A reivindicación de personalidades sociais reivindicou a liberdade dos 40 mozos vascos xulgados na Audiencia Nacional, que foron condenados. Cal é a principal característica do manifesto? A diversidade das persoas que o demandan e que coincide co ambiente de diálogo e de demanda de paz tras o 11 de xaneiro. Jesús Egiguren, Begoña Errazti, Ainhoa Aznarez, Mikel Aranburu, Rafaela Romeu, Jose Mari Esparza, Toti Martinez de Lezea... Son o espello da reivindicación que está a vivir a sociedade vasca. É coñecido que noutro tempo e ambiente a xustiza española ha dado un certo tipo de condenas e no actual contexto a sentenza debería dar un paso máis cara á paz. É posible?

A participación nas reunións das asembleas xuvenís, as comparecencias nas rúas, as roldas de prensa, a venda de camisetas, a organización dos Encontros Xuvenís nos que participan miles de mozos... foi unha desas actuacións e por iso a fiscalía pediu penas de entre 7 e 9 anos, porque para el todos son de Segi e porque Segi é unha organización xuvenil dentro de ETA. Todo é o último vestixio absurdo da vella estratexia ETA, si o xuízo de 2014 batean.Baina xa era insosteible en 2005, moito menos en 2014, aínda que logo o Tribunal Supremo púxolle patas para arriba. Os outros 33 membros do 'caso Jarrai-Haika', condenados en 2005, foron condenados a penas de entre dúas e tres anos de cárcere pola súa pertenza á organización ilegalizada. A sentenza, en cambio, sinalaba claramente que non se trataba de membros dunha organización armada, senón de membros de ETA. Por iso, finalmente a pena quedou nun prazo moi inferior aos 280 anos esixidos pola fiscalía. Volverá suceder algo dese tipo? Pode haber moitos argumentos para pensar que si. Por que Jarrai-Haika non eran membros da organización terrorista e estes acusados de pertencer a Segi? Aínda que o Supremo dixo despois que si, non tiña sentido. A ver si agora queda rastro da primeira sentenza de 2005.

Ademais, os avogados dos mozos pediron que non se teñan en conta as manifestacións de tortura realizadas na incomunicación da comisaría e sen elas as acusacións da fiscalía non valen nada. Necesitaríase a absolución, pero se isto fose demasiado duro para España, podería pensarse que podería haber algún camiño intermedio entre ambas as partes. Os avogados poden saltar até 1999, cando o Tribunal Constitucional (TC) anulou a pena de sete anos de cárcere imposto contra os membros da Mesa Nacional de HB, alegando que foi desproporcionada. Hai que ter en conta que os mozos acusados xa estiveron en prisión entre un ano e dous anos, polo que poden saír na rúa ou en breve cunha penalización. A década destes macroxuízos, que parecen a caza de bruxas de Pierre de Lancre, foi longa e dura. Os resultados foron duros, decenas de persoas encarceradas pola súa actividade política ou empresarial, como todas aquelas de 18/98. E despois do destes 40 mozos, o caso das Herriko Tabernas, que aínda está a ser xulgado, está aí.

“Queremos construír pontes onde estaban as primeiras murallas”, afirman os asinantes do manifesto. A imaxe da ponte é típica, quizais demasiado utilizada, pero non por iso deixa de ser bela, xa que ofrece a posibilidade de pasar dun lado a outro sen máis. Niso está cada vez máis xente na sociedade vasca, porque simplemente o paso da ponte beneficia. As pontes son fermosos porque ademais de unir as terras poden unir tempos, e iso é clave para quen estivo moito tempo en problemas, xa sexa persoa ou pobo, porque quen queira mirar ao futuro terá que afacerse con normalidade ás idas e vindas do pasado.