Como pai pelotari, desde moi pequeno mergulláchesche no mundo da pelota e os pelotaris.

Toda a familia xogaba a pelota, os aitites, os tíos, os pais; xogamos oito a pelota, dúas de cesta punta e todos os demais de man, e co meu pai ía desde pequeno ao frontón, os sábados e os domingos vía os partidos dos profesionais. Nos vestiarios adoitaba haber moito, entre os pelotaris da época, Ladis Galarza, Julian Retegi, Panpi Ladutxe, Tolosa… e algúns anos máis tarde nos profesionais xogar contra Retegi, estar con el nos vestiarios e xogar contra el con 20 anos, foi algo moi bonito. Tamén os días laborables, no frontón de Berriz dedicabámonos/dedicabámosnos tres ou catro horas diarias. Débolle todo ao meu pai no mundo da pelota, aínda que eu nunca pensei en ser profesional; gustábame a pelota, ía ao frontón a gozar e ao final cheguei aos profesionais.

Comezou na escola de pelota de Berriz e de alí á de Mañaria, con 11-12 anos.

O meu tío botoume do club de Berriz, porque xoguei un campionato en Bilbao co Jai de Apatamonasterio. Fun a casa chorando e díxenlle ao meu pai que non volvería xogar no frontón de Berriz. Cambiáronme a Mañaria e alí portáronse moi ben comigo, pasei entre seis e sete anos, e logo empecei a ser afeccionado.

E en España xogaches moitos partidos nas afeccións. Hai algunha afección pola pelota vasca en España?
Si, si. Entre os anos 16 e 20 xoguei moitos partidos na zona de Salamanca, Burgos, Segovia, entre xuño e setembro 15-20 partidos ao mes e o máis importante para aprender a xogar a pelota, son os frontóns pequenos e veume moi ben para aprender.

Despois chegou o contrato con Asegarce, debut a nivel profesional e o éxito inmediato. É perigoso a fama repentina?

Debutei e xa xoguei o quinto partido con Rubén Beloki, a partir de aí empecei a xogar partidos estelares, con grandes pelotaris (Unanue, Alustiza, Jokin Etxaniz, Nagore, Retegi…) e a verdade é que debutei aos 20 anos e estar tan arriba… Moitas veces non sabes onde estás, estás nunha nube, e todo entra nos profesionais… Eu creo que non o levei tan mal, aínda que o profesional ten que coidar del a lume de biqueira e noutros tempos igual saía bastante, non fixen as cousas como debía, era nova e gustábame saír cos amigos.

Os afeccionados acusábanlle de ser un afeccionado á esmorga?

Creo que si. A xente criticábame e a verdade é que saía, pero nunca fun tan golfo. Durante tres anos desde que caeu na depresión non creo que saíse nunha soa noite, non puiden probar unha pinga de alcol e, con todo, a xente falaba moito por min, nunhas cousas acertarían e noutras non, somos deportistas e estamos no escaparate, pero ao final teño ao meu lado á xente que quero e á que quero e non fago caso do que outros din.

Mencionou a depresión. Estivo catro anos na espuma, ata que en 2003 a inesperada morte do seu pai golpeoulle con forza.

Baixei por completo e pasei dous ou tres anos malos. Sufrín unha crise de ansiedade, entrei en depresión e pasei aqueles anos entre psiquiatras e psicólogos, vivindo en Bilbao en casa dos meus tíos. Foron momentos complicados, collía moitos medicamentos e era imposible xogar así á pelota. Nunca antes tomara eses medicamentos e non sabía que efecto tiñan, pero con antidepresivo e tres ou catro sedantes o meu corpo quedaba bastante morto e saía sen faísca ao frontón, case sen alma.

Ocorréuselle abandonar definitivamente a pelota?

Si, en moitos momentos. Saía ao frontón e non estaba a xogar a gusto, os meus partidos non eran bos, nin adestraba moito, porque non tiña ganas. Para xogar así e para estar a sufrir, é mellor deixalo, pensaba, pero decidín seguir nos momentos duros, a empresa púñame un partido os fins de semana e era unha forma de fuxir para min, aínda que estivese a sufrir.

Cando e como conseguiu dicir “até aquí”?

Sempre tiven protección, a da miña familia, a dun bo amigo que estivo encima… e o que eu púxenlle do meu parte tamén foi importante, cando estiven baixo fun forte e seguín adiante. Custoume saír de aí, pero deixei os medicamentos e con moitos sacrificios e adestramentos, logrei volver á primeira división. Conseguín ver as cousas doutra maneira.

Eses anos pasáchelos en Bilbao. Tamén viviches en Berriz e en Durango. Que prefires, cidade ou pobo?

Prefire o pobo para vivir, é máis tranquilo. En Bilbao paseino moi ben, pero no pobo sempre vivín moi a gusto. A montaña tamén está máis cerca do pobo, e síntome moi a gusto no monte. Agora vivo en Durango coa miña nai, pero a miña nai ten o bar de Berriz e veño aquí a comer, paso bastante tempo aquí.

O botellero é Josetxo Areitio. Que buscas no botillero, alguén que saiba moito de pelota ou un amigo?

Josetxo leva sete ou oito anos comigo, é moi amigo meu e el coñéceme mellor, estamos xuntos todos os días. A súa “culpa” é estar onde estou agora e teño que agradecerlle moito, axudoume moito a adestrar, falei moito con el nos malos momentos… Vén do fútbol e cando empezou comigo non sabía nada de pelota, e aínda que aprendeu moito, eu quero botellero non polo que sabe de pelota, senón porque me coñece como persoa e porque os seus consellos e ánimos sonme moi útiles.

