoria e o pensamento de Nicole Delepine pódense resumir nos títulos dos libros que publicou.

Neuf petits lits au value du couloir ou le combat d'un médecin hospitalier (Nove camas pequenas ao final do corredor ou a loita dun médico do hospital). Os pais dos nenos enfermos que foron entrevistados polos medios de comunicación ao redor da loita por mantelos abertos subliñaron a cortesía do doutor, a muller e a maternidade, a xenerosidade total cos enfermos do profesional.

Ma liberté de soigner pour a médecine, contre a pensée unique (A miña liberdade de atender aos enfermos, contra o pensamento único). Que no sistema sanitario os médicos non deciden hoxe como curar aos enfermos, elixindo entre os que viron e apreso, os tratamentos que se deben aplicar a cada paciente, senón unha burocracia que cumpre os mandatos das multinacionais farmacéuticas.

A face cachée deas médicaments (A cara oculta dos medicamentos). Delepin explica que hai do escándalo dalgúns fármacos que nas últimas décadas demostraron ser supostamente bos e prexudiciais co tempo, dentro dos sistemas sanitarios do rico Oeste, por que fallaron os controis das institucións públicas.

Le cancer, un fléau qui rapporte (Cancro, esa peste que dá diñeiro). No mesmo Estado francés, preto de dous billóns de euros para o plan 2009-2014. Os xigantes financeiros, os lobbies de medicamento e a industria farmacéutica están a piques de unirse e absorber todo o mercado que é a loita contra o cancro. Os dirixentes políticos fanlles ese agasallo cunha man, e coa outra van podando o sistema sanitario público que serve a todos os cidadáns e cidadás. Filla dun dos fundadores de Seguros Sociais de Francia, o doutor sabe de que se trata.

Pero á clínica de Garches non lle queren cortar porque o seu director fai este tipo de denuncias –cada ano publícanse mil libros escandalosos– senón pola súa práctica terapéutica. O equipo de Delepin rexeita as terapias experimentais que dominaron a oncoloxía nos últimos anos.

“Non acepto introducir ao paciente nun intento terapéutico que non lle ofrece máis do 50% de posibilidades de curación. Estes ensaios aplícanse por definición a todos os pacientes da mesma maneira. Non permiten que a cada neno ou nena axústeselle a súa dose exacta. Na maioría dos casos, ademais do mesmo estándar, proponse moléculas extremadamente custosas (que enriquecen a industria farmacéutica e os médicos cómplices), aínda que a súa eficacia non estea probada. É cuestión de ética e filosofía”.

Delepin insiste en que non tratará aos nenos como aos conejitos. Os nenos dos pais que se achegan a el saben as posibilidades que teñen de saír adiante cun tratamento personalizado, mentres que os medicamentos experimentais que se ventilan tanto teñen resultados moito peores que os químicos clásicos que xa se coñecen.

Quedouse na pelexa como un pequeno astérix. Médico clásico pero hereje. Un doutor máis hereje, o cérbero francés Didier Moulinier, que traballa en San Sebastián, colgou no seu blog o título da película “Il aut faut sauver le 'Nicole Delepine!”, na que pedía salvar a un soldado chamado Ryan.

No noso país, os que piden máis ensaios clínicos, máis mamografía, máis Anti-TNF deberían levar a Delepine á seguinte campaña para que nos preocupe polo outro lado escuro da guerra contra o chanceler.