Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Semente de ouro

Algarrobondoa (Ceratonia siliqua).
Algarrobondoa (Ceratonia siliqua).Argazkia: Giancarlo Dessi-CC By SA

A ceratonia siliqua é o algarrobo. Para os que temos cultura atlántica, unha árbore doutro mundo. Si coñecémolo, non temos máis remedio que tirar da cultura mediterránea. O nome Ceratonia provén da palabra árabe querat ou kêras en grego; a palabra árabe indica un peso pequeno –a semente era o peso; de aí o kilate– e a grega o corno, pola forma da vaina que ten o froito.

O apelido Siliqua tamén ten salsa. O silicu, en si mesmo, é o nome botánico dun tipo de froito. A familia de plantas máis coñecida que produce este tipo de froito é a que no seu día se coñece como a dos Cruceiros e a que actualmente se coñece como Brassicaceae (nabo, col, colza...). O algarrobo ten o froito en forma de vaina, de legume. Non había sílabas. Como se chama ese apelido siliqua?

O silicu era unha moeda romana de outrora. Tamén a medida de peso. O nome de ambos procedía da semente do algarrobo, que era un silicuario. O peso dun silicu oscila entre 0,185 e 0,19 gramos. Líbraa romana compúñase de 1.728 silicks, como os 6.912 grans de cebada blanqueados. Catro grans de cebada silicua. A moeda vén do piso. Unha bufarda con ese peso da sílice en ouro era tamén un silicua. Os bizantinos mantiveron esta medida de peso.

A este revoltijo de sementes, de pesos e de moedas deulle o loureiro un árabe: O califa omei Abd ao-Malik puxo en marcha o primeiro sistema de diñeiro árabe no ano 696, normalizando o kilate, o peso do silicato.

O nome de Algarrobo provén da Alharrúba hispano-árabe, ou ben da Harruzbah ou harnūbah do árabe clásico, e estes veñen do verme lup persa. Este último principio significa “mandíbula de burro”. Será polo aspecto de Judá?

Velaquí o caos desta parte do Mediterráneo. Árabes, omeíes, gregos, romanos, bizantinos, persas... Ao fin prevaleceu a ansiedade. Pero o algarrobo tamén ten outra riqueza: é un excelente xantar de vainas, con azucres e goma e é capaz de facer un substituto do chocolate ou de producir alcol. En Tunes elaboran unha bebida que chaman cidre (sidra). As sementes foron vendidas en Inglaterra como lambetadas, e tamén como sucedáneos do café. A fariña de Aleón é boa tanto para os nenos como para os que teñen diabetes. A súa madeira é boa para facer mobles. A madeira, a vaina, a semente... e a flor non se pode esquecer: hai árbores macho e femias, e, como cheira a flor do macho? Segundo o nariz, o esperma ou cheiro a podre do home. Para os cingalistas.


Interésache pola canle: Bestelakoak
2019-05-17 | Jakoba Errekondo
Gañando cabaleiros

O día excede a noite co equinoccio de primavera. Este ano ocorreu o 20 de marzo, ás 22:59 horas, abrindo a porta da primavera. O prefixo Eki significa o mesmo. Até entón a noite fora máis longa. O día e a noite tiveron doce horas. Desde entón o día alárgase e a noite... [+]


2019-03-28 | Jakoba Errekondo
Cambio climático e paisaxe

Hai moito tempo que o tempo está na nosa liña, pero o clima é relativamente recente. Non hai que aclarar demasiado o que é o cambio climático. Explicar que é a paisaxe si é unha necesidade máis vermella. Está en plena actualidade organizar conferencias, mesas redondas... [+]


2018-09-11 | Jakoba Errekondo
Mulleres da sidra

É o momento de recoller os froitos e polos en camiño ao lagar. Pera (Pyrus communis), mazá (Malus x domestica), uva (Vitis vinifera)... Parece un camiño curto e rápido, pero hai que traballar unha chea de rodeos e as súas variantes ata que o froito se converta en mosto e... [+]