El dixo que es como Panpi Ladutxe no frontón, pero é unha versión mellorada.

Panpi Ladutxe é o único que hai, o pelotari máis artista que vin e as palabras de Josetxo son de agradecer, pero cada un ten o seu carácter e o seu xogo.

No Catro e Medio do ano pasado quedaches en terceira posición e no deste ano no de Parellas xa estás listo. Cal é o campionato que máis che gusta?

O de parellas é o que máis me gustou até agora, pero o ano pasado gocei moito en Lau T’erdi, pilloume nun bo momento, vin que tiña a oportunidade de estar aí arriba, e agora diría que me gustan os dous. Non vou xogar o man a man, porque non me gusta, hai grandes pelotaris e non podo xogar contra eles a soas, hai que saber onde estás, hai que ser realista e eu creo que é mellor prepararme ben para o Catro e Medio e o Dous, porque neles lévome ben.

Adaptarse coa parella non sempre é fácil. Se estás a xogar un bo partido e o defensor equivócase moito, que facer para non enfadarche?

Fixen moitos partidos malos con Rubén Beloki e el foi un mestre para aprender como gobernar iso; agora xogo con moitos mozos e si perden pelotas nunca lles digo nada malo, anímolles. Todos pasamos por eses momentos, todos perdemos as pelotas, e o que hai que facer é animar e seguir adiante.

Tocouche animar, por exemplo, a Jon Ander Albisu, que tiveches parella no último campionato?

O ano pasado tamén xoguei con el, sempre o animei e este ano tamén, nos malos momentos, estiven aí. Recibiu moitas críticas e non creo que valese a pena, é un gran pelotari e todos temos malos momentos.

Es dos máis veteranos e vives un momento doce, tecnicamente forte.

Moi a gusto. O últimos seis e sete anos foron os máis bonitos da pelota, gocei moito e atópome nun bo momento, facendo as cousas ben e moi contento. Estou a adestrar a lume de biqueira, todos os días da semana, á fin e ao cabo é o meu traballo e as cousas salguen ben, pero por detrás hai traballo.

Para cando un pelotari biscaíño campión?

No das catro e media detívenme á porta, pero é moi difícil. Teño as esperanzas postas en Mikel Urrutikoetxea, ten todo para ser campión. Aínda ten 23 anos e creo que dentro de tres ou catro anos terá todas as opcións de traer a txapela individual a Bizkaia.

O campionato de Parellas foi moi tenso. Por unha banda, sempre estades a dar voltas co tema das pelotas, si son demasiado ou non. Limitaría os criterios ou deixaría libre a selección?

Non creo que o sistema actual estea mal, sempre houbo discusións ao redor diso e dálle un morbo á pelota, creo que hai que seguir así.

Por outra banda, notouse un ambiente malicioso, con algunhas manifestacións de Titín, que non houbo feridos. Hai algún rancor entre os pelotaris?

Non, todos nos levamos ben e o de Titín é a calor do partido, pode pasar a calquera e non hai que darlle moitas voltas.

Está de acordo coas súas declaracións contra as empresas? Móvense as empresas por intereses, por exemplo axudando a uns pelotaris na elección das pelotas e a outro non?

Bo, en quente, pero non creo que as empresas se decanten por unhas ou outras, nese partido Bengoetxea e Beroiz gañaron con total merecemento e as pelotas non tiñan a culpa, nin as empresas tampouco. Xogar o partido, gañar e xa está, iso é o que hai que facer.

Ti acabas de renovar o contrato coa túa empresa, Asegarce.

Tiven moi malos momentos na pelota e Asegarce portouse moi ben comigo, tanto salva Bergara como Iñigo Zalbidea, Iñaki Gurrutxaga… Asinar un contrato aos 35 anos supón confiar en min e iso é importante. Agora tócame a min facer o traballo e ensinalo, a ver si mantéñome ao máis alto nivel.

Dixo que no futuro gustaríalle adestrar aos nenos, como ve o traballo das escolas de pelota?

Os nenos agora non meten moitas horas no frontón, só un par ou tres semanas, e eu por exemplo metía tres ou catro ao día, a partir dos 6 anos. Con tan poucas horas á semana no frontón é moi difícil saír a pelotari e creo que por parte da Federación Bizkaina as cousas pódense facer mellor, hai que empuxar a pelota desde pequeno: non hai que centrarse nos pelotaris de 16-17 anos, hai que traballar abaixo, cos de 6-7-8 anos, e aí non se traballa o suficiente. O resultado vese despois, xa que en Bizkaia apenas salguen pelotaris. A Federación tería que pór monitores que viaxen por toda Bizkaia, e meter moitas horas cos mozos novos.

Por que non hai chicas xogando a man?

Non o sei. Hai anos, cando iamos por Berriz, tamén adoitabamos xogar unhas mozas, unhas seis mozas en total, entre elas a miña irmá, e levaban moi ben. Unha das mozas xogaba contra nós e gañábanos, pero agora está máis aberta que a man entre as pas para ver si a afección aumenta.

Pasou de ser Berasaluze VIII a ser Berasaluze II en honra ao seu pai. Con todo, a xente seguirache chamando Pablito?

Bo, sempre fun Pablito, desde que debutei, para outros Pablo, gústanme os dous, non me importa. A imposición de Berasaluze II debíalla ao meu pai, tíñaa en mente desde hai tempo e decidín que o contrato que vai ser dos últimos anos era o momento perfecto, quero xogar estes últimos anos co nome do meu pai.