Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Buru-buztan urrupatzekoa

  • Telesforo monzon::Langosta baten inguruan

    Elkar, 1995

Telesforo Monzon politikaria bai, noski, nola ez. Telesforo Monzon letragilea ere bai, Itziarren semea, Lepoan hartu, Batasuna. Telesforo Monzon poeta pixka bat, 36ko gerra osteko exilioak idatzitakoa begiratzen aritu zarelako. Telesforo Monzon antzerki idazlea entzutez, biografia irakurri diozulako. Baina Telesforo Monzon prosagilea ez, hori ez. Esan nahi dut erabat ezezagun zitzaidala Monzonen fazeta hori; eta pentsatzen dut niri bezala beste askori. Baina izan badu prosa lanik, aukeratu, bildu, liburuan argitaraturik esan nahi dut, Langosta baten inguruan izenarekin. Koldo Izagirrek egin zuen aukeraketa eta egin zion hitzaurrea. Hitzaurrean esaten zaigu, adibidez: “Lizardiri bezala gertatu izan zaio Monzoni ere neurri batean, poetaren ospeak ezkutuan utzi izan du prosagilearen handia”. Poetarenak, antzerki idazlearenak, kantugilearenak, politikariarenak. Biak omen dira, ordea, Lizardi eta Monzon, prosan ere handi. “Uste izan dugu euskal kazetaritza Kirikiño zela eta ezer guti besterik”; baina gero gehitzen dira Larreko, Manezaundi, Jean Etxepare, Zerbitzari, Salaberry, Larzabal, Etcheberry, Monzon bera, “euskaraz idatzi diren irakurgai ederrenen egileak”. Gaurko kazetaritzaren aitzindariak ezagutzeko lan horretan, beraz, geldialdia egin beharren gaude Monzon-Enean.

Eta izan artikuluak dira liburu honetan biltzen direnak, Alderdi aldizkari klandestinoan 1949. eta 1960. urteen artean argitaratuak. Urte politikoki gorabeheratsuak Monzonentzat, 1952an utzi baitzuen kontseilari kargua, alderdia utzi gabe, Euzko Gobernuarekiko desadostasunengatik. Hala ere, Agirre Lehendakariaren gaubeila artikuluan kontatzen zaigu nola Monzonen etxeak hartu zuen Jose Antonio Agirreren gorpua, dagoeneko 1960an. Baina ez pentsa, eta artikulu gogoangarri hori alde batera utzita, gainontzeko testuek zera politikoa hunkitzen dutenik. Kontrara, gai askoz mundutarragoak, egunerokoagoak, herritarren kezkengandik gertuagokoak dira hemen aurkituko dituzunak. Ondo baino hobeto laburbiltzen da hori hitzaurrean: “KAS alternatibaren puntuak buruz ikasaraztea baino eraginkorrago zeritzon ipuintxo bat kontatzeari”. Eta estiloa bera ere, hizkera, are euskara batuaren aurreko euskara batua –bizkai-gipuzkoa mugakoa, lapurtarra, erabat gaurkoa–, eduki horiei dago hertsiki lotua, irisgarria nahi du izan –eta bada–, irakurria. Azken batean Langosta baten inguruan, hasi eta buka, oso egiten baita gozoa, irakurgarria, buru-buztan urrupatzeko modukoa. Artikuluak argitaratu ziren garaian, seguruenera, baina baita 2013ko begiekin ere begiratuta.

Interésache pola canle: Liburuak
2025-01-08 | ARGIA
A libraría Hontza de Donostia-San Sebastián pechará si non se atopan substitución
O local da mítica libraría da rúa Okendo de Donostia-San Sebastián púxose á venda e pechará as portas se non se presenta un grupo que colla a substitución. Os responsables da libraría explicaron a ARGIA que non foi fácil tomar a decisión, pero algúns propietarios... [+]

"A educación ten que ser tranquila e indiferente"
Na mesa redonda de presentación do libro Superpoderes, os interlocutores reivindicaron "saír da atafegante velocidade do día a día e tomarse tempo para soñar co proxecto escolar". Dedicáronse con calma á transformación, á impotencia, á ilusión, ao camiño que debe... [+]

