Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Nafarroa 1512: herri xumearen sufrimendua dantzan

  • Iruñeko Ortzadar euskal folklore elkarteak 29. kultur jaialdia antolatu du aurten, eta zenbait ekimenen artean dantza nabarmendu du. Nafarroako konkista gogoratu, bizirik dagoen herria dantzatu eta euskarazko eskaintza baliatu. Horixe, Barañaingo jaialdiaren funtsa.

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Joan den urtean 500 urte bete ziren Gaztelak eta Aragoik Nafarroa bereganatu zutenetik. “Jaialdia iaz egitea litzake idealena, baina egoerak ez zuen ahalbidetu eta atzeratu egin behar izan genuen”, adierazi du Mikel Lasarte Ortzadarreko kideak. Izan ere, Barañaingo udalak aurten eskaini dizkie folklore jaialdia aurrera eramateko lekua eta baliabideak.

Gipuzkoako Alur eta Nafarroa Behereko Garaztarrak taldeek hartu dute protagonismoa ekimenean, Ortzadarrekin batera. Bi taldeok askotan eskaini dute Nafarroako konkistari buruz sortutako ikuskizuna, baina gutxitan Nafarroan. Ikuskizun guztiak euskaraz sortuak direla azpimarratu du Lasartek, eta garrantzitsua dela, “dantzaz gain, musika, kantak eta hizkuntza baitira folklorearen oinarri”.

1512 Izanak Dirau izenburupean gidatu zituzten oinak Alur taldeko dantzariek, Barañaingo Auditorioan, azaroaren 17an. Elisabete Nosellas taldeko kidearen esanetan, garaileen ikuspuntutik kontatuta dagoen historiari buelta eman eta “ezkutuan zegoena” azaleratzeko helburua izan zuten Alurren. Nafarroa Euskal Herria izan bazen, gaur zergatik ez den izango bota du airera Nosellasek: “Gertaera 1512an izan zen arren, Nafarroak badauka oraindik izateko motiboa”.

Donibane Garaziko Garaztarrak taldeak dantza tradizionalak egin ohi ditu, baina garaikidearekin nahasita osatu zuten Kontrapas, azaroaren 10ean Barañaingo Auditorioan eskaini zutena. Euskal Herriaren nortasunari buruzko saioa da, musika, antzerkia eta poesia barne hartzen dituena. Euskarak bizirik dirauela azaleratzen du, besteak beste.

Ortzadar dantza taldearen Librea ninçana ikuskariak emango dio amaiera jaialdiari, abenduaren 15ean. Dantzariek Nafarroarekiko maitasuna errepresentatuko dute, sufrimendu eta errepresio betean. “Kateatu ninduzun libre nintzena” esaldiak lotu du bereziki maitasuna konkistarekin.

“Gertatutakoa oroitu eta herritarren sufrimendua argitara ekarri nahi dugu”, adierazi du Lasartek. Sufrimendua era askotan ulertuta, bakean dagoen herri bateko biztanleak protagonista direla: borrokara edo erbestera alde egin behar izan zutenak, ondasunik gabe gelditu zirenak, bortxatuak… Omenaldi gisa, pisu handia izango dute emakumeek, “herria aurrera ateratzen rol oso garrantzitsua bete baitzuten garai hartan”.

Iluntasun horretan, ordea, ez da dena beltza. Ikusleari herria zutik dagoela erakutsi eta mezu positiboa helarazi nahi diote Ortzadarrekoek. Historia edo istorioa barrutik atera zaiela aipatu du Lasartek.

Taldearen ardatza dantza tradizionala den arren, sentimenduetan oinarritutako emanaldi bat sortu nahi dute. Dantza bakoitzeko sentsazioek elkarloturik osatu dute historia, eta hark herritarrengan utzi zuen arrastoa sentiaraziko dute.

Datorren urtean bi urtebetetze ospatuko ditu Ortzadar taldeak, folklore elkarteak 40 urte egingo baititu, eta jardunaldiek 30. Horien inguruko ekimenak buruan, gogotsu dabil Ortzadar. Nafarroako dantzen Atlasa osatzea lehentasunen artean dute, bestalde.


