O 16 de outubro de 2012, un veterano avogado e nacionalista corso Antoine Sollacaro foi tiroteado nunha gasolineira próxima a Ajaccio por un grupo de encapuchados. Sollacaro foi avogado do militante independentista Yvan Colonna, condenado a cadea perpetua polo asasinato en 1998 do prefecto Claude Erignac. Con todo, segundo as versións oficiais, o seu asasinato non ten nada que ver co asasinato da moza. Os medios de comunicación difundiron entre os datos fríos os seguintes: “Desde 2008 rexistráronse 101 asasinatos na illa por cada 300.000 habitantes. A situación que vive Córsega é máis grave que a de Sicilia”. E unha pregunta sen resposta no aire: “Quen matou a Sollacaro?”. Quen matou en novembro do ano pasado a Jacques Nacer, coñecido presidente e líder independentista da Cámara de Comercio do sur de Córsega? Quen matou o 25 de abril a Jean-Luc Chiappini, presidente do Parque Natural de Córsega? Chiappini foi o deseñador da ruta de montaña GR20 que percorre o país. A dereita e esquerda, a lei protexe o 40% das terras da illa, entre as que se atopan algunhas zonas costeiras desexadas polos homes de negocios especuladores. Pode ter algo que ver o asasinato de Chiappini? A Policía Nacional non deu aínda unha resposta concreta á pregunta de si producíronse incidentes. Sete de cada dez asasinatos quedan sen resolver en Córsega.
Sollacaro foi asasinado ese fin de semana de 2012, en Ligue1 por primeira vez desde 2005, Ajaccio e Bastia enfrontáronse, tradicionalmente próximos aos movementos nacionalistas, do mesmo xeito que o resto de equipos de fútbol do país. Antes do comezo do Derbi, as dúas afeccións cantaron o himno corso Deu vin Salvi Regina en homenaxe ao avogado falecido, que foi detido. Este partido de fútbol é o punto de partida da reportaxe A batalla de Córsega (A batalla de Córsega), publicado polo xornalista Aitor Lagunas no número 17 da revista Panenka.
O 5 de maio de 1992, antes de que comezase a semifinal da Copa entre Bastia e o Olympique de Marsella, caeron as bancadas adicionais do estadio de Furiani e faleceron 18 persoas. “Aquí pódese falar de todo: de independencia, de mafias... pero non do que pasou en Furiani; o noso é un país pequeno e todos coñecemos a alguén que estaba alí”, di o xornalista Thomas Andrei.
François Mitterrand no seu día e recentemente os presidentes franceses François Hollande comprometéronse a que o Goberno respecte o duelo e que non haberá máis partidos de fútbol o próximo 5 de maio. Pero non deu ningún paso. “É unha gran falta de respecto que esa data aínda non sexa sacra”, laméntase Jean-Paul Cappuri, xornalista do xornal Corse Matin, en Furiani: "Parece que é un drama que só concierne aos corsos, pero é a maior traxedia que sufriu o fútbol francés na súa vida. ‘Quedade co voso duelo, cos vosos recordos, e non saiades da illa’ é coma se dixésennos.
Nas décadas de 1970 e 80 a Fronte de Liberación Nacional de Córsega (FLNC) levou a cabo numerosos ataques contra “criminais da terra”, ata que en 1990 dividiuse en dúas: Por unha Canle Historique e por outra Canle Habituel. O axuste de contas entre ambos provocou doce mortos e o movemento independentista debilitouse terriblemente. A onda de solidariedade tras a furianica axudou a sanar as feridas desta fragmentación, pero o sentimento de inxustiza e discriminación segue vivo na illa. En 1972 Bastia perdeu a final da Copa contra o Olympique de Marsella. Ao entregar o trofeo, o presidente Georges Pampidou dirixiuse ao capitán dos gañadores: “Alégrome de que esta Copa quede en terras francesas”. Os corsos non a esqueceron.
Na década de 1990, cando se produciu unha escisión no movemento de liberación, e posiblemente consecuencia diso, os equipos corsos sufriron un longo período de chacal, ata que en 2009 Bastia estivo a piques de descender á categoría amateur. Nove socios, entre os que se atopaban un fontaneiro, un mecánico e un electricista, compraron o grupo e desde entón xestiónano entre si.
Superados os tempos máis crueis, o nacionalismo corso renóvase. O movemento independentista que non quere que a economía da illa susténtese unicamente no turismo tivo un gran auxe nas eleccións rexionais de 2010, cando as diferentes ramas do nacionalismo recibiron un apoio do 35%. Nesa mesma época comezou a recuperación dos equipos de fútbol da illa e, ao mesmo tempo, a reactivación da selección.
Once xogadores corsos xogaron no último Derbi, que se iniciou co silencio do avogado Sollacaro. O ex líder nacionalista e actual presidente de Ajaccio, Alain Orsoni, lembra con tristeza a morte do seu compañeiro sentimental.
