Amatxi era natural de Makea (Lapurdi), e os seus pais son das Landas e de Bearn. Colette Capdevielle fálanos como unha muller libre e comprometida. O luns seguinte á manifestación a favor da Colectividade Territorial (1 de xuño en Baiona). O tema principal foi a emenda presentada no Senado polo senador Frédérique Espacnac, membro do Partido Socialista. Como consecuencia diso, o Senado francés ha aprobado a desmovilización do “Polo de organización e cooperación” para Iparralde. O deputado socialista exprésase cunha mesura de palabras. Ao termo da conversación, tras a toma de confianza, Espagnac mostra a súa amargura: “Vivín un momento duro e amargo”.

Tras a emenda presentada por Frédérique Espagnac, o Senado deu o visto e prace á creación do “Polo de Organización e Cooperación”. Cal é a túa posición ante o sucedido? Que é o Polo?

Tiven coñecemento desta emenda o luns pola mañá, na reunión do Coordinadora Prol-Territorial. Non coñezo o texto. Debo analizar no que respecta á lei: cales son as vantaxes e inconvenientes deste recurso. Que máis pode achegar o Polo, si Pays é mellor que a estrutura. Está claro que non é un Colexio que nós pedímoslle. Trátase, ao parecer, dun sindicato mixto. Para que serve exactamente esta estrutura? Velaquí a pregunta! Eu teño que traballar ben o texto, porque é un tema do meu ámbito. Pronto virá á Asemblea Nacional. Sexa cal for o texto, na medida en que poida ser edificable, involúcrome na súa elaboración. En principio, gustaríame ver como podemos mellorala para que sexa unha ferramenta moi interesante no fondo.

Sorprendeuche?

Ao parecer, o día no que anunciamos a manifestación, el [Espagnac] presentou a emenda no Senado. Estabamos xuntos na manifestación. Cada elector ten a súa propia forma de actuar. Eu non traballo así. Por exemplo, a emenda sobre a lingua rexional presentada na Asemblea Nacional tamén levaba o nome da deputada Sylviane Alaux da sexta circunscrición electoral.

Espagnac deu a coñecer, xunto a Alaux e a ex deputada Nicole Péry, o motivo da emenda.

Eu tiven en conta esa maneira de actuar e os modais que recibiu a emenda do Senado. Con todo, tamén debo dicir que me convidou á rolda de prensa que ofreceu Spagnac para explicar o seu comportamento. Non puiden ir porque tiña unha cita cos agricultores.

Con todo, non está de acordo co sucedido.

Non entendo pór emenda e estar en manifestación ao mesmo tempo. A miña honra e o meu compromiso político están en dúbida, non crin que puidese suceder neses días. Molestoume o sucedido. Supoñamos que eu viume obrigado a presentar esta emenda, daría a rolda de prensa o venres, antes da manifestación. En certo xeito entenderíao así.

A emenda pasou rapidamente polo Senado.

Si, si, moi pronto. Agora vén á nosa casa. Eu debo porme a traballar.

Pódese considerar a conduta de Espagnac como unha traizón?

Non, non, non... Non podemos falar de traizón. Ela mentiu por omisión. Non nos dixo que ía presentar emenda. Non é o mesmo.

Volvamos ao día da manifestación. 6.000 persoas déronse a coñecer nos locutorios políticos.

Non estou de acordo. Non podemos valorar a manifestación por aritmética. Non é correcto, só atender ás manifestacións numéricas. Hoxe en día a xente maniféstase sobre todo contra algo, non tanto por algo. Maleruski o é. Por exemplo, a xente maniféstase en contra da lei do Matrimonio para todos. Nós chamamos a manifestarnos a favor da Mancomunidade Territorial de Estatutos Especiais. O tema é moi difícil, particular, non é diario. Non se fala do cidadán corrente. É o tema dos electos, dos cidadáns que se dedican ás asociacións, dos que interesan pola política e a economía. Por tanto, a afluencia de xente ao sábado pola noite está moi ben. Foi un éxito. En que territorio de Francia atópanse capables para mobilizar á poboación en relación con este tema? Non o coñezo.

Non coñecen o tema en París ou non queren coñecelo? Manuel Valls, por exemplo.

O desencontro que vén desenvolvendo en Euskal Herria desde hai moitos anos [Mancomunidade Provincial] non foi coñecido en París. Tampouco os cargos electos do partido socialista de ámbito nacional, Nicole Péry, levaron xamais a París tal desenfreo, nin o alcalde de Baiona, Jean Grenet, e menos a deputada de dereitas Michèle Alliot-Marie. Os cargos electos a nivel nacional non defenderon até agora a petición da Mancomunidade Única de Iparralde.

Agora sodes dous deputados e un senador socialista. Nunca ocorreu na historia.

