Etxebarrieta, Pardines, Oteiza eta Egiguren
Jesus Egigurenek bere azken liburuan, Arantzazuri buruz ari dela, hauxe dio: “Zirrara eragin zidan han esan zidatenak, hots, –Oteizak– bere maisulan ezagunena, Jesus lurrean gorpu eta halakorik gertatzen uzteagatik Ama Birjina Jainkoa madarikatzen ari denekoa, ETAk lehenengo hilketa –Pardines guardia zibilarena– egin zuen egun berean amaitu zuela, eta Oteizak esan zuela: ‘Eskultura hau Pardinesi eskaintzen diot, bera da lurrean datzan Jesus, eta Ama Birjina Pardinesen ama da, halako bidegabekeriagatik Jainkoari errieta egiten ari dena’” (Ven y Cuéntalo. El oasis vasco).
Niri harridura Egigurenen adierazpenak eragin zidan, hain justu ere beti kontrakoa entzun izan dudalako, hau da, Arantzazun hamalau apostoluen gainean dagoen Pietatea Txabi Etxebarrietari eskaini ziola Oteizak 1968an. Ez dut uste honetaz zalantza handirik dagoenik (ikus Pelay Orozco: Oteiza. Su vida, su obra, su pensamiento, su palabra, 516. or.). Beraz, nola liteke egitate berari buruz hain bertsio kontrajarriak sortzea gure artean? Nondik atera du Egigurenek bertsio hori? Ez dut uste bera gezurretan edo asmakerietan dabilenik. Arantzazun esan diotela? Ba, ez da Arantzazun normalean ematen den azalpena. Orduan? Niri bi gogoeta sortzen dizkit istorio nahasi honek:
1. ETAren sorreratik gaur arte gertatuaren kontakizun objektibo samar bat egiteko dauden zailtasunak. Izan ere, batzuek azken urteotako ikuspegitik nahi lukete irakurri ETAren historia osoa eta konplexua; eta beste batzuk erosoago daude pentsatuz hasierako ETA hura berbera izan dela azkeneraino iritsi zaiguna.
2. Baina agian profetiko edo metaforiko samarra da Oteizak Arantzazun utzi zuen eskulturari buruzko nahasmen hau. Beharbada, Arantzazuko ama hori bien ama izango da, bai Etxebarrietarena eta bai Pardinesena, eta ez batena ala bestearena, biek (biktima guztiek) izan dituztelako ama sufritzaileak, eta guztien amak aritu direlako, ez dakit Jainkoari, baina bai politikari, agintari, eragile eta gainerako herritarroi agiraka, hemen hainbeste urtetan gertatu dena lehenago ez konpontzeagatik! Hau ulertzea lagungarri izan liteke adiskidetzeko bidean. Azkenean ez ote zuen horixe adierazi nahi izan Oteizak berak geroago 90eko hamarkadan biei, Txabiri eta Pardinesi, Tolosaldean oroigarri bana eskaini zienean?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hai unhas semanas, na rúa Deputación, no centro de Vitoria-Gasteiz, dous homes arroxaron a unha persoa sen fogar desde o pequeno rellano da escaleira que daba ao exterior do local onde durmía. Non só o derrubaron, senón que inmediatamente colocaron ante a lonxa unha varanda... [+]
Acendéronse as luces do teatro. Discretamente, estou nos corredores: a función escolar está a piques de comezar. Os mozos corren aos seus asentos, animados e alegres. A excursión ten o sabor da liberación, pero esa sensación de liberdade fálase en castelán ou en... [+]
Busquei a palabra en Wikipedia e entendino así: a burocracia é unha metodoloxía para racionalizar a realidade, para reducila a conceptos que fagan máis comprensible a realidade. O seu obxectivo é, por tanto, comprender e controlar a propia realidade.
Unha das... [+]
Recentemente abriuse o plan de ordenación urbanística exipcio para o territorio de Gaza. Un debuxo recolle as rúas, edificios e imaxinarios do futuro, sobre unha realidade que aínda cheira a metralla e a artefactos explosivos. Proposta urbanística, utilizada como outro... [+]
Tanto feministas como ecoloxistas vimos a oportunidade de pór a vida no centro da pandemia de Covid-19. Non eramos uns idiotas, sabiamos que os poderosos e moitos cidadáns estarían encantados de volver á normalidade de sempre. Especialmente, os que pasaron un confinamento... [+]
O último informe do Instituto Vasco de Estatística, Eustat, destaca que aumentou a sensación de inseguridade cidadá. En Gurea, en Trapagaran, Seguridade xa, algúns veciños chamaron a manifestarse contra os delincuentes.
Dous foron as razóns que levaron a esa sensación... [+]
Hai vivendas que están subscritas a portais de venda porque queren comprar unha casa. De cando en vez fan citas para ver as casas, e estou seguro de que o vendedor sabe que esas persoas non comprarán a casa, non polo que atopan na visita, senón polo que non teñen... [+]
Arthur Clark escribiu en 1953 a novela distópica O fin da infancia: unha descrición dunha sociedade que deixou de xogar. E non é o momento de xogar especialmente a infancia? O momento de xogar, de sorprender, de ver e de facer preguntas vivas. O momento de deixar o espazo... [+]
Juan Bautista Bilbao Batxi idazleak barku batean egiten zuen lan, eta bere bidaietako kronikak bidaltzen zituen Euzkadi egunkarira. Horri esker, XX. mende hasierako mundu osoko kronika interesgarriak ditugu, euskaraz. 1915eko ekainean, hain zuzen, Murtzian egin zuen... [+]
Desde a lingüística ou a glotofobia e, por suposto, desde o odio contra o eúscaro, vimos moitas veces o noso eúscaro convertido no odre de todos os paus. O último, o presidente de Kutxabank, Anton Arriola, foi o encargado de makilakar e axitar a nosa lingua.O presidente de... [+]
Que non busquen este enlace desde Ezkio nin desde Altsasu, e moito menos atravesando o río Ebro por Castejón. A conexión, ou mellor dito, as conexións entre a E vasca e o TAV navarro, xa son unha realidade. Eses vínculos en plural son os que deberían preocuparnos e os que... [+]
Non saias con ruído, non te confrontes, non che victimices... e obedezas. Como suxeitos oprimidos, neste caso como vascos, falamos, en cantas ocasións tivemos que escoitar? Ironicamente, hai dous anos, no Encontro Euskaltzale Independentiston Topaketak, Amets Arzallus dixo:... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]