Antes dos Estados esclavistas, cando as tribos eran estruturas básicas, as hostilidades resolvíanse entre si. Como non existían medidas sobre as consecuencias do realizado, construíronse diferentes hábitos de pago. Máis tarde, cando os poderes se centralizaron, dedicáronse a regulalos para gañar o medo e o control social dos seus subordinados.

O Código de Hammurabi é a lexislación máis antiga coñecida. A base é a lei do Talión, é dicir, o ollo por ollo. O carácter violento deste regulamento é comprensible, tanto na lóxica dos poderes absolutos opresores, como nas sociedades de escravos carentes de dereitos e cheas de deberes.

Cando os primeiros liberais, na Ilustración, proclamaron a liberdade e igualdade do individuo, tamén se deron conta da ineficacia da lei do Talión: non servía para reducir delitos, aumentaba o sufrimento e ocultaba os excesos do poder.

Recoñecéronse os dereitos dos cidadáns, e o Estado tivo que protexelos diminuíndo o poder opresor. Aos que rompían o contrato social, pensouse que a pena de morte ou o establecemento dun cárcere vitalicio era excesivo, crueldade para o penado e intolerable para a sociedade. A pesar da gravidade dos feitos, todo cidadán debe ter dereito á reinserción social baixo a responsabilidade do Estado.

Creo que nos últimos tempos estamos a retroceder de maneira evidente (non me refiro á doutrina Parot en concreto, porque a disidencia política é máis grave). En xeral, os cárceres son para indignar e subxugar ao preso; os cambios lexislativos son para endurecer as penas; e si antes eran 30 anos o límite, despois establecéronse 40. Agora trátase dunha pena de cadea perpetua. Os máis axitados (vinos gritando en Madrid), unha vez máis, pedindo a pena de morte.

O Estado está a recuperar o poder absoluto e hai moita xente a favor. Perdemos o sentido de cidadanía e estámonos convertendo en súbditos felices, delatores do veciño, perseguidores do veciño, baixo a mirada do Gran Irmán. Para restaurar a lei de Talión, utilízase o espírito de vinganza das vítimas, mentres os criados intelectuais crean unha alarma social nos medios de comunicación.

Eu non estou de acordo. Para o individuo, estar máis de 20 anos no cárcere é verdadeiramente inhumano, e máis de 30 só pódese entender desde a vinganza, é dicir, non é eficaz e aumenta o sufrimento.

Pero o Estado, si é de todos, non pode ser pola vinganza, senón polos dereitos. Os ilustrados inventaron este conto incrible. E crelo.