Si, pero que eu apenas son deputado hai un ano. Eu non podo facer en once meses o que outros non fixeron en 30 anos. É complicado. En París coñécese Euskal Herria de dúas maneiras: folclórica ou pesimista. Dígoo de forma negativa, en relación co terrorismo. No folclórico, pola paisaxe, as festas, a bombeta e o xamón. Esa é a imaxe. Pero eu estou orgulloso de ser o representante deste territorio. Aquí trabállase a alta tecnoloxía en diferentes campos, trabállase con moita intelixencia en moitos campos. París debería ter en conta que non pode establecer unha organización en todos os territorios baixo o mesmo modelo. Aquí temos características locais e propias. Cada un ten que organizarse en función do seu proxecto territorial. En París non coñecen ben o Consello de Desenvolvemento e Electos do País Vasco. Non saben que se utilizou o modelo de Euskal Herria noutros territorios, nin que se utilizou a forma de traballar dos consellos de aquí.

Asombroso…

Si. Electos, axentes económicos e sociais, así como movementos civís, unímonos. Foi un proceso de experimentación, somos pioneiros.

Así defendeu Espagnac en rolda de prensa: “Trátase de asegurar unha lei que garanta o coñecemento do País Vasco e o desenvolvemento sostible do territorio”.

A estrutura de Pays coñecera xa o territorio. Nós agora pedimos coñecemento institucional. E por iso pedimos a Mancomunidade Territorial.

Votará a favor ou en contra na Asemblea Nacional?

Díxenllo. Teño que analizar o texto para ver que se pode facer con arranxo á lei e ademais teño a necesidade de acordar a miña posición na dirección da Coordinadora, dos Cargos Electos e dos Consellos de Desenvolvemento. Todos temos que empezar a traballar. Non se que é exactamente o Polo. Imaxínomo. Non creo que sexa nada especial para nós. É un polo de campaña ou de campo? En Francia atópanse os polos rurais e os polos metropolitanos. Euskal Herria non é só o campo. Reúne aos dous e é un país.

Que conclusión sacou do sucedido?

Que o Goberno non está disposto a aceptar a Colectividade Territorial. Iso xa o han interiorizado todos os axentes e sectores de aquí. Con todo, o propio Frédérique Espagnac estaba presente na manifestación a favor da Colectividade Territorial. Non se que quere facer agora, non o sei exactamente.

François Hollande cumpriu o seu primeiro ano como presidente da República. O Goberno, no seu conxunto, non é optimista. Cal é a túa valoración?

Hollande, pola súa banda, non gobernou este ano en función das enquisas. Para empezar, ten que dirixir da man de Sarkozy a un país que se atopa no mal estado da dereita. Francia está gravemente tocada. Con todo, el non quere facer populismo, senón que está na presidencia do país para facer reformas xustas. A valoración da asemblea anual é bastante boa, estamos a facer un traballo de fondo e agresivo: estamos a renovar a xustiza, traballando as reformas e elucubraciones fiscais. Estamos a traballar para satisfacer as demandas da sociedade. É certo que hai moitos parados. Puxemos en marcha un amplo abanico de medidas: os créditos competitivos nas empresas, así como os chamados contratos xeneracional. Non é suficiente. Pero as medidas son de centro-esquerda. Facémolo con moita vontade, porque nese campo estamos mal. Non estamos en condicións de economizar as finanzas do sector público. Evidentemente, os recortes teñen que ser xustos. As reformas son extremadamente complicadas e deben ser ben explicadas á xente. Hollande, en xeral, está a facelo ben. Está ben visto en política internacional e tamén en Europa.

Moitas das esquerdas non ven a política do Goberno francés como de esquerdas.

Eu considéroo unha política de esquerdas, unha política realista. Facemos política de acordo ás posibilidades que ofrece a realidade, con convicción, ligada á realidade.

Política posibilista...

Posibilista... nunha palabra. Os que son de extrema esquerda fanme sorrir. Que traian solucións para reducir o paro a quen din que son máis de esquerdas que nós. Teñen solución?

As manifestacións contrarias á Lei do Matrimonio para Todos sacaron á luz á Francia conservadora.

É verdade. A república francesa está cada vez máis obsoleta. Non hai máis que ver o sucedido ao redor da lei de Vodas para todos ou co proxecto PMA (Médicos Axudar á Reprodución). Non puidemos facer que na Asemblea Nacional recoñézase o PMA, por exemplo, o que se fixo en España. Pensa onde estabamos e onde estamos. A democracia francesa vaise desgastando e debilitándose. É evidente que hai máis conservadores dos que esperabamos en Francia. A sociedade non ten capacidade para cambiar a situación política, está atrancada para avanzar. As reformas en Bélxica, España ou Portugal son máis aceptables que en Francia. Esta é a realidade.