En 1989, a necesidade dun xornal en eúscaro facíase cada vez máis evidente, máis decidida a sacalo adiante. Por unha banda, pedíase ao Goberno Vasco que ampliase a liña de subvención para apoiar este tipo de proxectos, e por outro, realizáronse numerosas campañas para conseguir o apoio que a prensa vasca necesitaba.
Argia participou activamente na creación do diario Euskaldunon Egunkaria. A finais dos anos 70 creáronse varios xornais que priorizaban o castelán e a revista decana vasca entrou nunha profunda crise. Con todo, Argia saíu adiante a empuxóns dun pequeno grupo, deixando de ser Zeruko Argia, e non só iso, senón que acumulou forzas e infraestruturas para crear un xornal en eúscaro. Unha das claves a finais dos 80 foi a creación da imprenta Antza, así como dar pasos no campo da informática.
Así, o xornalismo vasco chegou a 1989 cun renovado entusiasmo, convencido de que era capaz de saír da beira do sector. Neste contexto déronse os primeiros Premios Argia.
En novembro dese mesmo ano, representantes de varias revistas vascas nunha comparecencia en San Sebastián anunciaron que ao Día da Prensa Vasca, que até entón se celebraba, engadiríaselle a lema “O Día da Prensa Vasca”. Con motivo daquel día, organizáronse charlas, mesas redondas e unha recollida de firmas sobre o xornalismo en eúscaro, así como os primeiros Premios da Prensa Vasca Argia.
O Día da Luz creouse en 1982. Ese día, nun ambiente reivindicativo, vendíanse exemplares de Argia e outros produtos en mesas situadas en moitos recunchos de Euskal Herria, coa intención de achegarse ao maior número posible de euskaltzales. Os Premios Argia foron para reunir, de maneira máis concreta, aos axentes da comunicación vasca.
Por centrar a atención na organización dos eventos, os traballadores decidiron non sacar ningún número da semana anterior. Pero a situación política o trastornó todo por instinto. O 20 de novembro de 1989 o parlamentario e xornalista de HB Josu Muguruza foi asasinado nun atentado relacionado coa guerra sucia. Argia publicou un exemplar especial no que denunciaba o asasinato do seu defunto colaborador. Uns días máis tarde, realizouse a primeira entrega de premios no Boletin Txoko de Lasarte-Oria, e a Muguruza concedéuselle o póstumo.
En 1990, coa creación de Euskaldunon Egunkaria, a redacción de Argia viuse forzosamente minuciosa. O Semanario tivo que recolocarse no mundo da prensa vasca, e conseguiuno, e os Premios Argia son unha mostra diso.
Ano tras ano, os premios alcanzaron un maior recoñecemento. Desde a sociedade gastronómica, o evento pasou ao restaurante Txesperadin Beltxa e equipouse con actuacións musicais. En 1999 empezaron a repartir o premio Luz na Rede; non por casualidade. O semanario creou a web dous anos antes, seguindo o camiño de Ttipi-Ttapa e antes de moitos medios en castelán.
Nos últimos anos, a videocreación cobrou gran importancia nos contidos de Argia, así como nos premios. Realizáronse vídeos e streamings propios do evento. Precisamente, coas fotografías que utilizamos para ilustrar este artigo e moitas máis, pódese ver na nosa web un vídeo que resume a traxectoria dos Premios Argia.
Ion Celestino dicía en ARGIA que o folclore era esa cousa que se cristalizou. E dicía que a tradición é a flor que dá un momento determinado.
Os premios ARGIA convertéronse hoxe nunha “tradición”. Para empezar, e sen pensar demasiado, porque se repartiron por 35... [+]