Interésache pola canle: Dantza
Nagore Tamayo
“Dantza eszena zuritu edo edukiz hustu dela sentsazio orokorra da”

Azaroan estreinatu zuen bere lehenengo lana Nagore Tamayo dantzariak (Tolosa, 2000): Nondik abiatu inora izena du, eta Natalia Belén dantzariarekin batera gorpuztu du. Bere herrian egin dugu hitzordua, Zumardi Handian.


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


2024-12-16 | dantzan.eus
Cando as mulleres de Iurreta lanzaron a soka-dantza en 1995
En Iurreta en 1995, Jon Irazabal escribiu como fixeron as mulleres a soka-dantza. De feito, vendo que nas festas de San Miguel de 1837 bailouse un aurresku feminino, seguindo as pistas, as mulleres de Iurreta aprenderon e sacaron á rúa unha soka-dantza con coplas.

Non é efémero, non, lingua vasca de danza

A idea que moitas veces repetimos os que traballamos no mundo da danza é que a danza é efémera. O dicionario Elhuyar dá como contrapartida a "efémero" español: efémero, destrutivo, perecedoiro, efémero, efémero, perecedoiro, perecedoiro, ilaun. Non lembro a quen lle lin... [+]


2024-10-30 | dantzan.eus
Primeiros pasos para o Diploma de Danza Vasca en Iparralde
Nos últimos anos incrementouse a presenza do eúscaro e as disciplinas tradicionais no conservatorio de Lapurdi e estase dando forma á traxectoria da danza vasca. “En Iparralde creouse a Herri Elkargoa e querían desenvolver o departamento de música popular e danza popular... [+]

Mirando á sombra

MOOR KRAD

Por: Compañía Ertza.
Cando: 3 de outubro.
Onde: Na sala Muxikebarri de Getxo.

---------------------------------------------

Dous anos despois coñecín a obra Moor Krad, na que os membros da compañía Ertza crearon e estrearon a peza. Entón, en 2022, tentei... [+]



2024-09-06 | dantzan.eus
Bailando o 8 de setembro: En Ochagavía, en Elciego e onde máis?
Atreverémonos a dicir que as danzas de Ochagavía (Navarra) e Elciego (Álava) son as danzas máis coñecidas da volta do 8 de setembro. Teñen unha longa traxectoria e historia e nas últimas décadas foron recollidos nos repertorios de moitos grupos de danza de Euskal Herria.

2024-09-03 | dantzan.eus
Escenarios de compañías de danza contemporánea en Larraul, Mutiloa e Altzo de Gipuzkoa
O tres fins de semana de setembro levarán a cabo talleres e actuacións nas localidades guipuscoanas de Larraul, Mutiloa e Altzo co obxectivo de estender a danza contemporánea ás contornas rurais. As sesións organizáronse dentro da iniciativa LABO GEO (Corpo e Patrimonio),... [+]

Abandona o baile porque os seus amigos se burlan del
Ten seis anos. Estaba a bailar a gusto. Pero os pais dixéronnos que deixará a danza. A razón? Na escola os seus amigos búrlanse del por bailar. Seis anos. E xa sufrindo a violencia dos estereotipos de xénero. Basta! Pais, escolas, profesores, pedagogos, medios de... [+]

En Lesaka, á espera da saída da espada
Os ezpata-dantzaris de Lesaka están a realizar os ensaios da ezpata-dantza para o día de San Fermín durante o último mes. Adoitan saír quince e os outros esperan a que algún titular deixe o seu sitio para os próximos anos.

2024-06-17 | dantzan.eus
Ba al datoz gazteak euskal dantzara?

Transmisioa eta dantza taldeetako erreleboa aztertu nahi izan dugu Dantzan Ikasi topaketetan, eta gazte belaunaldiek lan egiteko ereduak ezagutu nahi izan ditugu “Gazteen parte-hartzea euskal dantzan” mahai inguruan: Eder Niño Barakaldoko... [+]


Eguneraketa berriak daude