Por que che decidiches a esconderche?
Cando estaba no cárcere, os amigos de Oarsoaldea subiron aos tellados e encadeáronse o día do seu xuízo. Aquilo quedóulleme na cabeza. Posteriormente déronse outros casos de desobediencia, como o da muralla de San Sebastián ou o de Xapo (Xabier Sagardoi) e Luís Goñi, entre outros. Para darlles un seguimento, realizamos esta iniciativa. A situación actual fíxonos pensar: “Que vías ábrense para seguir defendendo os nosos dereitos?”. Queriamos pór sobre a mesa a utilidade da ferramenta de desobediencia. No persoal, fun detido, encarcerado, torturado e agora xulgado. Que fago ante iso? Non quero dar ningunha explicación a un xuíz. Non acepto a súa lexislación, sempre loitei contra ela e, por tanto, non me someterei voluntariamente a ela.
Nese sentido, que é máis, unha mensaxe para o Estado español, ou para a sociedade vasca?
Creo que o que menos forza ten é o Estado. Ao final, é unha Estado xigante. A nosa achega é pequena e non vai xerar ningún desequilibrio ao Estado. Pero é unha mensaxe importante de face a Euskal Herria, porque serve para demostrar que temos a man ferramentas de loita. Estamos nun momento político concreto, pero non temos por que calar, non temos por que quedarnos en casa ou limitarnos ás manifestacións. Os cidadáns temos que crear este tipo de iniciativas, porque somos nós os que cambiamos o que nos rodea. Continuamente xorden iniciativas cidadás que a nosa iniciativa tamén quere impulsar.
A desobediencia, como acción política, buscou o impacto mediático. Como se fai iso estando ás agachadas?
Cos deste tipo de diálogo, pondo a nosa loita ante os medios. En calquera caso, non creo que sexan só iniciativas mediáticas. É máis, no futuro, cando a desobediencia estea naturalizada e viva con normalidade non teremos que ocultala. A desobediencia é un instrumento aplicable a todos os ámbitos, non só á represión: é aplicable á educación, á economía ou ás institucións, e non ten por que atraer a atención dos medios. O importante é buscar a confrontación co Estado, non aprobar as leis que nos impoñen e enfrontarnos a elas.
Con todo, neste caso, vostedes tiveron que esconderse. Cal foi a súa influencia?
Cando te sentes ás agachadas, créase unha rede de solidariedade que necesita a solidariedade e o compromiso da xente. Se quixese quedarme en casa virían inmediatamente a buscarme. Pero, pola contra, con esta iniciativa, impliquei a máis xente nesta loita, e quizá a partir de agora esa xente practique a desobediencia cando o necesite.
Niso consiste o salto da solidariedade ao compromiso?
Si, ao final, a solidariedade é un sentimento, pero cando te comprometes arriscas. E cando se pon en perigo as cousas, os beneficios son máis útiles.
No último ano, a desobediencia fixo un camiño frutífero en Euskal Herria. Que achega a vosa actitude a ese camiño?
O máis interesante é que estamos a aparecer nas nosas comarcas. Queremos vivir a desobediencia con normalidade, entre comiñas, porque sabemos que a situación non é normal. Pero non nos apartaremos do que somos. Eu sempre fun militante local. Entón, por que teño que ir saber onde me detiveron? Eu vou ao meu país, á xente do meu país, ou me presentarei ao panadeiro do meu barrio para que me vexa. Que non se esquezan de nós. Ao final, esconderse ten un risco: pasas un tempo oculto e iso pode facer desaparecer a túa loita. No noso caso, a aparición evitou iso.
Adóitase criticar que a desobediencia se limita a parámetros de resistencia. É dicir, que non dá ningún paso adiante.
Practiquei a desobediencia nalgúns campos, sen pensar que era desobediencia, por exemplo na ocupación. E a ocupación, sendo desobediencia, tamén é construción, porque, entre outras cousas, constrúes un modelo de relación. Agora estanse desenvolvendo en Bilbao e Iparralde uns proxectos para a posta en marcha dunha moeda propia. Iso tamén é desobediencia, e non é resistencia, é construción. Ao desobedecer podes construír outro sistema.
Vostede di que a súa iniciativa ten un efecto limitado sobre o Estado. Cal é o camiño para impulsar o cambio de actitude?
Neste momento, a ausencia de catro gatos a un xuízo non produce un desequilibrio de todo o Estado. Pero hoxe somos catro e mañá somos corenta. E a partir de agora, se a xente empeza a non pagar as multas, ou non participar en xuízos, a desobediencia vai condicionar a represión do Estado, que lle vai a custar mobilizar á policía e encher os cárceres. A cambio, nós imos recibir os golpes do Estado.
Isto supón unha pequena contradición. Ao final, as iniciativas para acabar coa represión xeran máis represión.
Xa non temos suficiente represión? Nos centros de traballo, collemos un catarro que dura máis de tres días e ímonos á rúa. Os impostos afógannos, os barrios están cheos de policías e calquera pode acabar co desafiuzamento. É dicir, tamén temos consecuencias sen facer nada. Non somos libres, non somos donos de nós mesmos. E sempre estaremos condicionados, sexan ou non sancionados, sexan ou non encarcerados. Pero eu, polo menos, prefiro pagar unha multa por desobediencia a perder o traballo por obediencia a ser encarcerado por obediencia.
Até agora, casos similares de desobediencia acabáronse coas detencións de dúas persoas. Como che imaxinas o final do que tiñades?
A min gustaríame acabar de facer, facer cousas. Poida que cando saia desta conversación detéñanme. Pero, si é así, fixen unha entrevista e a xente lerá. Encarceraranme creando algo.
