O grupo Ruemania xurdiu en 2008. María Ibarretxe, Izaskun Santamaría, Alaitz Arenzana, Jorge Lastra e David Aldai son os compoñentes do colectivo. “Vimos do mundo do cine e recollendo o cine e as artes escénicas, propomos unha viaxe ao público nas nosas obras”, afirma María Ibarretxe. Traballan conxuntamente en cinco montaxes, entre eles Apuntamentos, onde a tendencia ao cine é bastante evidente. “Na escena hai varios planos, e o espectador elixe onde pór a mirada, coma se estivese a facer coa cámara”, continuou. Os de Ruemania queren que o público sexa o protagonista das historias que contan: “Á fin e ao cabo, o noso traballo baséase na comunicación e si non tes a quen dirixir, os traballos non teñen sentido”.

Matxalen de Pedro (Horman Poster) coincide con María Ibarretxe. “En contra do que se cree, o espectador nunca é un elemento pasivo. Esta relación entre a escena e o público vai ser máis ou menos estreita en función do espectáculo. Entre os dous extremos hai moitas opcións, pero a actitude do público sempre é importante”, subliñou Matxalen de Pedro. A escena pode ser a cuarta parede da caixa negra, e os bailaríns queren destruíla. “No Pasado Perfecto, por exemplo, non hai cuarto muro, as luces están acesas e podemos ver as caras e reaccións do público”. No novo traballo de Horman Poster, Maxia Simpatica, Matxalen de Pedro, Igor de Quadra e Mbaye Sene mergúllanse no mimo ou na figura do pierrot. Segundo explícanos De Pedro, “a mímesis ábreche moitas vías, e queriamos que unha delas vinculásese á supervivencia. Quixemos profundar na aculturalización que sofre o inmigrante ao chegar aquí e para iso acudimos á bailarina Mbaye, que dá clases de danza africana en Peirao 3”. Estes días comezaron os ensaios.

O terceiro membro deste grupo de traballo de comunicación é Olatz de Andrés. Gustounos o traballo realizado por Privolva Landing, que foi galardoado co primeiro premio do Certame Coreográfico de Madrid. Convidado polo Malandain Ballet de Biarritz, tamén tiveron a oportunidade de participar no festival de danzas de Grenoble (Francia). A obra que se está levando a cabo na compañía de danza de Olatz de Andrés titúlase Medusa Begirada. “O tres bailaríns traballaremos a capacidade de Medusa para deter o movemento a través da mirada, así como a capacidade de actualización dos mitos”, explica De Andrés. Explicounos a súa intención de estrealo no festival BAD deste ano.

Necesidade de novas formas de xestión

Como se pode xestionar o traballo das compañías? Onde ir? É un camiño a percorrer en solitario? Como chegar a programadores e espazos públicos? Como levalo a cabo?

Para buscar respostas a estas preguntas, puxeron a David Aldai como responsable de Comunicación e Distribución da Deputación Foral. Segundo Matxalen de Pedro, “o creador non pode facer a repartición e a comunicación, porque lle basta coa súa. Por iso, quixemos aproveitar unha figura como esta”.

A bailarina Olatz de Andrés fálanos da súa experiencia. “Participar en festivais e concursos en si mesmo non ten moito alcance, no que se refire ao traballo que supón a danza, pero facilita o acceso a circuítos e redes de salas. É necesario compartir espazos porque a unión entre creadores e programadores é difícil, non é habitual”.

María Ibarretxe de Ruemania resume así esta complexa relación: “Os creadores necesitamos un programador e o programador necesita un creador. Pero moitas veces a trincheira entre ambos é grande. Necesitamos facer de ponte”.

Ibarretxe leva traballando en Bélxica desde 2007, en varias compañías de danza de todo o mundo. Na súa opinión, a saída das compañías de aquí ao exterior é tan difícil como a das de alá. “Levo sete anos traballando no estranxeiro e só programáronme unha vez en Bilbao. Está claro que Bélxica é hoxe a capital das artes escénicas e que nós traballamos nun estado periférico, polo menos se falamos de artes escénicas”.

Estes bailaríns cren que hai que educar ao público e que “ese traballo o pode facer a propia compañía”. Por tanto, as tres compañías que trouxemos a Leilcot queren facer de ponte, nun contexto próximo, pero tamén para saír ao exterior. Non se trata de facer un traballo de repartición tradicional, senón de inventar novas fórmulas para publicalo, polo que decidiron facer un traballo de comunicación baseado no traballo conxunto, mirar non só a un mesmo, senón tamén ao outro, para non estar sós e avanzar xuntos. “Queremos abrir as portas ao tres colectivos e parécenos que o camiño é inventar novas fórmulas de programación”.