Falamos co principal candidato de Baiona 2014 sobre a situación xeral do nacionalismo en Ipar Euskal Herria: “As votacións das Casas do Pobo chegaron nun momento moi especial. Os abertzales estamos a constituír EH Bai. Os obxectivos están fixados, pero as estratexias aínda non están demasiado definidas. Neste sentido, o número de electos abertzales elixidos nas eleccións condicionará a desconvocatoria de EH Bai como partido político abertzale. É dicir, si a cantidade é alta, comezaremos a nova dinámica en mellores condicións, a nova era iniciarase en función dos resultados. É hora de que a esquerda abertzale (do mesmo xeito que EH Bildu no Sur) traballe nunha única estrutura. Por tanto, necesitamos a coraxe da xente e conseguir un bo número de electos”.

É cabeza de lista en Baiona. O da esquerda si, pero vostedes non se presentan como abertzales. Dános unha idea da natureza da candidatura.

En Baiona a lista sempre foi abertzale. As candidaturas foron diversas, principalmente abertzales, pero conxuntas con outras. De feito, o voto dos abertzales sempre foi escoitado na primeira volta das eleccións. Estes votos son especiais, a xente está máis preto da vida política, o cidadán interésase polo programa, métese no debate. A pesar de ir con outros movementos, a iniciativa é igualmente importante para levar a cabo as intencións dos abertzales. Dúas cousas fundamentais: o número de votos e o debate. Podemos influír nos programas doutros candidatos, por iso debemos actuar con rapidez na primeira volta. Hai seis listas, o espazo político é escaso á hora de transmitir a mensaxe. A nosa elección é boa, estamos cheos de esperanzas.

Vostedes queren impulsar unha democracia participativa.

Si, claro. Todas as candidaturas falan moito de democracia participativa, pero como se traballa! A maioría afirmamos que as decisións públicas deben adoptarse por medio dun convenio. A lei convida as colectividades a participar neste tipo de desmares. Devandito sexa de paso, é máis difícil facelo. Nós queremos polo en práctica, e non só tomando decisións por concertación, senón, polo menos en parte, compartir espazos de poder de decisión coa cidadanía.

Como?

Baseados en tres principios: formando, sensibilizando, pondo a parte do poder en mans da xente. A mellor forma de facelo é participando nos orzamentos. Por exemplo, nalgúns barrios a través das asembleas das asociacións: os veciños e veciñas presentando proxectos –na organización de casas e espazos veciñais- e nós participando directamente con eles. Non é imposible que os orzamentos se poidan presentar por barrios a través de asembleas. Iso é unha forma de facer política, de evitar a política absolutista.

Viva! no camiño do movemento...

Viva! os puntos de vista propostos polo movemento son obvios: 1. Afianzar a nosa política á esquerda. 2º Á democracia participativa, para empezar, no noso funcionamento interno, e aínda que esteamos na Casa do Pobo, para aplicala na función pública. 3. Traballar a transición enerxética. 4. Respecto ao País Vasco: Apostando polo Colexio Territorial e o eúscaro, tanto en funcionamento interno como nas Casas do Pobo. A candidatura Baiona 2014 coincide co texto de Bizi!, pero a teoría é unha cousa e a práctica outra. Con ese texto identificámonos todos, logo na coalición hai tendencias diferentes, nós non funcionamos co esquema dos partidos políticos. O noso funcionamento é o fixado na Asemblea Xeral, dentro da cal se atopa o grupo motor que actúa a través do Consello. É máis, para formar parte do noso proxecto, ademais de coincidir co noso programa, pedimos tamén participación na campaña, cada un na súa medida, pero a implicación de quen traballamos é fundamental.

Elixirase ao sucesor do alcalde Jean Grenet. O axuanta centrista Jean-Rene Etchegaray conta co apoio da UMP. É membro de Batera. De face á segunda volta, cal é a vosa intención?

Non debatemos sobre a segunda volta. Non houbo ningún incidente, intencionadamente. Porque no noso grupo hai diferentes posturas respecto da segunda volta, non empezamos ese debate realmente. A xente chegou de diferentes ámbitos, o programa ten prioridade, é fundamental para lograr a cohesión do grupo. Son puntos de vista múltiples e tardamos moito en completar o programa, non perdemos “” o tempo discutindo que imos facer na segunda volta.

Esa é a clave da organización.

Si, en certo xeito. Os abertzales decidimos xuntarnos con outras forzas de esquerda, e iso non se pode facer sen unha organización sólida. Debemos acordar e compartir proxectos e principios comúns. Non basta con dicir que somos abertos e diversos, hai que practicalo e dicir claramente o que queremos compartir.No
noso proxecto estamos a traballar diferentes sensibilidades: centros de esquerda, esquerda e esquerda máis. En canto ao nacionalismo, hai independentistas que queren seguir no proceso de descentralización. Tras coñecer os resultados da primeira volta, estableceremos as estratexias. Esa é a clave.