2018-07-19 | Jakoba Errekondo
Comer por todas partes

No País Vasco a agricultura é a historia da colonización permanente. Como en todas partes. Antes non se cultivaba a terra; antes non se sementaba a colleita; gozábase do que antes non se comía. Trouxérano todo doutra parte. Moitas destas historias foron escritas polos... [+]


2018-04-20 | Jakoba Errekondo
Curva

Volvendo aos viños que se elaboran cos cultivos, a madreselva esquerda (Humulus lupulus) é conservadora e agregadora de cata amarga. A unión de cultivos e madreselvas produce moitos sucios chorros, especialmente nos países da cervexa. Un amigo acábame de explicar as... [+]


2018-04-15 | Jakoba Errekondo
Madreselva

Na nosa casa coñecémolo co nome de madreselva (Humulus lupulus). De feito, traballouse a torto e a dereito nas ribeiras do río do noso país, coincidindo coa expansión da cervexa. Aprendemos que se lle chama tamén lagosta, cervexa, cervexa, verruga e herba á esquerda... [+]


2018-03-23
Cheiro a cheiro

A primavera tróuxome o tema ao nariz. C. traballaba en diversos centros de investigación de Nova York. Bushdid, M. Oh! Magnasco, L.B. Vosshall e A. Un artigo publicado polos científicos Keller en marzo de 2014 no prestixioso “Science Magazine” produciu un gran balbordo. O... [+]


2018-01-16 | Jakoba Errekondo
Sidra Möet & Chandon

Terminan os curiosos días interanuais, os que se comen e beben das emanaciones da terra. Comerei do mellor ao mellor. Supostamente. Botellas de cava e champaña pesadas son fáciles de bailar. Aínda que hoxe en día son de todo tipo, antes era a sidra do outro barril. Cando a... [+]


2017-05-23 | Jakoba Errekondo
Xeo na madeira
O xeo fixo o seu: o mal. A finais de abril rexistráronse grandes xeados brancos que non se viron desde hai moito tempo. Un traballo de raso pero á vista, sen ningunha vergoña: a astucia. Choveu terriblemente no sur de Euskal Herria.

2017-05-15 | Jakoba Errekondo
Mil un máis
Do mesmo xeito que a serie de contos Mila gau eta bat gehiago, o relato deste mil e uns artigos dos últimos 22 anos pasou nalgún momento. Neste recuncho escribiu o primeiro sinxelo artigo de Cerezi, Sasoi aparta, que toma o aspecto de Nur ao-Din, o mozo desa serie de contos... [+]

2017-05-01 | Jakoba Errekondo
As luciérnagas a casa
Comezamos un fermoso mes de maio. Para cando nos damos conta, estamos nos días máis longos do ano. Serán entón as noites máis curtas do ano, pero cun espectáculo único. Non me refiro a esas furiosas festas que pon cornos ás festas. As luciérnagas son máis silenciosas.

2017-04-25 | Jakoba Errekondo
Suor con suor
As plantas son unha gran onda ou bomba. Grandes árbores, nin que dicir ten. Unha haxa (Fagus sylvatica) cun metro e medio de caravana, necesita uns 400 litros de auga ao día para conter o metabolismo. Ten que atopar 400 litros de auga nalgún lugar, desenvolve un enorme... [+]

2017-03-07 | Jakoba Errekondo
Tortotx limpo
Con toda a intención de aprecialo, abriu unha botella de sidra, achegou o vaso ao nariz e aspirou o cheiro da tortilla coa botella pecha, que inferno!

2017-01-31 | Jakoba Errekondo
Recuperación de cores
Paréceme incrible a sinfonía de cores que nos está tocando e ofrecendo este inverno. Será polo tempo ridículo? De doce calor a xeo, de punto de seca a inundación. Este ano teño novos ollos...

2017-01-23 | Jakoba Errekondo
Sidras e hurones
Getozka é cosmopolita, Portulaca oleracea. Viaxamos polo mundo, a propósito ou baixo palabra, e en moitos lugares vive ben. É noruegués e omnipresente. Como todo o que sabemos, non sabemos moi ben de onde é. Cando falamos de plantas, temos unha tendencia terrible: esta é a... [+]

Eguneraketa berriak daude