Un bodyboarder retrocede accidentalmente no tempo. Vive desde 1912, pero non se dá conta do que lle sucedeu. Cre que se atopa nun espazo de adestramento especialmente preparado para el, un escenario que lle dificulta física e psicoloxicamente o mundo que lle rodea. O deportista moderno mergullarase na realidade sociopolítica e cultural de principios do século XX, en plena ilusión.
O humor absurdo promete a nova compañía de teatro Bada, “ás veces surrealista, e ás veces tráxica”, e facendo unha chiscadela á nosa historia –o mar devorou a centenares de mariñeiros por mor da galerna en 1912– traeranos ao primeiro plano a capacidade de supervivencia e a obstinación do home.
Segundo explícanos Urki Muguruza, director e guionista da obra, o traballo está relacionado coa climatoloxía e as previsións meteorolóxicas: “Hoxe en día é fácil coñecer, máis ou menos, o tempo que teremos a dous ou tres días ou o estado do mar. Estes cambios que explicamos cientificamente considerábanse como vontade de Deus naquela época, e había moitas supersticiones”.
Pero a figura detrás do meteorólogo segue existindo aquí, segundo infórmanos Muguruza: “Realmente existiu. Era clérigo e traballaba para a Deputación Foral de Gipuzkoa. Con todo, as comunicacións de entón non eran tan rápidas como as de hoxe, e en 1912, cando deu o sinal de galerna e chegou ás beiras da costa, había moitos pescadores biscaíños en alta mar”.
Baixo a dirección de Urki Muguruza (Zarautz, 1982), Traganarru reúne a sete actores: Iñigo Azpitarte (no papel do bodyboarder), Jon Ander Alonso, Iker Etxarri, Erika Olaizola, Gurutze Eizmendi, Inazio Tolosa e Iñaki Santos.
Sempre hai cousas que aprender do pasado. “Moitas veces non entendemos o pasado”, di Muguruza, “ao protagonista pásalle o mesmo, que non comprende o que lle está pasando, pero el ten a súa propia verdade, que está fóra da realidade, e manteraa custe o que custe, coma se non houbese máis que a súa propia verdade. En calquera situación buscará o lado bo e quererá utilizalo ao seu favor”.
Dada a importancia que a obra deu á previsión, pedimos á directora que faga de vidente, que imaxine o que vai pasar nos Encontros de Azpeitia, e máis aínda, como vai acoller o público a Traganarru: “Espero que todo o encontro teña éxito. En canto á nosa obra, creo que a conectaremos ben, porque non é unha obra traducida, senón que se creou en eúscaro e fala de cousas de aquí. É un personaxe moi identificable. Doutra banda, aínda que se sitúa no contexto dunha traxedia, trátase dunha comedia, unha comedia para rir, para estar ben entretida na hora e cuarto que dura. Creo que o público sairá a gusto do teatro”.
O grupo dedicou gran enerxía e tempo a esta obra, “facemos un traballo de calidade e temos todos os recursos. Que nos falta? Unir actuacións”. Teñen a esperanza posta en programadores e técnicos culturais, cuxa protección lles resulta imprescindible: “A ver si somos novos, para que as nosas obras se movan de pobo en pobo”.
Nola ikusten duzu euskal antzerkigintza orokorki?
Zaila da musutruk lan egitea, gogoaren eta pasioaren bultzada hutsez, etorkizuna zer izango den jakin gabe. Berme minimorik balego, programatzeko erraztasunik, sare eskuragarririk, diru-laguntzarik, errazago izango litzateke. Baina merkatuaren araberakoa da, eta azkenean, elkarbizitzan baino gehiago, lehian hasi behar baduzu, prozesuko lan guztiak, muntaketa, marketina, logistika eta gainerakoak, zeure gain hartu behar badizu, antzezteari, pasiotzat duzun horri, energiaren %2 besterik ezin diozu eskaini, eta horrek erre egiten du.
Aktore sentitzen naiz, eta nik baino gehiago dakien zuzendari baten esanetan egon beharko nuke logikaz. Aukera hori suertatu ez zaidanez, dena neuk egin behar dut, idatzi, zuzendu, harremanak eta gainerakoak, antzezteari utzita. Hau ez da oraindik nire tokia. Bestalde, badira zirkuitu alternatiboak zure pasioa praktikan jartzea ahalbidetzen dizutenak: gaztetxeak, kalea...
Datorren astean Departamenduko Laborantza Ganbarako hauteskundeak ospatuko dira Ipar Euskal Herrian. Frantzia mailako FDSEA eta CR sindikatuez gain, ELB Euskal Herriko Laborarien Batasuna aurkezten da, "euskal laborarien defentsa" bermatzeko.