Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Fabius eta Hollandek zergatik lehertu dute Iranekiko tratua?

  • Azaroaren 9tik 10erako gauean Genevan Errusia, Amerikako Estatu Batuak, Frantzia, Britainia Handia, Alemania gehi Txinak (5+1) Iranekin arma nuklearren proliferazioa eragozteko negoziaketan adostasuna hatzen punttekin ukitu zuten. Frantziak egin zuen ezinezko. 20an saiatuko dira berriro. Ekialde Hurbileko bakea eta gerra daude jokoan.

South China Morning Postek bere webgunean daukan argazkian ageri da Frantziako atzerri ministro Laurent Fabius (François Mitterrandekin lehen ministro izana) Genevako negoziaketen salan sartzerakoan, azaroaren 9an.
South China Morning Postek bere webgunean daukan argazkian ageri da Frantziako atzerri ministro Laurent Fabius (François Mitterrandekin lehen ministro izana) Genevako negoziaketen salan sartzerakoan, azaroaren 9an.

Munduak asko dauka jokoan Genevako negoziaketan. Iranek energia nuklearra eskuratzeko daukan egoskorkeria dago mahai gainean, baina horri loturik daude Israelen nagusitasun militarra, Siriako gerra, Golkoko monarkia islamista petrolioz ustelduen indarra, Irakeko petrolioa bera...

Pierre Haskik Rue89 gunean –ildo editorial sozialdemokrata ezaguna daukan Le Nouvel Obesrvateurren adarra–    bere analisia “Pourquoi Laurent Fabius a torpillé l’accord de Genève avec l’Iran” titulatu du. Alegia, Laurent Fabius lehen ministro sozialista izandako eta gaur Frantziako atzerri ministro denak torpedoz hondoratu zuela sinatzeko punturaino umotutako ituna.

Mundua harritu da ikusiz AEBak eta azken hamarkadotan bere etsai nagusia izan den Iraneko errepublika islamiarra harremanak normaltzen hasi zitezkeen unean operazioaren eragozle nor eta Frantzia izan dela. Baina ez Nicolas Sarkozy baizik François Hollande, Laurent Fabius beteranoaren ahotik mintzatuz.

Fabiusek argudiatu du Genevara maneaturik eramandakoa “itun txarra” zela eta “pagotxa  beldurgarria”, irandarren aldekoa esan nahi baita. Kazetariari diplomatiko frantses batek esan dio tratu honetako ezerk ez ziola eragozten Irani bere egitarau nuklear militarrean aurrera egitea, eta, aldiz, hori bermatu gabe sei hilabeteko epe bat emanez arindu egingo zuela iraniarrek nozitzen duten blokeo ekonomikoaren gogortasuna.

Le Monde egunkariak, Frantziako errepublikaren interesen zaindari zorrotz, porrotaren biharamunean plazaratu editorialean esan du: “Frantzia negoziaketa baten oztopo? Irakurketa errazegia. Aitzitik, arma nuklearren ez ugaritzeko arauen zaindari lana egiten du. Badirudi Obamaren ekipoari aurpegiratzen diola azkarregi ibiltzea. Frantzia ziur dago Irani lasaitu baino lehen presio ekonomikoa, zeinak behartu baitu negoziaketen mahaira joatera, lortu behar dituela Iranek bonba atomikoa egitea ezinezko egingo dituzten bermeak. (...) Frantziak badauka azken karta bat gorderik: Irani ezarritako zigorrak ezin dira desegin europar guztiak ados etorri gabe”.

Obamaren eta Hollanderen paper banaketa irudikatu ote da Genevan, yanki beltza polizia ona, sozialdemokrata frantsesa jendarme gaiztoa? Ez dute itxura hori ematen negoziaketen ingurutik filtratu direnek.

Ekialde Hurbilekoen jarraipen zorrotza egiten duen Alain Greshek Le Monde Diplomatiqueko bere blogera ekarri du Twitterreko zenbait txio argigarri. Carl Bildt atzerri ministro suediarrarena: “Badirudi Genevan eztabaida gogorrenak ez direla izan Iranekin, Mendebaldeko talde barruan baizik. Ez da gauza ona”. AEBetara erbesteratutako iraniarren National Iranian American Councileko zuzendariarena: “Fabiusek bizitza infernu bihurtu dio Kerryri (...). Adostasuna begien aurrean ikusten zen, harik eta frantsesek granada bat jaurti duten arte. Egun osoa behar izan da kalteak konpontzeko”.

