Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

New Yorken, poeta artean

  • 2005etik hona, urtero egiten da New York hirian, Pen World Voices Festival poesia jaialdia. Astebeteko iraupena du eta beste lurraldeetako idazleak gonbidatzeko ohitura dute. Aurten, Tere Irastortza aritu da New Yorkeko Unibertsitatean errezitatzen. Maiatzaren 3ko ekitaldian, Melcon Mateu idazle katalana eta Odi Gonzales idazle ketxuarra izan zituen bidelagun. Hitz batzuk esan dizkigu hara eramandako helburuez eta han bizi izandakoaz.

«Oso aberatsa iruditu zitzaidan irakurketa ondoren sortu zen giroa eta konplizitatea. Jaialdia amaitu orduko jende asko hurbildu zitzaidan, poesiari buruz eta baita euskarari buruz ere hitz egitera».
«Oso aberatsa iruditu zitzaidan irakurketa ondoren sortu zen giroa eta konplizitatea. Jaialdia amaitu orduko jende asko hurbildu zitzaidan, poesiari buruz eta baita euskarari buruz ere hitz egitera».

Egunero ez dira horrelako gonbiteak jasoko, ezta?

Antolatzaileek poeta katalana eta ketxuarra ezagutzen zituzten, biak hango unibertsitateetan ari direlako lanean, eta baita saio hau antolatu zuten Lila Zemborain eta Mariela Dreyfus ere. Ni ez ninduten zuzenean ezagutzen, baina bazuten nire poesiaren erreferentziarik, eta alde horretatik asko poztu naiz New Yorkeko Unibertsitatearen bidez gonbite hau jaso izanaz.
Norberarentzat ukaezina den ohoreaz gain, bada aipatu gabe utzi ezin dudan beste arrazoirik ere. Saioaren bi antolatzaileak New Yorkeko Unibertsitateko Literatura Sortzaileko Departamentuko kideak dira, eta geuk hemen Bergarako Idazle Eskolan bezala, haiek ere han bi urteko masterra egiten dute. Beraz, alde horretatik, hara joan nintzenean interes hori barren-barrenean neraman; Bergarako Idazle Eskolako Europako Idazketa Sortzaileko Elkartean egon arren, normalean oso gutxi baitira bi ikasturtez eskola-presentzialetan aritzen diren ikastaroak.

Eta badute hemengo poesiaren berri?

Antolatzaileek, berez, ez dute ondo ezagutzen euskal literatura, baina orokorrean literaturan eta poesian oso arituak dira, eta biak ere, poeta handiak, saiakeran eta abarrean ere jarduten dutenak. Alde horretatik, ezagutza berezia izan da elkarrentzat. Ez nintzen poeta bat New Yorken sentitu, New Yorken poeta artean baizik.
Beste alde batetik, Pen Clubak badu hizkuntza eskubideen programa eta beraz interesa ere, eta hori nabari zen jaialdi handi horren barruan. Baina zinez esango nuke, bertaratu ziren askorentzat euskal poesia entzutea oso berria izan zela.

Eta orain badakit (Pamiela, 2011) zure azken liburuko poemak eskainiko zenituen nagusiki.

Sarah Trutle-k itzuli zituen nire bi azken liburuetako poema batzuk, bertaratu aurretik, baina lehen ere Iñaki Mendigurenek itzulirik banituen beste batzuk, eta azkenean nire azken hiru liburuetako antologia txiki bat egin nuen.
Gazteleraz eta ingelesez neuzkan poemekin horrelako bildumatxo bat egin eta han Eusko Jaurlaritzak daukan ordezkaritzan egindako inprimaketa bizkor batekin batera burutu nuen emanaldia, batez ere, bertaratzen zirenek gerora ere geure erreferentzia apur bat izan zezaten. Hori ez zuten beste poetek egin. Orain nire webgunean jarrita daude.
Beste alde batetik, nire azken libururako Aitor Furundarenak sortutako musika eta Iñaki Telleria eta Garikoitz Mendizabalekin batera argitaratutako diskoa ere eraman nuen, baina antolaketa arazo batzuk tarteko, ez zen nik prestatua nuen bezala entzun. Hala ere, azkenean musika CD horiek ere banatu nituen. Euskal kulturaren beste erreferentzia batzuk uzteko ere interesgarritzat jo nuen.
Eta finitzeko, poeta ketxuarekin ere harremanetan izan nintzen, literaturaz gain, geure hizkuntzen normalkuntza prozesuez ere aritu ginen, eta neuk ere ikastola baten sortze eta garapen prozesuak gertutik bizi ditudanez, Euskal Herrian iniziatiba sozialeko antolaketaz ere mintzatu ginen.

