Chega o relincho, o relincho dos raios, o verán sap. E a calor húmida o enorgullece, o malo tamén. Como é un apaixonado da calor, o castiñeiro ínchase de flores e desbórdase. Ten dúas flores, o macho e a femia. Sobre o hojaldre mostra con orgullo a pel dos machos. O calpe dedicado ao vento facilitará a propagación do pole destas flores, que se atopan dispersas. Este pole fecundará as flores femininas tímidas que se abriron baixo o follaje.
É evidente o orgullo do castiñeiro. Adiviñarao facilmente de lonxe: ten o aspecto dun lobo que se puxo a pel de ovella, entre as árbores verdes, cunha perruca oxigenada do tarro... O que as utiliza, quere que parezan de lonxe, olfateadas. A flor masculina do castiñeiro non cheira a nada: espesa, penetrante, amarelada, cerca do fedor, segundo a opinión de moitos filóns nasais. Cada ano, o castiñeiro tráeme un recordo da miña infancia: as mulleres que saían da barbaría que se atopaba baixo a nosa casa, sobre todo os sábados, facendo carda co pelo recentemente pintado e deixando un rastro sen fin de cheiro a laca. Moitos papos ergueitos que gardaban diñeiro para dedicarse ás faenas do fin de semana!
O cheiro da flor do castiñeiro non é o da femia, senón o do macho, que se une á semente ou esperma do home. Cheira a algo parecido. E tería que quitarme esa “fama”, ademais de ser unha referencia feita por moita xente, porque eu tamén o creo. A avoa da botánica, Lineo, tamén afirmaba que a noz, o tilo e a castaña esparcen flores cun forte cheiro a esperma.
O Marqués de Sad escribiu un conto que explicaba o tema con toda claridade naquel 1788 no que me gustou vivir: A fleur de châtaignier. Alí, un novo sacerdote tenta explicar a unha adolescente o que lle lembra o cheiro da flor de castaña. O marqués Saint-Alphonse François, co seu sotana sotana, explícalle o seu afán polas peles do sacerdote, cando lle fixo dicir que as solicitudes de matrimonio facíanse baixo os castiñeiros...
A flor do castiñeiro ten, como a semente do home, unha poliamina especial, a espermidina. É un dos impulsores da evolución das flores e os froitos nas plantas. Ten moito que dicir en animais, en crecemento e na maduración celular...
O castiñeiro (Castanea sativa) ten outro rival, ademais do primeiro: Dryocosmus koriphilus. Avispa que produce unha mazá cuco similar á que produce o carballo.
Os vermes que pasaron o inverno no interior do brote, na primavera, nas súas novas follas, dan lugar ás... [+]
Unha filla e unha castaña pérdense. Iso é o que di o refrán. De aí o costume de facer as solicitudes de matrimonio baixo castañas? Castaña, Castanea sativa, que non foi! A casa foi a dos castiñeiros: construción, mobles, baldos para bustos secos, colares e cencerros,... [+]
A castaña de San Agustín, a finais de agosto, a principios de setembro a castaña de Andra Mari, como a de Betulaza. Tamén o castiñeiro Goiz ou Arrate gaztaina. As castañas temperás Bentogorri, Legerio e Azkoitia, aptas para cocer. Despois, até novembro, unha chea deles... [+]