Adi azaroaren 20ari

Zertan dabil Frantzia azken hilabeteotan? Genevako hau ez baita lehena. Siriako arma kimikoak kontrolatzeko Errusiaren iniziatibaz landu eta lortu zen ituna, denborak erakutsi duenez gatazka negoziaketa bidera hurbiltzeko balio izan duena, Frantziak oztopatu zuen duela hilabete.

Alain Greshek alderatu ditu Lorent Fabiusek aukera galdu honetan erakutsitako jarrera eta 2003an, Iraken kontrako gerraren hasieran, Nazio Batuen Erakundearen aurrean gerraren kontra Dominique de Villepinek egindako mintzaldia. Geroztik Nicolas Sarkozyk, ez bere kasa baizik eta Frantziako Estatuko botere nagusien interes geopolitikoengatik, aldatu zuen diplomaziaren tonua. François Hollandek ez du hori aldatu, areagotu baino. Gaur aditu askorentzako Frantziaren atzerri politika hurbil dago AEBetako neocon eskuindarrenetik. Agur De Gaullen grandeur ametsak!

Netanyahuk ez du batere disimulatu: “Israeli ez dio eragiten akordio horrek”, “Iranek inoizko negoziorik onena eginen du, dena beretzako ezerezen truke”, “Hobe itunik ez izatea itun txar bat baino”, “Irani zigorrak kentzen bazaizkio, berriro ezartzea oso zaila izango da”... Eta ororen buru, mehatxu unilaterala: “Israelek ez dio baimenduko Irani arma atomikorik edukitzea. Puntu”.

Aditu askok diote, tartean Israelen kontuak tentu handiz neurtzen dituen ingelesezko Wikipediak,  Israelek berak 200 bonba atomiko dauzkala. 1950eko hamarkadatik landu du atomoa Israelek, hasiera batean Frantziako militarren eta industriaren laguntzaz. Bitxikeria eskandalagarri baldin bada bonbak dauzkanak oztopatzea bonbak nahi dituen auzokoarekiko negoziaketak blokatzea, are bitxiagoa da beste hau: Irani aurpegiratzen zaio ez diela aski libertate ematen nazioarteko begiraleei bere usina nuklearretan arakatzeko, eta bitartean bonbak dauzkan Israeli ezin zaio ezein begirale bidali... inoiz ez duelako arma atomikoak ugaritzeko ituna sinatu, Iranen alderantziz.

Ororen buru, azaroaren 9ko porrotaren ostean, zertan saiatuko dira 5+1 potentzien ordezkariak negoziatzen Irangoekin azaroaren 20a arte? Iranek dio uranioa %3,5ean aberasten duela Bouxehrreko zentral elektrikorako eta %20an Teheran, Natanz eta Fordowen, daukan ikerketako erreaktoreentzako.

Dagoenekoz %20an aberastuta dauzka (AIEA nazioarteko erakundearen ustez) 186,3 kilo eta 240 aski lituzke bonba bat ekoizteko. Obamak martxoan esan zuen Iranek urte bete beharko zuela horretarako; gaur sei hilabete aipatzen dira. Ez geratzekotan Israelek eraso militarra joko du lehenago.

Azken bi urteotako negoziaketetan Mendebaldeko potentziek Irani eskatu diote %20an aberastutako uranioa atzerrira eramatea, Fordowko zentrala ixtea, AIEAko ikuskatzaileen bisitak zabaltzea, trukean eskainiz uranioa %3,5 eta %5ean aberastea eta medikuntzarako isotopoak atzerritik eramatea.

Hasan Rohani presidente hautatu ondotik, urrian elkarrizketa berriak hasitakoan, Iranek proposamen berria egin zuen: sei hilabeteko lehen fasean “elkarrekiko konfidantza lantzea” eta bigarrenean AIEAren ikuskaritza bermatzeko neurri gardenak zehaztea, behatzaileen ezusteko kontrolak barne.

Abiapuntu horretatik aurreratutako bidea eten da 9an. Azaroaren 20an jakingo dugu sei hilabeteko eperik badagoen ala Israelgo armadak noiz erasoko zain jarri behar dugun.