Eta zer-nolako harrera izan zuen zuen saioak?

Geure irakurketa jaialdiaren azken txanpan burutu zen. Oso interesgarria izan zen, aurreko eguneko saio batera ere joan nintzen, baina nire testuak itzultzen lanpetu samar ibili nintzen azken momentuan, eta alde horretatik, besteenaz ez nuen hainbeste gozatu.
Harrera bikaina egin zidaten, bai Jaurlaritzako ordezkaritzako kideek ekitaldia baino lehen eta baita antolatzaileek eta bertako euskaldunek ere. Baina azpimarratu nahi nuke, oso aberatsa iruditu zitzaidala irakurketa ondoren sortu zen giroa eta konplizitatea. Jaialdia amaitu orduko jende asko hurbildu zitzaidan, poesiari buruz eta baita euskarari buruz ere hitz egitera. Denbora gutxi izan dut ondorengo egunetan jaso nituen gonbidapenei erantzuteko.

Arestian esan bezala, Melcon Mateu idazle katalana eta Odi Gonzales idazle ketxuarra izan zenituen bidelagun. Bazenuen euren berri ala bertan ezagutu zenituen?

Ez, bertaratu aurretik ez nituen ezagutzen, baina oso poesia interesgarria egiten dute eta geuretzat ere oso hurbilerraza. Ondorengorako harreman bidea badugu, beste gauza batzuen artean, geure poesiaren bidez.

New York inspirazio iturri izan da artista askorentzat. Bidaia honek arrastorik utziko al du zure idatziren batean, poemaren batean?

New York ere hartaraino izan da inspirazio iturri non neuk ere hainbat toki maite nituen joan aurretik, beste idazle batzuek erakutsi didatelako...
Neu lehen aldian izan naiz New York-en, eta oraindik agudoegi da esateko zein eragin izango duen, hiriak izango ote duen eragina ala bertan gogoetetarako hartutako denborak; han maletek uzten zuten tokian sartutako liburu berriak edo ezagututako jendearen pistari lotzeak...
Eta bai, bertan nengoela ere idatzi dut zerbait baina idazteko segidak denbora geldiagoa eskatzen du oraindik. Bertan izan naizen bitartean, batez ere, neure hainbat poema itzuli gaztelerara eta nire beste lan batzuk zuzentzen eta irakurtzen aritu naiz. Eta adi-adi egon naiz, ahal dudan guztietan bezala: zer ikasiko jarri eta ahazteko zenbat geratzen den erabakitzen.
 


Interésache pola canle: Euskal literatura
Como crear un criminal (e por que non son criminais de Aroztegi)
A semana da novela negra vasca celebrouse en Baztan do 20 ao 26 deste mes. Entre presentacións de libros, faladoiros e outros actos, a mesa redonda da mañá do sábado espertou unha gran expectación. De feito, coa escusa da novela negra, tamén se falou de como se constrúe... [+]

Recomendacións de Lanarte ás institucións públicas para un sistema digno e ético de bolsas e premios
Bolsas e premios de institucións públicas. A asociación Lanartea fixo público un documento titulado Unha crítica construtiva. O resumo foi difundido por Berria, e unha vez obtido o informe, deixámosvos unha serie de recomendacións que a asociación fai ás... [+]

Miren Amuriza Plaza
“Kanpokoak hain argi identifikatzen eta salatzen genituen bitartean, barkaberak izan gara etxekoekin”

DBH4 errepikatu zuen urtea gogoratzen du Jonek Pleibak (Susa, 2024) eleberrian. Adinkideak Durangoko institutura aldatu ziren, eta Polly auzokidearen ikasgelan geratu zen bera. Haurtzaroa Joneren baserria eta Pollyren txaleta lotzen zituen errepidean gora eta behera emana zuten... [+]


Homenaxe a Txillardegi no decimotercer aniversario da súa morte
Este martes cúmprense trece anos da morte de Jose Luís Alvarez Enparantza Txillardegi, e con motivo diso, celebrouse un acto multitudinario na praza Gaskonia da Antiga. Como cada ano, familiares, amigos e euskaltzales de Txillardegi déronse cita no evento. no acto celebrado... [+]