Henri Etcheto encabeza a lista do PS. Que opina desta opción da esquerda?

Teño que ser discreto. Estamos a falar de forma colectiva, eu non podo dicir nada especial como eu. Evidentemente, no noso equipo as posicións de esquerda teñen máis peso, pero non si hai acordo co PS, aí están tamén o Front de Gauche e outros. Aínda que Etchegaray tamén é coñecido pola súa adhesión á Colectividade Territorial. Por tanto, unha vez coñecidos os resultados, iniciaremos o debate no noso grupo. O importante nestas eleccións é que o proxecto saia reforzado.

“En Baiona os abertzales serán claves para elixir ao alcalde”, díxonos Mixel Bidegain.

Podemos ser, primeiro hai que ver os resultados. Si os resultados dos candidatos mencionados son igualados, os nosos votos poden ser decisivos. Pero, insisto, para nós non é só para quen apoiamos, o importante é que a política que queremos facer na Casa do Pobo sexa ben fixada, para canalizar ben o noso proxecto na próxima etapa: que responsabilidades queremos asumir nun grupo municipal? No caso de que se tome unha postura a favor dun ou doutro alcalde, como? E si optamos pola oposición? É dicir, en que condicións desenvolveremos e potenciaremos a nosa estratexia, esa é a clave para nós.

Por primeira vez as votacións non son só para as Casas do Pobo. Elíxense Colexios Públicos. O voso é a aglomeración Cöte Basque Adour. Como queredes influír niso?

Tivemos en conta as competencias da Casa do Pobo e da Aglomeración, e para iso elaboramos o noso programa no seu conxunto, xa que as competencias estratéxicas máis importantes están na Aglomeración. O Concello non ten ningunha competencia en materia de transporte, economía, vivenda ou ensino superior. Todos eles decídense na Aglomeración, aí está realmente o poder. As votacións para a aglomeración son moi importantes e máis para nós. Por primeira vez procederase á elección directa dos novos cargos electos da Aglomeración, non a través dos concellos. Nós, desgraciadamente, non nos gusta a regra establecida pola lei: Os primeiros 13 nomes da lista de aglomeración deben ser os mesmos que os da Casa Consistorial. Habería que modificar a lei e diferenciala. Con todo, estamos obrigados a cumprir a lei. A Aglomeración estará presidida polo alcalde de Baiona, Angelu, Biarritz, Bokale ou Bidart. Na nosa opinión, unha sexta persoa debería ser vicepresidenta, sen ser alcalde. Pedimos que sexa un presidente da aglomeración e outro electo que non sexa o alcalde da localidade. Os partidos maioritarios queren “controlar” moitos ámbitos a través duns poucos electos. Iso para nós é actuar en contra da democracia e expresarémolo en voz alta na campaña.

Despois das votacións locais, a ministra Marylise Lebranchu dixo que “está disposta a falar da estructuración de Ipar Euskal Herria para a descentralización. Que opinas?

Tras as votacións, os consellos de Desenvolvemento e Electos comezarán a preparar o novo contrato co Estado para a próxima lexislatura. O novo Consello de Electos será elixido. Tamén están presentes deputados e senadores, así como conselleiros xerais de Pau. No entanto, a maioría dos cargos electos serán dos Colexios Públicos. Haberá que seguir de cerca como será o Consello de Electos que se constituirá fóra das eleccións. Porque esta terá o poder, non para decidir as cousas, senón para reflexionar. O Estado acudirá ao meu interlocutor. Seguiremos o debate con entusiasmo.

Ouviuse, aquí e alá, que a través dos Colexios Públicos pódese chegar a constituír unha Mancomunidade Territorial.

Pódense abrir varias vías de acceso á Colectividade Territorial. A reivindicación que se fixo pública durante anos foi a de crear un departamento. Recentemente menciónase a alternativa a través das metrópolis. As dilixencias non deben entorpecerse mutuamente. Por exemplo, as institucións do Norte (Consellos de Desenvolvemento e Electos) teñen a capacidade de canalizar este colexio, sería unha estrutura de abaixo a arriba. Non sei si é ilusión ou utopía, pero hai que traballar os camiños. Si as asociacións locais únense, por exemplo, Euskal Herria está aí, cada cal co seu poder pode constituír unha institución. Si hai posibilidades, hai que analizar as vantaxes de cada un. Aínda que o Goberno francés rexeita firmemente a colectividade de aquí, nós temos que traballar os camiños e as opcións, temos que avanzar dunha ou outra maneira.