Seis anos de maratón para mulleres
Nacemento 19 de abril de 1966. Bobbi Gibb, unha moza de 23 anos, escondeuse tras uns arbustos que rodeaban o punto de partida do maratón, coas shorts do seu irmán e un xersei con capucha. Cando se marchou o maratón máis popular do mundo, Bobbi esperou a que pasase preto da metade dos corredores, e entón empezou a correr. En febreiro enviou unha carta á organización para inscribirse na carreira, pero o director da carreira, Will Cloney, respondeulle que as mulleres non eran capaces de correr o maratón. Gibb, que levaba dous anos adestrando, fixera máis de 60 quilómetros, o suficiente para que a maratón se fixese con total tranquilidade.
Os runners que estaban ao seu lado déronse conta enseguida de que era unha muller e, apoiados na súa protección, quitouse o xersei. Chego a meta en tres horas, 22 minutos e 40 segundos, co aplauso da maioría dos espectadores e corredores que lle acompañaban. Na actualidade, a Boston Athletic Association recoñece que Gibb foi a primeira muller que correu o maratón, pero entón a súa fazaña quedou nun xesto puramente simbólico.
Ao ano seguinte, a pesar de que aínda se prohibía ás mulleres correr o maratón, Gibb volveu saír na carreira, conseguindo a mesma marca que o ano anterior. Pero entón non foi a única muller; unha hora despois da chegada de Gibb, Kathrine Switzer cruzou a liña de meta, vestida co número 261. K. 5. Inscribiuse a través das iniciais Switzer, e os organizadores non souberon que se trataba dunha muller até o inicio da carreira. Antes de cumprir o quinto quilómetro do maratón, o xuíz da carreira Jock Semple púxoselle á vez, dicindo que deixase o maratón, e cando Switzer tentou esquivalo agarroulle pola cintura. O seu noivo, Tom Miller, estaba ao seu lado e o xuíz apartouse a empuxóns. O resto da carreira da muller atopábase protexida por varios corredores que lle escoltaron.
O dorsal oficial non lle serviu de nada e foi descualificado. Pero a foto do suceso do quinto quilómetro estendeuse a todo o mundo. O ano pasado, dous ou tres periódicos publicaron a noticia en Gibb no capítulo de curiosidades, pero non conseguiron o eco que tivo a fotografía de Switzer. Isto deu moita forza á loita pola participación das mulleres. E, con todo, necesitarían outro cinco anos máis para logralo. No Maratón de Boston en 1972 recoñeceuse por primeira vez o dereito á participación das mulleres e tardáronse doce anos máis en engadir o maratón feminino á lista de probas dos Xogos Olímpicos.
Aquelas primeiras mulleres maratonianas tardaron seis anos en completar o maratón ou, si tense en conta que a carreira de Boston naceu en 1897, 75 anos.
Hiru bideo dira (albiste barruan ikusgai). Batak jasotzen du, grebak antolatzea leporatuta, Carabanchelen espetxeratu zituzten Jesús Fernandez Naves, Imanol Olabarria eta Juanjo San Sebastián langileak espetxetik atera ziren unea, 1976ko abuztuan. Beste biak Martxoak... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.
33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]
49 urte eta gero Espainiako Poliziak Gasteizko Maria Sortzez Garbiaren katedralean eraildako bost langileak oroitu dituzte beste behin astelehen arratsaldean. Milaka pertsona batu dira Zaramagatik abiatutako eta katedralean amaitutako manifestazioan. Manifestari guztiek ez dute... [+]
Martxoaren 30erako Iruña-Veleia martxan, SOS Iruña-Veleia eta Euskeraren jatorria elkarteek manifestaziora deitu dute, Aski da! Argitu, ez suntsitu lelopean. Azken bi urteetan "hondeatzaileak sistematikoki eremu arkeologiko oso aberatsak suntsitzeko modu... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.