Presentación do libro 'Abentura erraldoia' acompañado duns pasacalles de xigantes e cabezudos, este venres en Gros de Donostia
A comparsa de xigantes e cabezudos do barrio donostiarra de Gros contará cunha kalejira e un baile amenizado pola presentación de libros que organizou ARGIA este venres: Unha gran aventura. Os autores Gorka Bereziartua e Adur Larrea presentan a kalejira Salba dezagun, que se... [+]

2024-10-21 | Garazi Zabaleta
Libro "Haziak"
“Co libro queremos animar á xente a empezar a producir sementes”
Miguel Arribas Kelo e Marc Badal, autores do libro Haziak, levan moitos anos traballando no mundo das sementes. Ademais das explicacións prácticas sobre a reprodución das sementes, recolléronse elementos históricos, económicos, políticos e culturais, polo que tamén... [+]

Eztizen Artola Iturrate
"Habemos romántico tanto o caso, que non somos conscientes das consecuencias que pode ter a prisión"
Chegou o día: o pai de Ihintza será excarcerado. Ese é o momento da apertura da novela Pneumak (Txalaparta, 2024), de Eztizen Artola (Bilbao, 1999). De aí volverá crecer o neno con mochila nos seus desprazamentos ao cárcere para visitar ao seu pai, co fin de poder ver a... [+]

2024-10-09 | Leire Ibar
Jon Gerediaga, Harkaitz Cano e David das Heras serán os gañadores dos Premios Euskadi de Literatura
En rolda de prensa celebrada o 9 de outubro en Bilbao, a vicepresidenta primeira do Goberno Vasco e conselleira de Cultura e Política Lingüística, Ibone Bengoetxea, anunciou os gañadores dos premios Euskadi de Literatura.

2024-09-16 | Estitxu Eizagirre
O libro 'Haziak' presentarase o 20 de setembro no Centro Alimentario de Azpeitia
A primeira presentación do libro será o venres 20 de setembro, ás 18:30 horas, no Centro Alimentario de Azpeitia. Participarán no programa os autores Miguel Arribas Kelo e Marc Badal, o tradutor Markel Lizasoain, a deseñadora Maitane Gartziandia e o fotógrafo Dani Blanco... [+]

Cartografía histórica do País Vasco
O ronsel dos mapas na historia dun pobo
Sábese que a cartografía representa moito máis que as características dun pobo ou territorio. Mapas en man conquistaron continentes e construíronse imperios ao longo da historia, e definíronse identidades culturais e políticas con escuadras e cartabones. Pobos “sen... [+]

Crónica: Xornada 'Libros valentes'
Silenciosos, mudos, brancos... e valentes
O 23 de febreiro saímos a Zaragoza (Aragón) un amigo e eu. Ela mestra de Educación Infantil e eu dinamizadora literaria. Album! O curso organizado pola asociación (estrutura que reúne a editoriais independentes que publican literatura infantil e xuvenil) chamounos a... [+]

Pelexas e libros
Nada máis darse conta, foi en abril, con todas as súas intensidades e cores. Deixounos días calorosos, tépedos e fríos. Arco iris e xeo. Choivas torrenciais e chapa de calor. Mentres os poucos cordeiros recentemente nados percorren a pradaría, o coitelo interrompe a... [+]

Bibliotecas para resistencia

Tras deixar atrás o mes de abril dos libros, as bibliotecas e os seus beneficios, desde Kabiak Saharauí queremos lembrar o lado escuro da súa historia, que cobra maior importancia na defensa da identidade e a supervivencia dos pobos. Estamos a falar da destrución das... [+]


Amador Fernández-Savater. Filosofía pirata
"Na nosa sociedade hai pouco desexo e moita obediencia aos mandatos neoliberais"
A finais de marzo Amador Fernández-Savater visitou San Sebastián para presentar o seu novo libro: Capitalismo libidinal [Capitalismo libidinal]. Unha breve visita pode ter moita faragulla. Entrevistamos antes de volver a Madrid, devanando política, psicanálise, desexo e... [+]

O primeiro atlas cartográfico de Euskal Herria
Realizada por Ramón Oleaga e Jose Mari Esparza, a colección Imago Vasconiae contén 300 mapas que poden consultarse en Internet. Os autores crearon unha ferramenta imprescindible para ilustrar a evolución da historia do País Vasco e "dispor de material orixinal para a... [+]

Eguneraketa berriak daude