Na década dos 90, algúns nenos pequenos lembrarán as andanzas destes famosos nenos, xa que a editorial Pamiela tróuxoos ao eúscaro da man de Pello Zabaleta Kortaberria. Máx e Moritz eran máis malvados que travesos, malvados e indecentes que non tiñan ningún ben até entón. Onte á noite Simpson, Daniel Bihurria, Pipi Langstrump ou mesmo o propio Shin Chan quedarían moi atrás. Así acabaron, moi diferentes do que é habitual na literatura infantil de hoxe. É dicir, tráxico –os muíños morreron polo moenda– e de exemplo. Os que sufriron as súas burlas recibiron con alegría a noticia e deron as grazas a deus por terminar “os erros deses bribones”.

Pero a pesar de ser clasificado como un dos libros infantís ilustrados, Max e Moritz é un libro político. Na década dos 60 do século XIX, os campesiños pobres alemáns emigraron en masa a Estados Unidos. Moitos deixaron atrás non só a súa terra natal, senón tamén aos seus fillos, e as rúas enchéronse de ósos de jovencitos. Roubaban o que podían e sobrevivían levándose á boca, como Max e Moritz. Moitos deles permanecerían encerrados durante décadas, mentres que outros poderían ser condenados á morte si volvíanlles a suceder. Segundo a biógrafa Eva Weissweiler, denunciar as lamentables condicións de vida xeradas polos adultos daquela época é precisamente o ensino que o autor nos quere dar con humor: “Hai algunha diferenza entre morrer en prisión ou muíños moídos?”.

Estes personaxes foron creados polo pintor, poeta e caricaturista Wilhelm Busch (1832-1908) en 1864. Ao parecer, o primeiro editor que tivo noticia deste traballo non lle recoñeceu moito valor e estivo un ano no caixón, ata que se dirixiu a outro editor –Kaspar Braun–, que lle puxo ao seu lado e editoulle o libro. A súa boa fama internacional estendeuse en poucos anos.

Paternidade do cómic de tradición francesa e belga R. Do mesmo xeito que se recoñece ao escuro satírico suízo Töpffer, o cómic estadounidense, que tivo o seu punto de partida nas tiras cómicas dos xornais, debe servir de estímulo ao creador de Max e Moritz.

En 1897, William Randolph, propietario do New York Journal, mandou ao debuxante Rudolph Dirk que inventase unha banda cómica parecida a Max e Moritz. O señor Dirk entendeu o encargo do sentido máis estrito e así naceron os xemelgos rebeldes The Katzenjammer Kids ou Hans e Fritz, os plaxios confesados de Max e Moritz. Wilhelm Busch seguía vivindo, pero non podería esixir a desvergoña de habelo copiado, xa que, intencionadamente, todos os dereitos de Max e Moritz foran adquiridos ao editor Kaspar Braun.