ASTEKARIA
2013ko azaroaren 24a
Máis leídos
Usando Matomo
#1
Gorka Peñagarikano Goikoetxea  |  Dani Blanco
#3
Gorka Bereziartua
#4
Gorka Peñagarikano Goikoetxea
Azoka
Interésache pola canle: Nazioartea
Un bombardeo de Estados Unidos causa 68 mortos en Iemen
O ataque produciuse dez días despois de que se producise a masacre dun porto petroleiro. Máis de 250 persoas morreron en Iemen desde o inicio dos ataques de Estados Unidos nos últimos días. Nesta ocasión, rexistráronse 68 mortos e 47 feridos. Trátase dun dos bombardeos... [+]

2025-04-28 | Amanda Verrone
O dereito humano á terra: por todos os que estamos e polos que nos levaron
O pasado 17 de abril celebrouse en Eldorado do Carajás (Brasil) o 29 aniversario da matanza de 21 obreiros sen terra. Desde entón, A Vía Campesiña lembra a data como Día Internacional da Loita Campesiña en homenaxe ás persoas asasinadas covardemente por defender o dereito... [+]

Un cidadán vasco será xulgado xunto a unha vintena de persoas por tentar paralizar un desafiuzamento en Barcelona en 2021
O xuízo comezará o 8 de maio e prolongarase até o 3 de xuño, segundo as mesmas fontes. O fiscal pediu un total de 35 prisións e 200.000 euros de penas para os procesados na causa.

Os liberais gañan nas eleccións ao Parlamento de Canadá coa diferenza dos conservadores
Este luns celébranse as eleccións á Cámara dos Comúns de Canadá despois de que Mark Caney, que substituíu ao ex primeiro ministro Trudeau, adiantase a data. O cambio de liderado dos liberais fixo que os conservadores se reduzan notablemente as diferenzas, e a maioría das... [+]

Onde está o enfado ante a violencia sexual "sistemática" contra os palestinos?
A pesar de que cada vez hai máis probas de crimes de xénero cometidos polo Exército, os colectivos de mulleres israelís non tiveron en conta ou negaron en gran medida o novo informe de condena da ONU.

Trump pide a Putin que se deteña e Rusia di que está case disposta a un acordo de paz
Trump, na súa rede social Truth Social, acusou a Zelenski de pór "en risco" o acordo de paz que debe pór fin á guerra en Ucraína. O ministro de Exteriores, SERGEI Lavrov, está disposto a chegar a un acordo de paz con Rusia. Kiev informou de que se identificou o cadáver dun... [+]

O Goberno español retrocede na compra de balas israelís
O presidente do Goberno español, Pedro Sánchez, ordenou a suspensión da compra de balas por parte do Ministerio do Interior coa empresa israelí IMI Systems. A decisión serviu para pór en risco a ruptura da coalición de goberno entre o PSOE e Sumario.

O Goberno español gasta 1.041 millóns de euros en comprar armas a Israel no último ano e medio
Desde outubro de 2023 o Estado español ha asinado 40 contratos de compra de armamento con Israel e as súas empresas, a metade deles no último medio ano. Un contrato destas características desatou a polémica entre o PSOE e Sumar, especialmente no seo deste último, que,... [+]

A privacidade de datos das persoas en dúbida, coa escusa da delincuencia
O ministro británico do Interior anunciou que publicará datos sobre a nacionalidade dos estranxeiros que foron condenados no referendo. No mesmo sentido, a semana pasada deuse a coñecer que a Ertzaintza filtrou fotos de 79 persoas detidas na Aste Nagusia donostiarra.

O Goberno de España dá un paso máis na militarización: 10.471 millóns de euros máis a Defensa
O gasto que o Goberno español destinará á Defensa para finais de ano será do 2% do PIB: 33.123 millóns de euros. Sánchez sinalou que esta decisión ten como obxectivo "garantir a seguridade de España" e "modernizar" os recursos do Exército.

Buscando unha "solución" para Ucraína, ou non?
No camiño da "paz", propuxo que Rusia renuncie a aqueles territorios que non están baixo o seu control. A cambio, Estados Unidos achegará unha serie de beneficios ao seu país, segundo o Financial Times. Con todo, o portavoz do Kremlin, Dmitry Peskov, advertiu: "Desconfíe dos... [+]

2025-04-22 | Gedar
O gasto militar mundial triplícase desde a Guerra Fría
Diversos estudos demostran que o aumento do investimento militar nalgúns países carrexa a destrución de sectores como a sanidade ou a educación.

2025-04-22 | ARGIA
Denuncian que o informe de investigación dos 15 traballadores humanitarios asasinados por Israel está infestado de mentiras
O Exército israelí matou o pasado 23 de marzo a quince traballadores humanitarios baixo o argumento de que non se identificaron por mor dos terroristas. Despois de que un vídeo desmentiera esta versión, as Forzas de Defensa israelís fixeron un informe interno sobre o... [+]

2025-04-16 | Bea Salaberri
Prepararse para a guerra?

“Bolsa de resiliencia”, “manual de supervivencia”, “saco de costas de evacuación”: estes son os sons que se poden escoitar en boca das autoridades nas últimas semanas.

Entre as declaracións do mes pasado, a Unión Europea ha pedido aos cidadáns que preparen un... [+]


Eguneraketa berriak daude