Kale buelta
Berria egunkarian abuztu erdian irakurria: “Kale bueltarik gabeko salbea gaur Azkoitian”. Ez zuen adierazi nahi, krisia zela eta, Salbearen ondoren, azkoitiar kristauak baxoerdiak hartzera aterako ez zirenik, baizik eta antzinatik eta urtero Andra Mariren egunean, Udaletxetik elizara bidean Korporazioak burutzen zuen ibilaldi solemnea bertan behera geratuko zela aurten.
Barruko artikuluaren titulua: Tradizioaren korapiloa askatzen. Eta jarraian alderdi guztien iritziak ia ezinbestez tradizio hori erlijioarekin lotzen. Ez da horrela baina. Tradizioan Udal Batzak erabakitzen duenean norabait Korporazio gisan joatea segizio errituala eratu ohi du. Gutxienez XVIII. mendetik datorren eredua honelakoxea izan da: aurretik txistulari taldea eta klarinak Alkate soinua jotzen, udaltzainak eta mazolariak (denak galaz jantzita); atzean zinegotzi gazteena Udalaren ikurrina eskuetan duela, eta honi jarraiki bi errenketan beste zinegotzi guztiak. Azkenean, alkateordeak alboetan, Alkatea zumezko uztaia edo aginte makila eskuan duela.
Segizio hauek tankera askotako ospakizunetan egin ohi dira. Biltzar Nagusiak herri batean elkartzean, esaterako. Gogoangarri batzuk: 1918an, Oñatin Eusko Ikaskuntzak eratutako I. Nazioarteko Kongresuan edo 1931ko ekainaren 14an Lizarran, “Estatuto Vasco-Navarro” deitu zena onartzeko antolatu zen Batzarrean ere horrela agertu ziren Udal ordezkari asko. Franco hil berritan, Gasteizen Autonomia Estatutua eskatzeko egin zen Udalen bilkura eta manifestaziora horrelaxe azaldu ziren gehienak. Baita ekitaldi zibil, politiko edo erlijiosoetarako gonbidapena Udal Batzak onartu duenean ere.
Alegia, agerpen erritual hauek “zibil eta laikoak dira”. Kontu desberdina da zertara edo nora joateko eratzen diren. Elizara joateko Udal Batzak ez badu nahi, ongi dago –laikotasun kontua baino areago kortesiazkoa dela uste badut ere– baina bila ditzala bestelako aukerak herritarren aurrean azaltzeko agintaritza ikurrekin. Oso interesgarria delako jendearen aurrean agintariak agertzea eta herriaren begiradari eutsi behar izatea. Kontrol eta partizipazio moduak dira. Antropologoek garbiro azaldu dute honen balio sinbolikoa: agintariei gogoraztea –sentiaraztea– herritarrengandik datorkiela duten boterea. Boterea bakarrik ez, itzala behar dutela, benetako autoritatea. Ez direla kudeatzaile hutsak, zerbait gehiago baizik, ordezkatze eginkizuna dutelako. Ez direla soilik euren ideiak defendatzeko aukeratuak izan, dimentsio publikoa baitu euren postuak. Herritarrei ere, esandakoaz gainera, aukeratu dituztenak “bere” eta “hurbileko” sentitu arazten die, pertsona talde hori bizi den kulturan ongi integratua dagoen kode estetikoa erabiliz.
Gai sakona da eta planteamendu osoagoa merezi du. Sentsibilitate ekologikoa dutenek kontuan hartu behar dute kultur ekarpenetan Tximeleta efektua ere gerta daitekeela. “Kendu eta ez jarri, gure poltsa c´est fini”. Garbi gera bedi, gutxienez, ez garela kale buelta bati buruz ari. Tradizioaren korapiloa askatzeko fundamentua behar da.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]
A novidade adoita ser unha das palabras máis escoitadas que se asocia á Feira de Durango. A novidade está alí, e aquí a novidade. Con todo, nalgúns casos é suficiente con dar un aspecto diferente ao anterior para pegar esa etiqueta. Os CDs e as reedicións remasterizados... [+]
O eúscaro ten un caudal de auga moi grande na escaseza. Cada pinga local rega e revive a nosa cultura. Ofrecerlle un mar de auga a aquela sede. Aínda que o eúscaro veu dun pozo profundo e escuro, todos sacamos a nosa mostra de auga salgada e convertémola en fonte. E agora... [+]
Os mozos comezan a consumir pornografía antes, xa que o porno é a súa única educación sexual. Como demos chegamos até aquí?
Hoxe en día, hai que recoñecer que grazas a Internet é moito máis fácil ver pornografía. Desgraciadamente, a través dun clic o neno de entre... [+]