Chávez non era un ditador, a pesar do que dixo recentemente nunha televisión que tende a ofrecer información cada vez máis nesgada sobre os asuntos nos que conflúen intereses delgados na CNN. En tres ocasiones foi un presidente elixido democraticamente. Durante o seu mandato, a pobreza venezolana reduciuse á metade e o analfabetismo borrouse case por completo.

Venezuela converteuse no país menos desequilibrado da rexión entre 1999 e 2010, segundo o coeficiente Gini, sendo o segundo país suramericano en reducir a pobreza: Do 49,4% ao 27,8%. Segundo datos da UNESCO, a través dos programas de escolarización e alfabetización, o 92,5% da poboación antes non educada aprendeu a ler en dez anos. A partir de 2003 impulsáronse as ‘misións’ para ofrecer atención sanitaria básica gratuíta, alimentos con diñeiro público e educación primaria e secundaria.

O Índice de Desenvolvemento Humano de Nacións Unidas tamén aumentou até 0,735, o que lle sitúa como o décimo cuarto país do trinta e tres países de América do Sur e o Caribe, por diante de Perú, Ecuador, Brasil e Colombia. O propio ex presidente de Estados Unidos, Jimmy Carter, subliñou que Chávez logrou reducir a pobreza de Venezuela á metade.

Tras o golpe de estado de 2002 en Venezuela, a publicación dos titulares que dicían que o pobo venezolano obrigaba a Chávez a marcharse, ninguén botou unha meaculpa, mesmo cando a realidade mostrou que eses titulares se equivocaban. Chávez e os seus partidarios gañaron o referendo de 2004, as eleccións rexionais de 2004 e as eleccións lexislativas de 2005, así como as eleccións presidenciais de 2006 e 2012, cun 62,84% e un 54,84%, respectivamente, e unha alta porcentaxe de participación.

Misión en América do Sur

O presidente venezolano arremeteu contra os privilexios da rica elite branca do país, lanzou políticas dirixidas aos máis pobres e rexeitou pór o petróleo de Venezuela en mans de estranxeiros. Estivo estreitamente relacionado con Cuba enviando petróleo á Habana a cambio de médicos cualificados, opuxo ao Tratado de Libre Comercio ALCA, cualificouno como ‘hexemónico e imperialista’ e no seu lugar impulsou á ALBA (Alianza Bolivariana dos Pobos de América).

Nunha rexión onde os estranxeiros manexan política e economicamente, quixo defender a verdadeira independencia do seu país, darlle a súa propia identidade, lonxe das garras do norte e do poder financeiro internacional.

Nacionalizou refinarías de cru pesado, rexeitou as condicións propostas polas empresas estadounidenses Exxon Mobil e Conoco Philips e marcháronse. Volveu nacionalizar a empresa siderúrxica Ternium Sidor, fixo públicas as principais compañías de telecomunicacións e de electricidade privada do país e expropiou terreos agrícolas para destruír os latifundios. Por suposto, a moito non gustábanlles todas estas medidas.

En canto á achega negativa, hai cuestións perfectamente difundidas a diferenza das boas accións: a inflación, a desvalorización monetaria, o alto grao de delincuencia nas rúas de Venezuela, a súa personalismo ou as relacións con Siria. Os inimigos acusáronlle de limitar a liberdade de expresión e acusáronlle de autoritarismo e de ser sectario.

Seguramente volverán lembrarnos a súa retórica e os seus erros. Sempre é conveniente distanciarse, contrastarse e sacar conclusións.