Kanpoko jokalariak Korsikako talderen batera heltzean, bertako historiari buruzko eta hizkuntza klaseak jasotzen dituzte. 2010eko datuen arabera, 302.000 biztanleetatik 165.000 lagunek ulertzen dute korsikar hizkuntza, baina %20ak besterik ez du erabiltzen. Kopurua beherantz doa, gainera, eta UNESCOk desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzen artean sailkatu du. Apirilaren 24an eta 25ean koofizialtasunari buruzko eztabaida eta bozketa ziren egitekoak irlako Lurralde Asanbladan, baina Jean-Luc Chiappiniren hilketa medio, hilabete atzeratu dute sesioa. Corse Matin agerkariak argitaratu duen inkestaren arabera, herritarren %90 legoke koofizialtasunaren alde.
Alain Orsoni eskuin muturreko militantea izan zen 1970eko hamarkadan, “neskak txunditzeko”, Joachin Barbier eta Romain Canutti So Foot aldizkariko kazetari eta Panenkako kolaboratzaileei azaldu dien moduan. Ekintzaile independentista izan zen gero, eta 1990eko hamarkadan Nikaraguara egin zuen ihes. Duela bost denboraldi hartu zuen Ajaccio taldeko presidente kargua. Panenkak plazaratutako elkarrizketako pasarte batzuk euskaratuta jaso ditigu.
Kanpotik begiratuta, ez dago ulertzerik 1980ko hamarkadaren amaieran korsikar nazionalismoaren barruan gertatu zen gerra zibila.
1989an Korsikako boterea hartzear zen nazionalismoa. Orduan, Frantziak erabaki zuen ezkutuan mugimendu separatistak manipulatzea, barne enfrentamenduak pizteko. Korsikara heltzean polizia-komisario batek hauxe esan zuen: “Nazionalismoa gangsterizatu egin beharra dago”. Nik diodana zera da: Nola izango dugu geure buruak gobernatzea helburu, elkar hiltzen ari bagara?
Harrigarria bada ere, ez dirudi FLNC futbolaz gehiegi baliatu zenik.
Aurkakoa. Hain justu mugimendu hura apurtzean (1990ean) hasi ginen elkarteen sarera hurbiltzeko ahaleginetan, besteren artean futbolera. Hala hasi nintzen kolaboratzen Ajaccioko lehengo presidentearekin, Michel Morettirekin.
Presidente kargua hartu zenuenetik zure kolaboratzaile ugari erail dituzte. Ez zara sikarioen beldur?
Futbol taldearen buru naiz eta erantzukizuna onartzen dut. Baina zer egin behar dut nire iraganari dagokionez? Ezkutatu? Ez, normal bizitzea erabaki dut. Inork aspaldiko zorrak kitatu nahi izanez gero, erraz izango luke. Egunero ordu berean ateratzen naiz etxetik eta kale beretik heltzen naiz futbol zelaira.
Korsikako futbola mitoak dioen bezain borrokalaria al da?
Egia da harmailetan pasioz bizi dela, baina Ajaccion sekula ez da istilurik izan. Zaila da irlako taldeen aurka jokatzea, jokalari eta zaleak izugarri konprometiturik daudelako. Ez gara desberdinak, baina desberdin ikusten gaituzte. Horretaz balia gaitezke, gure kultura eta identitatean oinarrituta. Jokalariek Korsikaren eta haren baloreen defentsa eurena egiten badute, ahuldadeei aurre egiteko kemena emango die.
Nire helburua da Errealaren antzeko taldea osatzea, nortasun indartsu eta familiaritate handikoa. Antzekotasun ugari dago bi taldeen artean, haiek hobeak diren arren.
Irlara iristean, jokalari batek nora heldu den ikasi behar du…
Bihotzetik hitz egin eta arauetatik kanpo dagoen taldea garela azaltzen diet, aurrekonturik txikienetakoa eta, agian, presidente arraroa duena. Beste taldeetakoak enpresariak dira, industria jabeak... Baina ni iraultzailea naiz. Borroka egin nuen nire irlako hondartzak hormigoizko pareta bilakatu ez zitezen, Kosta Urdinean gertatutakoa errepika ez zedin. Kartzelan sartu ninduten horregatik. Ez naiz lotsatzen, eta ez dut barkamenik eskatuko.
Ba al du zentzurik Korsikako selekzioak?
Korsika estaturik gabeko nazioa da, Euskadi bezala. Ez dakit zergatik den arraroa selekzio propioa osatu nahi izatea.
Korsikako legebiltzarkideek ezin dute Korsikako Asanblean korsikeraz hitz egin, Bastiako Auzitegiaren 2023ko epai baten arabera. Ebazpen horri helegitea jarri zion Asanbleak, baina debekua berretsi du orain auzitegi berak. Epaiak tokiko beste hizkuntzei eragiten diela ohartarazi... [+]
Irulegiko Irratiko Sakonean emankizunaren hirugarren saioan Korsikako nazio askapen mugimendua izan dute hizpide, Marseillako presondegian Yvan Colonna FLNC Korsikako Nazio Askapen Fronteko militante eta preso politikoak bizia galdu zuenetik hilabetera.