Un dos quebradizos de cabeza dos euskaltzales e dos que traballamos en eúscaro adoita ser a motivación cara ao eúscaro. É dicir, gústanos motivar ao castelán e ao vasco para que un aprenda eúscaro e o outro o faga en eúscaro. Iso, con todo, podería ser un paradoxo. Debemos alimentar a motivación doutros. Por que? Por que tentar que o próximo teña interese en aprender ou utilizar o eúscaro? Si non quere “naturalmente” –aínda que as linguas elixidas a miúdo non son moi naturais–, si non ten esa persoa a motivación por si mesma, por que lle debo alimentar a motivación intrínseca, un sentimento en definitiva? Por que tentar entrar na mente de alguén, si é o seu propio territorio e o seu íntimo?

Poderiamos mirar a cuestión desde un punto de vista “altruísta” e dicir que o facemos polo ben do idioma e dese falante. Aprendendo ou facendo euskera, o falante terá algún beneficio, e de paso tentaremos visibilizarlo para que teña esa motivación que hoxe non ten.

Tamén poderiamos estudalo desde unha perspectiva “egoísta”. Estou convencido de que a lingua tamén é unha realidade individual e psicolóxica, pero igual de clara paréceme que é un feito absolutamente social. E como eu mesmo é un ser social, eu tamén necesito xente que falará en eúscaro ao meu ao redor, si fágoo eu mesmo. Ese “neroni” pode ser un individuo ou unha comunidade lingüística. É dicir, necesito xente motivada para falar en eúscaro, porque pola contra non terei con quen facelo. Hai razóns para tentar estimular o desexo daqueles que hoxe non teñen ganas.

Desde este primeiro punto de vista, poderían traballar a favor do eúscaro, por exemplo, aqueles euskaltzales erdaldunes que non saben eúscaro. Porque, ademais, si están, a pesar da valoración que podiamos facer da magnitude da contradición. E tamén os vascos, por suposto.Pola contra, a perspectiva egoísta da necesidade de traballar a
motivación será, normalmente, a dos euskaldunes, xa que é a que lle saca proveito, si trátase de motivar aos demais e de animalos ao eúscaro.

Sexa o un ou o outro, en calquera caso, traballar a motivación para aprender e utilizar o eúscaro non ten nada que ver co absurdo, e é máis, seguramente, máis indispensable do que criamos, xa que cunha motivación insuficiente ou débil non afrontaremos adecuadamente a onda que nos vén do panorama da diversidade lingüística.