Neste ano que acaba de terminar, hai dúas cousas que marcaron completamente o ámbito dos presos políticos vascos.
Por unha banda temos a sentenza que veu de Estrasburgo e por outro o Foro Social que veu de diferentes axentes que participaron en Aiete. E de aí, ao mesmo tempo, o paquete de recomendacións multilaterais que se derivou.

Dúas cousas son moi diferentes pero que teñen un punto común moi importante, porque ambas puxeron en cuestión a cruel política penal que está a levar a cabo o Goberno de España. Porque ambos lle dixeron que é suficiente, que chegou o momento de pór unha política penal na dirección da solución, porque non poden seguir vulnerando e sacrificando os dereitos humanos básicos, supeditados a unha política antiterrorista estéril e absolutamente fóra de xogo.

E nese contexto vímolos sacar dos cárceres a presos executados con penas moito máis longas das que lles correspondían. E neste contexto, e en concreto, atendendo ás recomendacións do Foro Social, vimos ás persoas que xa se converteron en ex-recluídas e a todo o colectivo de presos e presas reafirmando o seu compromiso co proceso aberto até agora e facendo unha aposta decidida para alimentalo e seguir adiante.

Sen ningunha dúbida, o colectivo de presos deu un paso adiante no comunicado ou na achega que deu a coñecer o 27 de decembro. Dixo moitas cousas. Fixo novas reflexións sobre responsabilidades, o recoñecemento do sufrimento multilateral, o regreso graduado… han falado con claridade no citado comunicado.

Creo que en calquera parte do mundo que se considera “civilizado”, un paso así debería marcar un punto de inflexión na política penal, polo menos para elevar as medidas de excepción e, probablemente, para expor cambios profundos.
Pero o Goberno español ha dito que non, que responderá a este paso mantendo a dispersión, e que responderá as demandas individuais coa lexislación de escepticismo –lei creada precisamente para o único relato oficial dos “vencedores e vencidos”–.

Até a semana pasada podiamos dicir que o Estado non escoitaba a Estrasburgo, ao Foro Social, á sociedade vasca, ao colectivo de presos, e seguía enrarecido na actitude megalítica de provocar o bloqueo.

Pero desgraciadamente, esta semana habemos visto que, máis que insensiblemente, presentou o seu rostro máis agresivo, para non obstaculizar o camiño de solucións políticas que non lle interesan.

Pero ao mesmo tempo vimos cal é o camiño e quen ten que ser o protagonista. Respondemos como pobo á despropuesta que veu de España, o que supuxo unha demostración de forza enorme.

O que nos falta agora é reflexionar, tomar decisións e emprender o camiño desde a resposta como pobo para superar o bloqueo e a nostalxia en España e avanzar na solución.