A PREGUNTA principal está en marcha tras a manifestación de Bilbao: É este un punto de partida máis das relacións entre o PNV e a esquerda abertzale? Están a darse respostas de todo tipo, pero seguramente fará falta tempo para ver o marco e a profundidade desta alianza no momento. Entre outras cousas, porque ninguén fai absolutamente o que quere, senón o que pode. Seguramente non vai ser a imaxe máis esperada dos jeltzales de saír do brazo da esquerda abertzale rúa abaixo. Pero, e si o pp non lle deixa outro camiño? Si o PSOE non lle axuda?

Desde o punto de vista da ilusión cidadá non hai dúbida, unha vez máis a manifestación demostrou o que xa sabiamos: Unha ampla maioría da cidadanía de Euskal Herria desexa a resolución do conflito e a paz no mesmo. Os partidos e institucións que o conecten terán á vista un amplo abanico de posibilidades para actuar no novo tempo.

Pasaron dous anos desde que ETA anunciou o cesamento definitivo das armas e non hai que ser un adiviño para ver que as forzas que se adheriron á idea de construír un proceso de paz tiveron máis éxito que quen non o fixeron. É dicir, o PNV e EH Bildu que estiveron en Bilbao están mellor que o pp, UPN e PSE ou o PSN. Evidentemente, ao pp e ao PSOE aféctalles sobre todo a realidade económica de España, pero tamén no País Vasco os temas relacionados co conflito, e non de forma delicada.

Está bastante claro o que está a facer o PP: A constatación de que se está traballando intensamente no País Vasco dálle votos e cohesión en España nun momento no que o país se atopa nunha situación tan crítica. E o PSOE? Agora bástalle con fixar a súa propia organización interna e a súa nova dirección, pero ademais sabe que os temas vascos non son os temas máis axeitados para chegar á Moncloa, sobre todo si non é pola vía represiva. Por tanto, en breve non se pode esperar, por exemplo na época de Zapatero, moita axuda en Madrid.

Pero outra cousa é o papel que xogan as ramas populares e socialistas na sociedade vasca. A manifestación de Bilbao volveu a demostrar, unha vez máis, a necesidade de organizar un proceso de paz limpo. Ficción da limitación da paz á desaparición de ETA. Xa é hora de que o PSE-EE reformule as súas políticas de pacificación e comece a traballar esas bases mínimas co PNV e EH Bildu, por exemplo, no Relatorio de Paz do Parlamento Vasco.

O discurso do solo ético pode ser unha posición de debate, pero nunca unha condición ou un obstáculo para o diálogo e a solución. A esquerda abertzale terá que profundar na crítica da súa actividade político-militar dunha maneira clara, pero nunca dirá o que o PSOE quere dicir co solo ético; nunca vai dicir que ETA non tivo sentido e que estivo errada durante 50 anos. Non o vai a dicir porque non sente, porque sería negar a súa historia e, o que é máis importante, porque como esquerda abertzale negaría o seu futuro.

Para a maioría da sociedade vasca, ETA foi unha organización terrorista nas dúas ou tres últimas décadas. Pero iso é todo? Evidentemente non, para a maioría da sociedade vasca a actividade de ETA tivo unha motivación política, aquí houbo un conflito e isto hai que resolvelo polas vías políticas. Por iso, a sociedade vasca está a favor de estruturar o proceso de paz e para iso, polo menos, debería ter un punto de inflexión claro. iso.

Á fin e ao cabo , por que os jeltzales chamaron á manifestación xunto á esquerda abertzale? Si Tantaz Tanta persistise na convocatoria de manifestación, o Goberno Vasco tería que enviar á Ertzaintza? Para enviar unha mensaxe clara a Madrid? Porque leu ben os desexos de paz e solucións da maioría da sociedade? Pode deber todo un pouco, pero estas razóns de posta en marcha foron moitas veces as que se deron nos dous últimos anos. Por que agora?

Polo momento, parece que as respostas teñen que buscarse no proceso de paz máis que na construción nacional, no relatorio de paz que en Lizarra-Garazi. Non é pouco. E ao lehendakari Ibarretxe gustáballe tanto, e logo gustáballe tanto.