Con todo, tras dar a volta ao mundo, a Vitoria encheuse de area (8,5 millóns de marabillas) e tres anos máis tarde Elkano investiu os seus beneficios noutra viaxe. En 1525, a expedición encabezada polo comandante García Jofre de Loaisa e Elkano Maior partiu dA Coruña rumbo ás Illas Molucas; tres irmáns de Elkano, o seu cuñado e varios compañeiros tamén formaban parte da tripulación. A nai viúva de Juan Sebastián, Katalina do Porto, e o resto da familia quedaron en terra, sós e empobrecidos. Segundo as crónicas da época atopábanse “nunha situación de gran necesidade e esgotamento”. Vendeu os restos da súa familia ao exército para que puidese continuar, e cando non tivo nada que vender, dirixiuse á coroa para cobrar o que Nadia prometéralle ao seu fillo.
O caso de Catalina quedou enredado na trama da araña burocrática; ata que se confirma a morte de Elkano, a tesouraría real non lle puido dar diñeiro. Juan Sebastián Elcano morreu en Molucas o 4 de agosto de 1526, por mor dun escorbuto, na Vitoria, que uns anos antes levara ao hotsanse. Pero os poucos sobreviventes desta expedición non chegaron a Lisboa até dez anos despois. Así, o testamento de Elkano chegou á corte de Valladolid en 1536, da man de Andrés Urdaneta. Para entón, a coroa debía aos herdeiros de Elkano 7.000 ducados (ou case 2,5 mártires). Segundo diversas fontes, a tesouraría determinou que os elcano empezarían a recibir 150.000 marabedi ao ano, cifra inferior á que se prometeu, pero non hai documentos que demostren que nunca se percibiu a pensión reducida.
Así, a cambio de ser o primeiro en dar a volta ao mundo, Elkano encheuse de viúvas e orfos, se empobreció e disolveuse.
Dous amigos ofreceron unha pequena actuación de rap na praza e musutruk, tras unha sinxela comida popular. Cunha canción acordáronnos de que un veciño, un mozo, faleceu recentemente. Había que recadar diñeiro para devolver o cadáver ao seu pobo natal. Ai, esa nai miña! o... [+]
Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaien presentzia aztertu du ARGIAko kazetari Axier Lopezek Gure heroiak liburuan, nazioartean sinbolo horien inguruan dagoen eztabaida Euskal Herriratzearen garrantziak mugituta. Liburua ARGIAren... [+]
O exercicio inconsciente do día a día converteuse en tema durante a súa estancia en Euskal Herria. Non levo moitos días e xa me apertou a respiración varias veces... Estou como observadora tentando buscar e redescubrir o meu pobo. Si antes non quería ver cousas ou si... [+]