Zurich, 1913. Max Planckek eta Walther Nernstek Kaiser Wilhelm Fisika Institutuko zuzendaritza onar zezan eta, beraz, Berlinera joan zedin eskatu zioten Albert Einsteini. Einsteinek baiezkoa eman zuen, baina Mileva Maric emazteak ez zuen berria gogo onez hartu. Ordurako haien arteko harremana hondoa jotzetik gertu zegoen, eta urtebete zen Einsteinek Elsa Lowenthal lehengusinarekin, haren bigarren emazte izango zenarekin, postazko harreman estua abiatu zuela.
Einsteinek eta Maricek 1896ko udazkenean ezagutu zuten elkar, biek Zuricheko eskola politeknikoan fisika eta matematika irakasteko diploman izena eman zutenean. Diplomaren erdi mailako azterketetan emaitza bikainak lortu zituen ikastaroko emakume bakarrak: matematikan Einsteinek nota hobea jaso zuen (5,7 1 eta 6 bitarteko eskalan) Maricek baino (5,05). Baina fisikan emaitza bera lortu zuten (5,5).
Mileva Maricen etorkizun handiko karrera akademikoa 1901ean eten zen, Einsteinek haurdun utzi zuenean. Lieserl alaba 1902an jaio zen, baina Einsteinen paperek ez dute argitzen haurrarekin zer gertatu zen: 1903ko uda amaieran hil zen ziurrenik, baina litekeena da bikote ezkongabeak haurra adopzioan ematea. Urte hartan ezkondu ziren Einstein eta Maric, eta beste bi seme izan zituzten.
Ezkondu eta hamar urtera, Berlinera aldatu zirenean, bikotea hautsita zegoen, baina, beste askotan bezala, elkarrekin jarraitzea erabaki zuten haurren mesedetan. Horretarako, Einsteinek baldintza sorta harrigarria ezarri zion emazteari:
“1. Hau guztia bermatuko duzu:
– Nire arropa eta etxekoa egoera onean izango duzu.
– Egunean hiru otordu zerbitzatuko dizkidazu nire logelan.
– Nire logela eta bulegoa garbituko dituzu eta lan mahaia nik soilik erabiliko dudala argi izan behar duzu.
2. Ez duzu nirekin inolako harreman pertsonalik izango, arrazoi sozialek ezinbesteko bihurtzen duten artean. Zehazki:
– Ez zara etxean nire ondoan eseriko.
– Ez dugu elkarrekin paseatu edo bidaiatuko.
3. Ondorengoak aintzat hartuko dituzu:
– Ez dugu harreman intimorik izango, eta ez didazu ezer aurpegiratuko.
– Hitz egiteari utziko diozu nik eskatuz gero.
– Nire gelatik edo bulegotik alde egingo duzu berehala, protestarik gabe, nik eskatuz gero.
– Ez nauzu gutxietsiko semeen aurrean, ez hitzen ez ekintzen bidez.”
Hasieran baldintzak onartu arren, 1914ko udan banandu ziren behin betiko, eta Maric Zurichera itzuli zen bi semeekin batera. 1919ko San Valentin egunean dibortziatu ziren bera eta Albert Einstein.
Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]
Eraispenaren aldeko elkarteek manifestazioa antolatu dute larunbatean Iruñean. Irrintzi Plazan manifestazioaren deitzailea den Koldo Amatriarekin hitz egin dugu.
En 2017, Indonesia e Holanda asinaron un acordo para devolver o patrimonio roubado polo país europeo a causa do colonialismo durante tres séculos. O responsable indonesio do proceso de devolución, Gusti Agung Wesaka Poxa, explicou que este acordo "foi importante para demostrar... [+]
Grecia 1975. O país comezou o ano como república, tres semanas antes, no referendo do 8 de decembro de 1974, despois de que os cidadáns decidisen o fin da monarquía.
Unha década antes, en 1964, cando morreu o rei Pablo I, o seu fillo Constantino tomou o trono aos 23 anos.
... [+]
Por razóns pedagóxicas ou metodolóxicas, os historiadores tendemos a fragmentar e dividir en prazos os períodos históricos do pasado. Hai épocas tradicionais que todos coñecemos (Prehistoria, Antigüedad, Idade Media, Idade Moderna e Contemporánea), pero tamén varias... [+]