Decenas de traballadores nepalíes morreron nas últimas semanas en Qatar e miles máis sofren as miserables condicións de traballo e de vida nas fábricas de infraestruturas que Qatar constrúe para albergar o mundial de fútbol de 2022.

Pete Pattisson comezou a crónica “Qatar’s World Cup slaves” no xornal The Guardian. A noticia desatou un pouco de ruído no berce británico que foi o berce do fútbol. Os que almorzamos cada mañá entre as obras de San Mamés Barria, o nerviosismo dalgún xogador da Real Sociedade ou o último alude de Osasuna deberiamos prestarlle un pouco de atención.

Este verán case a diario un traballador faleceu nos chantier de Catar, na provincia de Barcelona. Moitos deles novos e oficialmente con ataques cardíacos. A xornalista Pattisson viaxou á capital catarí de Doha para investigar si as denuncias dos sindicalistas de todo o mundo son verdades. Tamén estivo en Nepal, berce dos obreiros que se desgastan nos desertos do Golfo Arábigo. “Qatar: the migrant workers forced to work for non pay in World Cup host country” é o vídeo que preparou a crónica escrita.

No documento, dispoñible por Internet, aos 4 minutos máis 24 segundos, os xornalistas chegan pola noite a un pobo do distrito nepalí de Dang, perseguindo unha furgoneta branca. Unha vez alí, os homes descargarán o féretro entre os choros e as descargas. O cadáver de Ganesh Bishwakarma é velado.

Ganesh marchouse a Qatar con tan só 16 anos. Como non tiña a idade mínima, fixéronlle papeis falsos para poder emigrar. Para el, como para moitos outros fillos de labradores de Nepal, Qatar debía de ser o ceo, o moderno Eldorado serviríalle de apoio á familia que deixara no seu país. Tras seis semanas de confinamento, o cadáver foi trasladado a casa.

Despois da nai, o pai faloulles aos xornalistas ao queimar ao seu fillo perdido na beira do río sobre unha chea de leña. “O noso fillo sempre tivo unha boa saúde, non ha tosido. Que lle fixo enfermar? O clima? Algunha outra cousa? Estas preguntas oprímenme o corazón, día e noite”. E un pouco máis adiante: “Non sei como poderei pagar a débeda que contraín. Os que nos cederon non nos perdoarán a débeda”.

Os contratantes van de pobo en pobo buscando mozos para o estranxeiro. Prométenlles traballo a distancia, pero piden diñeiro para pagar o contrato e os gastos da viaxe. O neno de 16 anos, Ganesh, tiña papeis que dicían que tiña 20 anos e organizoulle unha viaxe con broker, que esperaba emprego na sección de limpeza de Qatar, onde a súa familia contraeu 150.000 rupias de débeda. 1.111 euros a devolver forzosamente, cun interese do 36% anual. Devolver unha débeda de 1.111 euros? O obreiro que se dedica á construción de Nepal gaña 2-3 euros ao día, mentres que o que se dedica á hostalaría...

Poderían morrer 4.000 traballadores

Cada ano, 400.000 dos 26,5 millóns de habitantes que ten Nepal van buscar traballo lonxe do Himalaya. Deles, máis de 100.000 chegarán á Qatar de area.

En 1970, Catar, que tiña 111.133 habitantes, conta en 2013 con 1,9 millóns de habitantes. Esta reprodución é imposible sen unha inmigración descomunal. Só o 15% dos qataríes son autóctonos e un 13% máis dos países árabes da zona máis próxima. Todos os demais, afastados. A poboación da India (24%) supera á autóctona, e tamén a de Nepal (14%). Séguenlle os de Filipinas, Bangladesh e outros.

O petróleo, que aínda hoxe abundan no subsolo, permitiu aos inmigrantes construír edificios e outras infraestruturas nas cidades máis modernas de Catar, que non eran máis que un deserto seco. Entre os proxectos de desenvolvemento que agora están a levar a cabo as forzas económicas locais, a estrela e o símbolo son as instalacións da Copa do Mundo que se disputarán en 2022: estadios, hoteis, estradas...Nos
próximos anos, Catar vai recibir un millón de inmigrantes nos cálculos dalgúns deles. A Confederación Internacional de Sindicatos (CSI) denunciou que se as autoridades non rastrexan aos construtores e aos seus contratistas durante os preparativos, poderían chegar aos 4.000 traballadores, segundo as siglas en inglés de ITUC.

Os que queren saír de Nepal en busca de traballo, fuxindo da pobreza, fan moi poucas preguntas e contraen grandes débedas. Ouvín falar do que se vai a atopar en calquera país do Golfo, podrecido polo dólar. Roy C. O xornalista Raphael falou de “Slaves of Saudis: Terrorisation of foreign workers” conta a miserable vida dos traballadores indios en Arabia Saudita. Net Gertu deu eco en 2007 á dura folga que coñeceu entón Dubai: “‘Dubaibilonia’: traballadores en folga na cidade futurista”. Desde entón as cousas non melloraron, hai millóns de persoas que queren sobrevivir e non teñen máis remedio que aceptar a escravitude...

The Guardian atopou a Doha e aos traballadores que non cobraron durante meses nos arredores, mentres os seus maiores gardan o seu soldo. A retirada de pasaportes por parte dos contratistas é unha práctica habitual, xa que non se pode saír á rúa sen pasaporte nin outra carta de identificación, e moito menos acudir a outra empresa a solicitar traballo, algo máis ilegal que os alieníxenas.

Os montañeiros están sometidos ás condicións de traballo máis duras, nun ambiente no que o termómetro supera os 50ºC. O xornalista recolleu os testemuños de persoas ás que se lles negou auga e comida.

En Occidente teñen como residencia as residencias non permitidas para animais. Nunha habitación a máis dunha ducia de persoas, sucios comedores con cascudas e moscas, cociñas que non merecen ese nome. Non é de estrañar que nesas condicións puxéronse moitos enfermos.

The Guardian entrevistou a 30 nepalíes que, sen diñeiro nin papeis, atópanse refuxiados na Embaixada de Doha, en Qatar, e esperan a que regresen a casa. Tras o escándalo, os mandatarios de Catar prometeron intervir. Pero de momento, Aidan McQwade, director de Anti-Slavery International, dixo que “non é probable que a Copa do Mundo baséese no traballo dos escravos: xa está a pasar”.

Entre 2022, Qatar gasta nove novos estadios de fútbol para construír máis de 100.000 millóns de dólares, un novo aeroporto cunha terminal especial para o Emir, unha autoestrada para Bahréin, un tren de alta velocidade, unha rede de metro e 29 novos hoteis. A final da Copa do Mundo disputarase na cidade enteira de Lusail, na que se bautizou.