Un feroz viticultor non se quedou só en mans da xustiza. O sindicato Confederation Paysanne, que forma parte do noso ELB, foi apoiado por Greenpeace, Attac, o movemento Slow Food, os partidos Europa-Ecologie e NPA... Pero se chegou aos tribunais é porque no departamento de Cote d’Or foi o único que se negou a fregar os seus viñedos coa insecticida Pyrivert.

O caso de Emmanuel Giboulot provocou un gran balbordo entre a poboación francesa preocupada pola agricultura e polo medio ambiente en xeral. En Euskadi, o Semanario Laborari da ELB foi o que máis explicou. Giboulot declara en Laborari: “Coidar o medio ambiente non debería estar sometido á represión dos xuíces”.

Todo comeza en francés pola enfermidade que se coñece como Flavescence Dorée. En inglés tamén se lle coñece como Flavescencia Dourada. Aínda que parecía un pouco apagado, a enfermidade parece revivir no sur de Francia: as uvas arroiban ou amarillecen, debilítaselles o tronco, perden a flor, secan as uvas... A enfermidade propágase por un saltamontes especial chamado Cicadelle (Scaphoideus titanus).

En xuño de 2013 o prefecto de Cote d’Or tomou unha dura decisión: todos os viticultores do departamento deberían abrir o insecticida para desmantelar calquera rastro dos inocentes Cicadelle. Giboulot non cumpriu a orde.

“O problema –declarou a Laborar- é que o que menos contamina nas farmacias contra este insecto, tamén mata as abellas e a outras especies de fauna. Destrúe todos os insectos que axudan ao viñedo a defenderse dos parásitos. Eu levo máis de trinta anos coidando o equilibrio biolóxico dos nosos viñedos, con moi bos resultados e sen recorrer a químicos”. Decidiu facer fronte á rebelión coas armas naturais da agricultura biodinámica.

O caso é que o 30 de xullo Giboulot tivo o control da inspectora de Agricultura. Foi el quen lle pediu as facturas de Pyriverta. Non os tiña, e o adegueiro explicoulle claramente que non tratara os viñedos con ese medicamento obrigatorio. O inspector denunciou ao agricultor ante o procurador, o fiscal. A roda da xustiza partira.

Si un vinicultor non necesita algo é dicir que ten problemas cos xuíces. Menos por un asunto de saúde pública. Giboulot confesou que quedou consternado pola chamada dos xuíces, que negaron participar no atentado.

Pero ao abrir a noticia púxose en marcha outra roda, a da solidariedade. En poucas semanas recolléronse 480.000 firmas de apoio ás asociacións Protection da Sante Naturelle (Protección da Saúde Natural). Resucitado, o viticultor que traballa no biodinámico comezou a difundir a súa mensaxe.

“Como ás autoridades, hai que ensinar á cidadanía que unha agricultura responsable non pode destruír o seu medio ambiente. Despedir aos insectos, sobre todo ás abellas e aos polinizadores, é destruír ecosistemas naturalmente fráxiles, destruír a natureza, a vida mesma, entre eles a do home”.

Novos inquisidores da química

Non son da mesma opinión de Giboulot a maioría do resto de viticultores. A asociación de adegueiros de Borgoña quixo deixar claro en rolda de prensa que non aceptan a elección de Giboulot, só mirando á súa e esquecendo a dos demais, que actuou de forma moi egoísta, que os que acusan a Pyrivert non son contaminantes e que é urxente pechar a porta á enfermidade que pon en perigo os viñedos da rexión.

O caso de Emmanuel Giboulot atópase á espera da sentenza. O fallo, que probablemente non se desvelará en tres semanas, tamén pode ser recorrido, polo que non desvelará a súa decisión.

Pero o certo é que se están multiplicando os litixios entre os agricultores que se negan á agricultura maioritaria que se dedica aos abonos e aos fármacos químicos.

Ás veces, son os mesmos agricultores críticos os que acudiron aos tribunais, por exemplo, contra os cultivos transxénicos. De feito, cada vez está máis claro que nas zonas onde se autorizan organismos modificados xeneticamente, a actividade de quen realizan un cultivo sen OGM faise practicamente imposible, xa que un contamina ao outro.

Pero cada vez son máis os que sofren problemas os que non quixeron cumprir as medidas tomadas polas autoridades en defensa da agricultura industrial. Os exemplos son miles, desde os imputados por seméntaa involuntaria de sementes contaminadas por OGM até os que se negan a usar medicamentos obrigatorios. A miúdo cárgaselles, ademais das autoridades, aos membros do seu oficio.

Sen chegar aos tribunais, calquera apicultor amateur chegou á presión das autoridades sanitarias e doutros apicultores para que utilice medicamentos contra o Varro, que se converteu nunha pandemia en todo o mundo, baixo o argumento de que “por non usalo contaminan ás abellas dos que nos rodean”.

Enténdese por remorso o que queira vivir a curto prazo os cultivos ou o gando. Pero, ao mesmo tempo, por cada terapia que se queira obrigar, case sempre hai alguén que propón o contrario desde unha perspectiva máis ampla dos ecosistemas. No caso da abella e o Varrón, como ao final os hostaleiros e os parásitos, abellas e piollos, teñen que aprender a convivir, os expertos que din que hai que deixarlles vivir xuntos de forma controlada.

O mesmo ocorre coas vacinas. Non é un tema fácil de estirar, do mesmo xeito que os que defenden unha conduta, os defensores da outra teñen as súas contradicións.

No propio semanario agrícola, Maritxu Castillon, presidenta da Asociación da Terra do Mañá (BLE), confesou con sinxeleza estas contradicións: “Perdemos 70 ovellas. Fomos forzados a gastar despois destas perdas. Non fixeramos unha boa comida cando o medo se nos meteu na cabeza, as perdas eran importantes. Tamén nas vacas, a causa do chubasquero, perderamos unhas 10 novillas e seis vacas. Os tenreiros nacían antes ou non finitos, cunha drólisis. As vacas non tomaban o touro ou non facíano coa tarenta. Estas cousas démolas sobre o cheque, porque non volveron a suceder desde entón”.

Na reivindicación de Giboulot, o ELB lembra que os medicamentos e vacinas obrigatorios están relacionados esencialmente cos intereses das multinacionais que queren a agricultura enteira á súa mercé en lugar de desenvolver os coñecementos tradicionais dos agricultores. As autoridades axúdanlles a perseguir aos disidentes e insubmisos que queren usar zume de calidade ou que rexeitan os medicamentos sintéticos.