2025-01-09 | Leire Ibar
(H)ilbeltza, a semana da novela negra vasca en Baztan
A semana da novela negra en eúscaro celébrase por undécima vez, do 20 ao 26 de xaneiro. Numerosas actividades terán lugar en diferentes localidades do val do Baztan. Trátase de presentacións de libros, mesas redondas, charlas e actos culturais, e a participación nas... [+]

2025-01-09 | Estitxu Eizagirre
Sumando unha iniciativa, estas son as nove prazas de libros e discos en eúscaro para este ano.
Quen queira coñecer as novidades da cultura vasca e comprar directamente a autores e editoriais, ten ao longo do ano varias feiras e iniciativas. Algúns teñen unha tradición de moitos anos e outros son máis recentes; moitos deles son temáticos e outros xeneralizados... [+]

Jon Tartas
'O camiño para matar Ontsa': o sacerdote neurótico escondido coa pistola

Joan Tartas (Sohüta, 1610 - data de morte descoñecida) non é un dos escritores máis famosos da historia das nosas letras e, con todo, descubrimos cousas boas nesta “peza mendre” cuxo título, admitámoslo desde o principio, non é probablemente o máis comercial dos... [+]


Sukar Horiak entrega o venres os premios do concurso literario sobre futuros habitables
Bilboko Zirika! A repartición realizarase na zona urbana, o venres ás 19:00 horas. Os textos difundiranse a través de fanzine e nas redes sociais.

2024-12-05 | Leire Ibar
A Feira de Durango abre as súas portas coa visita dos alumnos
O 5 de decembro celebraranse talleres, conferencias e espectáculos dirixidos ao alumnado e profesorado. A través das dinámicas poder coñecer aos creadores e contactar con eles. O aforamento xa está completo para a mañá do alumnado. ARGIA preparou unha ampla oferta... [+]

"A literatura é un lugar para a complexidade, non para dar leccións"
Uxue Alberdi acaba de publicar a súa sétima obra para adultos, a terceira no conto: Hetero (Susa, 2024). O libro recolle oito narracións, e o punto de partida de todas elas foi unha paisaxe, un momento ou unha relación que lle fixo pararse na memoria e pensar “algunha vez... [+]

O alumnado de ESO presenta o concurso de lectura para o fomento da literatura
Tras o seu éxito nas escolas de Eslovenia, a editorial Alberdania trouxo aos centros educativos de Euskal Herria o concurso de lectura Joko Ona Denontzat: O alumnado da ESO lerá por grupos “libros de alta calidade” e seleccionando avatar irá superando os retos asociados... [+]

Leire Lakasta Mugeta
"As palabras son pedras para Ernaux e o coitelo de escritura"
A escritora Annie Ernaux (Lillebonne, Normandia, 1940) traduciu ao euskera un libro de entrevistas no que reflexiona sobre a súa poética e a súa función: A escritura é un coitelo (Katakrak, 2024). Durante a entrevista, ademais de comentar as opcións estéticas e políticas... [+]

‘Politeísmo salvaxe’: catro días nos pensamentos de Angela Davis e Jule Goikoetxea
Goikoetxea publicou un novo libro coa editorial Susa: Politeísmo salvaxe. A pesar de cualificala como novela, é unha crónica doce e viva que fará que o lector se penetre nos pensamentos de Goikoetxea. A presentación tivo lugar no soto da rúa San Jerónimo de Donostia-San... [+]

Coa axuda dos xigantes e rodeados de nenos presentamos o libro 'A aventura xigante'
Unha gran aventura. O libro infantil Salba dezagun kalejira foi presentado de forma especial por ARGIA, na capital guipuscoana. Moitos nenos e pais reuníronse en torno ao conto de Gorka Bereziartua e Adur Larrea, e houbo tempo para a festa, para bailar, para contar contos e... [+]

Aprendendo a escribir contos: por onde empezar e a que seguir?
Garazi Arrula (Tafalla, 1987) e Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) foron convidadas por Mikel Ayerbe (Azpeitia, 1980) á segunda dos faladoiros sobre literatura vasca, Idazeaz. O tema deste programa de entrevistas foi o conto vasco, e entre outras cousas, falaron sobre os procesos... [+]

Eguneraketa berriak daude