Por que Idoia Neves denunciou a Lourdes Goicoechea agora e non antes? Non é a pregunta máis importante que hai neste caso, pero si a que se vai a levar a cabo en calquera investigación. O primeiro contacto de Neves con Goicoechea tivo lugar en setembro de 2011. Por invitación de Goicoechea, comeron xuntos e desde o primeiro momento, mentres era conselleiro de Industria e Emprego, aínda non asumira a responsabilidade de Facenda, pediulle a lista dos suxeitos que debía investigar Facenda. Neves insistiu en que non estaba no poder do conselleiro pedir esa información e que el non llo podía transmitir. Despois dun rotundo "non", Neves pensou que non volvería pedirlle a información que non lle correspondía, pero equivocouse. Tentouno en polo menos seis ocasiones máis, a última en abril de 2013, por orde de Yolanda Barcina e no bulebule do caso CAN, cando lle pediu os soldos e os pagos dos empregados e conselleiros da caixa.

Con todo, a denuncia de corrupción é un dos motivos da dimisión. O ex director de Facenda puxo tamén en evidencia a outros dous: Neves non estaba de acordo co atraso da devolución do IVE ás empresas navarras para mellorar o gran déficit do Goberno: non se cumprirían os prazos legais e ademais prexudicábanse ás empresas que estaban en apertos. A conselleira Goicoechea considerou como terceira causa de dimisión a falta de perspectivas progresistas no ámbito fiscal e a falta de perspectivas para o futuro.

Neves afirmou que reflexionou en varios momentos sobre esta situación e que a solución á mesma foi a dimisión de Garzón. Tivo credibilidade nas súas explicacións e consideráronse como valentes a súa comparecencia e as súas denuncias. Por que non antes? É comprensible que se pensou moito, porque non é unha broma desafiar á elite política e económica de Navarra. Ademais, puxo sobre a mesa as razóns que lle levaron a iso no tempo. A investigación, no entanto, achegará máis información.

Unha, a investigación parlamentaria, que conclúe o 3 de marzo. Coas denuncias de Bi, ELA e Kontuz a causa xa está nos xulgados. E tres... onde está o fiscal? Abonda con que dous bertsolaris canten nos pasacalles en favor dos presos vascos para acudir á Audiencia Nacional, o bombardeo de Neves parece insuficiente, a fiscalía aínda non dixo nada. Non hai dúbida de que a xustiza é igual para todos.

Chove sobre a auga: recortes brutais –o detonador da ruptura do Goberno de UPN-PSN foi un recorte de 132 millóns–, dimisión do conselleiro Pegenaute por branqueo de diñeiro, o caso CAN, Mediterrania de Catering, ataque ao modelo D, obstáculos para ver ETB... En minoría no Goberno, a rúa a gallarón, a oposición nun ataque continuo, UPN partido en dous e a parella de Cataluña Sanz esperando na esquina co coitelo... e a presidenta Barcina nunha viaxe sen retorno, fuxindo cun orgullo inxuriosa.

Si ten mérito, hai que recoñecerlle a forza e a capacidade de resucitar das cinzas. Mesmo na época de Alcalde, soubo crear ao seu ao redor unha partida de poder e esa muleta foille fundamental na pugna polo partido. Tamén desde Madrid ofrecéuselle a axuda: Cando o xuíz da Audiencia Provincial de Navarra Mari Paz Benito viuse en apertos, o caso foi trasladado a Madrid, onde foi absolto polo Tribunal Supremo.

Cada unha destas razóns é importante por si mesma para que Barcina poida seguir de pé, pero non son determinantes. A razón principal da vida e supervivencia de Barcina e o seu Goberno atópase en tres letras: PSN. Nacer, vivir e morrer, ese é o camiño de todos os seres vivos e ese foi o partido de Roberto Jiménez para Barcina: tras anos de apoio parlamentario, formou un goberno de coalición con UPN; deulle osíxeno para a supervivencia ao non participar na moción de censura de 2013; e matarao coa moción de censura de 2014, si Barcina non dimite antes.

Dificilmente pódese aproveitar –ou construír– mellor a ocasión. Eleccións Europeas 2009, PSN 62.000 votos; Eleccións ao Parlamento de Navarra 2011, PSN 51.000 votos. Non se podía elixir mellor o disfrace. Pero é a hora de pasar do disfrace ao verdadeiro traxe. Os cidadáns falarán o 25 de maio e aínda ninguén se fía da man do PSN. Ninguén. A confianza e a presión son, por tanto, os dous ámbitos a traballar, xa que o van a dar os números.