En que foi diferente a noticia difundida este verán desde Xapón de que miles de toneladas de auga contaminada, acumuladas en tanques xigantes tras ser usadas para arrefriar aos reactores avariados de Fukushima?

No diario The Wall Street Journal, que non é antinuclear, Moeko Fujii e Phred Dvorak resumírono así: “Esta vez, por primeira vez, a compañía di que non sabe de onde saíu esa auga”. A noticia foi a confesión da falta de control no País Vasco.

Desde maio investigábase por que nos buracos feitos na costa multiplicouse o nivel de tritio por 17 desde decembro. A principios de xullo incrementouse un 20%. Igual que a cesio e outros materiais radiantes. Por que, si estaban a recoller ben as augas contaminadas?

Salvo que os nosos principais medios de comunicación, que se moven seguindo a estratexia dos gabinetes de comunicación de TEPCO e do Goberno de Tokio, non se perdan na néboa que difunden ao redor da crise de Fukushima, non hai máis remedio que acudir a medios de comunicación alternativos que demostraron credibilidade nestes dous anos e medio. É sorprendente a pouca visibilidade que teñen os xornalistas a man como The Fukushima Project-SimplyInfo.

Recentemente esta nova dirección foi substituída por: Fukuleaks. Non se pode elixir un nome mellor para un blog que quere sacar á luz as fugas radioactivas que os culpables queren esconder. Realizado en grupo, recolle as análises máis interesantes expostos nun e outro de Fukushima, ofrecendo tamén traballos de investigación. Resumamos o How Fukushima leaks que acaba de publicar Fukuleaks: como son as emanaciones de Fukushima? De cinco tipos.

Para empezar, unha vertedura continua. O río que discorre baixo a central leva 1.000 toneladas de auga ao día, das cales 400 extráense para arrefriar os reactores, e as 600 restantes tamén contaminan parcialmente. Os científicos que investigan o mar da zona atribúen a esta fuga a cesio detectada nos peixes destes parajeos. O contaxio diario mantense desde o principio do accidente. A sondaxe mostra que o nivel das augas subterráneas sobe e baixa coa marea, polo que as augas de terra e de mar atópanse unidas.

En segundo lugar, as augas acumuladas nos túneles e edificios da central. TEPCO recoñeceu que hai tubos para cables cheos de auga moi contaminada que aínda non están obstruidos. Nos edificios dos reactores hai moito máis auga que nos tubos, que se utilizaron para arrefriar as grandes potas avariadas. En teoría, estes están prisioneiros entre formigóns, pero os voluntarios de Fukuleaks publicaron os planos dos edificios de Fukushima, nos que aparecen 590 buracos baixo o nivel da auga subterránea, aos que deben engadirse as gretas dos compoñentes das turbinas.

O terceiro desaugadoiro, o máis evidente: os sumidoiros que recollen as augas caídas nos miles de metros cadrados da central diríxense directamente ao mar, sen ningún tipo de filtro.

Ouviches falar de ‘corium’?

A cuarta fonte de contaminación da lista de Fukuleaks corresponde á vertedura de 300 toneladas recoñecido este verán por TEPCO: defectos dos tanques. Os tanques establecidos pola compañía están deseñados previamente polo sistema de filtros ALPS para almacenar auga que diminuíu a súa radiación, pero por falta de espazo neles arroxou augas contaminadas que non foron filtradas. O problema é que máis aló da auga radioactiva que perderon até agora, os tanques cuxa vida se lles calculou de cinco anos durarán menos na súa totalidade debido ao seu mal uso.

A quinta vertedura, e probablemente o principal, constitúeo a gran masa de auga contaminada acumulada no subsolo da central. O propio TEPCO recoñeceu en agosto que a gran cantidade de auga que hai debaixo dos reactores está a moverse cara ao mar. Isto case non o mencionan os principais medios de comunicación, cegados polas máis de 300 toneladas de auga famosas, pero non, este pozo subterráneo terá outra importancia cando, como creen algúns expertos, pronto chegue ao mar.

“A esta preocupación hai que engadir –conclúe Fukuleaks– que TEPCO non sabe ou non di onde está o combustible fundido do tres reactores avariados. É o gran factor que non coñecemos: a ver que cantidade deste combustible fundido mesturouse coa masa de auga subterránea. Sábese que a auga que hai debaixo dos reactores 1 e 3 é moi radioactiva, pero o edificio do reactor 2 aínda non se analizou porque nas zonas menos radiadas aínda era demasiado perigoso para enviar persoal”.

Isto non o di só Fukuleaks O País entrevistou o 23 de agosto ao director da axencia nuclear da OCDE Luís Etxabarri. A entrevista leva por título “Fukushima non deixará de ser un perigo até dentro de varios anos”, aínda que o xornalista di na entrada que quere transmitir tranquilidade ao redor da emerxencia.

Etxabarri recoñece que a situación é moi complicada, que tardarán 30 ou 40 anos en derrubar a central, que a auga contaminada chega ao mar, que a situación aínda non está controlada... e que os núcleos fundidos de tres reactores de Fukushima destruíron toda a contorna: “Alí hai un sitio onde ninguén pode chegar. (...) A situación é extremadamente difícil, non hai solución milagrosa. Toda esta contaminación, eses núcleos deteriorados nos que non se pode chegar…”.

A diferenza de Etxabarri, Fukuleaks menciona a maldita palabra: corium. O corium prodúcese nos accidentes nucleares cando o núcleo dos reactores, no inglés core, fúndese de forma conxunta o uranio e o plutonio que contén os combustibles, e o resto de sustancias aloxadas no reactor: o circonio e outras aliaxes, as barras e outros mecanismos de retención dos combustibles, o propio aceiro que está fabricado no envase do reactor, as tubaxes de refritura, etc.

Este novo tema, que non existe na natureza, é moi potente, tóxico, radioactivo, quente, compacto e corrosivo. Pero, onde está o corium que se produciu no tres reactores de Fukushima? Ninguén llo dirá. Para empezar, porque a mesma palabra é tabú para a industria nuclear. En segundo lugar, porque ninguén pode achegarse o suficiente para saber.

Nas poucas ocasións nas que mencionou TEPCO, dixo que o corium debe estar debaixo dos reactores. Pola contra , segundo os documentos analizados por Fukuleaks, en Chernóbil observouse que esta masa incandescente tamén pode ser trasladada de lado. A innomeable corium de Fukushima, coa auga que arroxou en caso de necesidade de arrefriado, continúa a readioactividad no mar.