Pero, cal foi a conclusión, cando 50 anos despois da creación de ETA e 33 anos despois de que o PNV inaugurase o autonomismo? Que a xente segue enredada ao redor da independencia.

Por tanto, diría que estamos en condicións de facer tres afirmacións:

1- Que ambas as condutas, tanto as armadas como as autonómicas/institucionais, non serven para lograr a independencia, son, por tanto, vías a abandonar e superar.

2- Que está sobre os nosos políticos, en primeiro lugar, a responsabilidade e a culpa de que hoxe esteamos tan lonxe da independencia, e en segundo lugar sobre o pobo, porque seguiu cegamente aos políticos deixando baixo o seu control o inmenso poder das enerxías sociais.

3- Que os nosos políticos son sectarios, gregarios e precarios, e que funcionando baixo esas características non se pode resolver un problema nacional, é un proceso que require mínimo intelixencia ideolóxica, unidade estratéxica e capacidade dunha mirada global.

Non teño nada en contra deles, pero os erros teñen que ser pronunciados para que se resolvan; o non sinalar os erros non serve máis que para deixalos no camiño da eternización.

Aquí non se fixo unha política alta, senón baixa, pequena, pecha, localista, fragmentada, dominada e colonizada. Para cambialo, a caste política necesita unha labazada conceptual.

Tamén hai que dicir que o dereito a decidir non nos vai a levar á independencia. Si tes que acordar ao referendo co inimigo político (e cos representantes que teñen na nosa terra) que rompeu e negado a nosa soberanía durante séculos, está claro que lle van a vetar ou só vánnolo a dar cando eles poidan gañar.

Participar nun sistema político que che nega a independencia significa que renuncias á independencia desde o punto de partida.

Cando un pobo é forte, proclama, establece e defende a independencia; despois organizará o referendo para aprobar a nova Constitución.

Si un pobo non é forte, non serve para facer política e ten que dedicarse á resistencia.

Os elementos necesarios na estratexia de independencia son os seguintes:

– Coñecer a historia e as súas consecuencias, conquista, ocupación, imperialismo, violencia, colonización.

– A creación dunha masa crítica que amplíe o desexo de independencia.

– Ferramentas: infraestrutura, financiamento, ideoloxía, tecnoloxía, comunicación, poder de obrigar.

– A constitución do suxeito político.

– Poder Lexislativo (Asemblea Nacional).

– O poder executivo (Goberno Probicional).

– Declaración de independencia.

Temos que ter moi claro (e dicilo) que estamos nunha situación de ocupación e superar as condicións que iso leva.
Hai que transmitir mensaxes claras ao público, basicamente tres:

1- A independencia é boa.

2- Pódese conseguir a independencia.

3- A independencia é, ademais da organización máis alta dun pobo, a mellor herdanza que podemos deixar aos descendentes.Euskal Herria necesita urxentemente un Laboratorio de Ideas Políticas
que desenvolva todo isto.

(*) Pako Aristi é escritor.