Martxelo Rubio, Iker Galarza, Nagore Aranburu, Anartz Zuazua, Ramon Agirre, Ainara Gurrutxaga, Pedro Otaegi… As caras máis coñecidas de Euskal Herria poderanse ver na gran pantalla do 24 ao 30 deste mes, na 36 edición de Lekeitio. Reunión de Cine Vasco. Detrás da cámara tamén atoparemos rostros coñecidos como Mireia Gabilondo, Asier Altuna, Koldo Almandoz ou Iñaki Beraetxe. Tamén moitos actores e directores amateurs. Á fin e ao cabo, a reunión é unha boa oportunidade para facer un repaso do que se rodou este ano en eúscaro. En total, proxectaranse máis de 50 audiovisuais e poderanse seguir as proxeccións no exterior da sala Ikusgarri, que será a sede da pantalla principal.

E que é o que se rodou este ano en eúscaro? Por exemplo, Amasen eskuak, a longametraxe dirixida por Mireia Gabilondo e protagonizado por Ainara Gurrutxaga, baseado no libro de Karmele Jaio. Esta película que fala da relación entre nai e filla, do coidado, da loita pola conciliación da vida familiar e laboral, e de descubrirse a un mesmo, será a encargada de inaugurar o festival. Tamén se poderá ver a película de Asier Altuna Zela Trovke, de Asier Altuna. Zela Trovk parte dunha orquestra holandesa que toca e canta a antiga melodía eslovaca, e a súa compañeira, a hernaniarra Maite Larburu. O traballo de Altuna recibiu o aplauso da crítica con cancións que falan da morte e un relincho, entre outros. O Festival de Cine de San Sebastián acolleu tamén a obra orixinal de Izibene Oñederra, que experimenta coa animación Hotzanak, for your own safety, que traerán a Lekeitio. Tamén son mostra do labor de animación a bo nivel os premiados Beerbug (de Ander Mendia) e Martina (de Urko Maudita), que obtiveron numerosos galardóns.

Xogando coa realidade e a ficción, a curtametraxe Asociación de Kote Camacho céntrase na amizade e o compromiso reais; Stalingradora de 1942 e Niet de José López Fonseca lévanos á guerra; Deus et machina de Koldo Almandoz reflicte o gris diario dun traballador; A decadencia da anciá e a curiosidade do bebé enfróntanse …

Tampouco faltarán os documentais. Por exemplo, superando as Barreiras da lingua (realizada pola asociación Txatxilipurdi); 81 avoas (Izaro González Ieregi) que contan os esforzos para vivir en eúscaro na Ribeira (Itxaso Frau); Os camiños ocultos da creatividade que aúna a cociña e o cine (Lara Izagirre); Hai Bagara (Itxaso Frau) que relata os esforzos para vivir en eúscaro na música en Mendinaga.

Tamén se proxectarán outras once proxeccións, tanto pola mañá como pola tarde, xa que se proxectarán máis películas que nunca no festival. Entre eles, Napoka Iria, eu tamén o videoclip, realizado por David Zabala Erezuma e gañador da bolsa Benito Ansola, que foi creada hai tres anos para axudar ao cine en eúscaro.

En busca do Ganso competirán polo Ganso
52 películas: por unha banda premiaranse a profesionais (19 en total) e por outro a amateurs (24). Por primeira vez, tamén haberá premios para os directores noveis: Nove traballos competirán na sección Gazte 22. “Ademais da competición, Euskal Zine Bilera debe ser un espazo para unir a cineastas profesionais e amateurs e xerar sinerxías entre eles”, sinalan os organizadores. Así, tamén se programaron pases para os nenos e mesas redondas en torno ao cine, entre outras actividades.

De feito, máis aló do Festival de Cine de Lekeitio, “o espazo para o cine vasco”, en palabras do concelleiro e membro do grupo de traballo de Eúscaro da localidade, Xabier Arrate Burguillo. “O cine vasco en si, é un lugar onde os autores e os afeccionados ponse en contacto e aliméntanse mutuamente, un porto onde poder seguir creando. Este ano a resposta foi especialmente ampla e moi alta, e con ela ofreceranse espazos para o diálogo e a reflexión”.

Arrate subliñou que “para o cine, que cada vez está a realizar unha traxectoria máis consolidada en Euskal Herria, é importante recoñecer ese traballo e ser consciente da súa contribución á cultura vasca”, e ese é o obxectivo da cita anual de Lekeitio.